“Het wordt alleen maar erger”

OPLEVERINGSFOUTEN

Vereniging Eigen Huis luidde afgelopen jaar de noodklok. Volgens de VEH is het aantal opleverfouten met maar liefst 40% gestegen sinds de crisisjaren. Hoewel de belangenvereniging geen gedetailleerd overzicht maakt naar het soort bouwfouten, blijkt uit de aanwezige gegevens dat er ook veelvuldig installatietechnische opleveringsgebreken tussen zitten. Hoog tijd voor de branche om schoon schip te maken, aldus perswoordvoerder Hans André de la Porte.

Vereniging Eigen Huis waarschuwde al nieuwbouwkopers om bij de oplevering van hun nieuwe woning scherp te letten op fouten en gebreken. In 2016 registreerden bouwkundigen van de vereniging gemiddeld 21 gebreken per woning. Dat is een stijging van maar liefst 40% ten opzichte van de crisisjaren, toen gemiddeld 15 opleveringspunten werden genoteerd. VEH onderzocht ook waar de meeste opleveringsgebreken voorkwamen. Koploper waren projecten in de gemeente Ouder-Amstel. Daar leverden bouwers woningen op met gemiddeld 37 gebreken. In hun kielzog volgden bouwers in Oegstgeest (32) en Leiden (32).

Installaties

De VEH geeft in haar persbericht enkele voorbeelden van veel voorkomende opleverfouten, zoals krassen in ramen, beschadigde deuren of ondeugdelijk schilderwerk. Maar niet alleen de bouwkundige aannemers of schilders laten steken vallen, ook de installatiebranche maakt fouten blijkt uit het perscommuniqué. Zo wordt er gerept over ventilatie die niet voldoet aan de regelgeving, barsten in het sanitair en te weinig contactdozen die ook nog eens op de verkeerde plek zitten. André de la Porte licht toe: “Bij ventilatie moet je vooral denken aan balansventilatiesystemen, waarvan bijvoorbeeld de in – en uitlaatopeningen op de verkeerde plek zitten. In het geval van de wandcontactdozen horen we regelmatig dat ze niet laag bij de grond zijn gemonteerd, wat was afgesproken, maar hoog tegen de wand.”

Domotica

Niet genoemd in het persbericht, maar ook een bron van zorgen zijn domotica-installaties. “De meeste nieuwbouwwoningen zijn uit beton opgetrokken. Uit ervaring weten we dat een goede wifi-verbinding dan moeilijk is.” Als er dan een aanbod op tafel ligt om als meerwerk kabelgoten en kabels aan te leggen, gaat het daar regelmatig mis. André de la Porte is uitermate voorzichtig met het uitdelen van rode kaarten. “Je kan niet zomaar gaan wijzen naar de installateur als er sprake is van een installatietechnische fout. Misschien was de opdracht onduidelijk of onvolledig, is een storing door een ander veroorzaakt of heeft de hoofdaannemer gebrekig gecommuniceerd.”

Consequenties

Bovendien hebben installatietechnische fouten niet altijd dezelfde consequenties. “Sommige gebreken zijn snel te verhelpen, omdat de installateur ter plekke beschikt over de juiste onderdelen of een opleverpunt snel kan verhelpen. Maar het ligt anders als er bijvoorbeeld nieuwe sleuven moeten worden gefreesd voor leidingwerk.”

Oorzaken

Zowel de VEH als Uneto-VNI wijzen op dezelfde oorzaken voor het toenemende aantal opleveringsfouten. “Oorzaak van de toename van gebreken is naar alle waarschijnlijkheid de toename van de nieuwbouwproductie in combinatie met het tekort aan technici. Hierdoor staan projecten onder steeds meer tijdsdruk. Dan wordt de kans groter dat er fouten worden gemaakt”, aldus Dick Reijman woordvoerder van de belangenvereniging voor installateurs.

Toekomstvoorspelling

Zijn collega De la Porte zou het niet verbazen als het aantal opleveringsfouten de komende jaren verder zal stijgen. Behalve de haast en het gebrek aan instroom speelt er nog een andere factor; het groeiend aantal krachten in de bouw- en installatiebranche met een niet Nederlandse achtergrond. Naast het taalprobleem beschikken zij niet altijd over de juiste kennis, kunde en certificeringen voor de projecten hier te lande.

Moreel appel

Zowel Reijman als De la Porte adviseren installateurs om installaties gebruiksklaar op te leveren om zo ergernis en faalkosten te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk om de gebruiksinformatie ter beschikking te stellen aan de koper, zegt Reijman. De la Porte doet ook een duidelijke moreel appel op de branche. “Verplaats je als installateur eens in de koper. Die verwacht voor de hoge prijs die hij betaalt terecht een bepaalde kwaliteit. Stel je nou eens voor dat jij als installateur een nieuwe bestelbus aanschaft; dan wil je toch ook dat de belettering klopt en je logo duidelijk zichtbaar is? Je zou het toch onacceptabel vinden als de spuiters bij een autobedrijf bij fouten zichzelf zou excuseren door te zeggen dat ze nu eenmaal voor bodemprijzen moeten werken door de marktdruk en dat ‘missers’ er dan bij horen?”

Weigeren

Mochten er overigens te lage honoraria worden geboden, overweeg dan ook eens om een klus te weigeren, zegt De la Porte. Zeker als je kwaliteit hoog in het vaandel hebt staan. “Denk aan de lange termijn. Er wordt veelvuldig op Social Media en internetfora gecommuniceerd over bedrijven in de bouw- en installatiebranche. Je moet aan je reputatie denken; niet alleen als bedrijf, maar ook als sector. Bedrijven die het goed doen en problemen snel oplossen krijgen bijna altijd een pluim van waardering,” aldus De la Porte 

“Spelen met de veiligheid van mensen”

Bob van der Loo is een ervaren loodgieter. Na jarenlang te hebben gewerkt voor verschillende installatiebedrijven, begon hij in 2017 voor zichzelf. Hij beaamt dat er veelvuldig wordt geblunderd bij de realisatie en oplevering van installaties.

“Op alle gebieden. Wat ik bijvoorbeeld vaak tegenkom zijn cv-ketels waarvan de rookgasafvoer is vastgeschroefd. Eigenlijk moet je beugelen, maar dat gebeurt heel vaak niet.” Hij noemt het “totaal onverantwoord. Een installateur die zo een cv-ketel oplevert, speelt met de veiligheid van mensen.”
Andere veelgemaakte fouten in de verwarmingstechniek hebben betrekking op het afgiftesysteem. “Zo tref ik regelmatig radiatoren aan, waarvan het onderblok dicht staat. In zo’n geval krijg je niet het gewenste comfort.” Daarnaast wordt Van der Loo regelmatig geconfronteerd met vloerverwarmingssystemen, die slecht ontlucht zijn, zodat de ruimte niet goed warm wordt. Qua sanitair valt het de Vlijmense loodgieter op dat concullega’s nogal eens systemen scheef ophangen of warmtapwaterinstallaties zodanig hebben aangelegd dat de gewenste temperatuur onmogelijk kan worden gehaald. “En dan zijn er natuurlijk nog alle accessoires, zoals toiletrolhouders, die niet goed zijn vastgezet. Ook een veelgemaakte fout.” Bij de aanleg van ventilatiesysteem tot slot, ziet Van der Loo keer op keer dat roosters worden dichtgezet, zodat er niet wordt afgezogen.

Van der Loo vermoedt dat er meer in de nieuwbouw dan renovatiesector wordt geblunderd. Zijn verklaring klinkt bekend in de oren: “Het moet allemaal snel-snel. Vaak krijgen installateurs te weinig tijd voor een klus.” De loodgieter onderschrijft de bevindingen van het onderzoek van de Vereniging Eigen Huis. Inderdaad, de situatie lijkt te verslechteren en de haast, prijsdruk en het gebrek aan instroom van vaklui zijn hier debet aan.
Soms leidt het tot tenenkrommende situaties, die de vakman tegen de borst stuiten. Zoals laatst “toen ik een jong kereltje cv-ketelonderhoud zag plegen. Hij had er geen kaas van gegeten en moest via een videotelefoonverbinding samen met een collega op kantoor stap voor stap de onderhoudsprocedure doorlopen.”

Wat er aan te doen valt? “De lonen moeten omhoog, het vak moet weer aantrekkelijk worden gemaakt. Daarnaast zou ik je als zelfstandig ondernemer adviseren om in twijfelgevallen dan maar een uur extra te maken. In loondienst ook trouwens. Is je leidinggevende daar niet van gediend, leg hem dan uit dat het nog veel meer tijd gaat kosten als je na een opleveringsfout moet terugkomen. Het is bovendien belangrijk dat je communicatief bent ingesteld. Ga altijd het gesprek aan met de bouwkundig aannemer en of architect als de afstemming tussen de verschillende disciplines rommelt. Overleg met de opdrachtgever als er een andere oplossing moet worden bedacht. En tot slot; ik zie in dit verhaal ook wel een rol weggelegd voor Uneto-VNI. Ze moeten gaan lobbyen in Den Haag voor een verplichte opleveringskeuring van installaties. Het liefst zo snel mogelijk.”