Geen afvinklijstje

Sociale onveiligheid op het werk. Grensoverschrijdend gedrag. De kranten staan er vol van. Maar hoe ga je hiermee om in je eigen bedrijf? En als je geen meldingen krijgt, is dat een geruststelling of een teken dat je je zorgen moet maken? Vragen ook voor Jurgen van den Borght en Sanne Meijer (foto’s). De inzet van een externe vertrouwenspersoon was voor hen een logisch stap.

“De cijfers zijn helder: één op de acht mensen wordt gepest. Dat is niet niks. En dan nog de berichten in de media over The Voice; Matthijs van Nieuwkerk; Studio Sport. En dan stel je jezelf de vraag: zijn we wel voldoende alert? Durven we elkaar aan te spreken? Hebben we een cultuur die open genoeg is? En kunnen mensen grenzen aangeven?” Aan het woord is Jurgen van den Borght, directeur van Circet Projects in Amersfoort, onderdeel van Circet Benelux. Het bedrijf, met 85 personeelsleden en een schil van 50 mensen die flexibel kunnen worden ingezet, is gespecialiseerd in elektrische engineering, veiligheid, data en telecommunicatie. Eerder was het bedrijf bekend onder de naam Alfatech, maar het werd in 2023 overgenomen door Circet Benelux. Sanne Meijer is al sinds 2004 werkzaam bij het bedrijf en heeft verschillende functies gehad. Ze groeide mee met het bedrijf en is nu intern vertrouwenspersoon en leerlingbegeleider.

Drempel verlagen
In de afgelopen periode heeft het bedrijf zich intensief ingezet om de bedrijfsvoering verder te certificeren en professionaliseren. En dat lukt! Aan de muur hangen tal van certificaten als bewijs hiervan. Jurgen: “We willen klaar zijn voor de toekomst. Dat doen we op verschillende manieren. Vanuit onze kennis en vakmanschap. Maar ook als het gaat om het welzijn van het personeel. En daar hoort een sociaal veilige omgeving bij.” Sanne is samen met een andere collega de interne vertrouwenspersoon waar mensen terecht kunnen. Maar werkt dat voldoende? Jurgen: “Geen meldingen zijn goed nieuws. Maar we moeten er ook zeker van zijn dat er geen drempels zijn om zaken te melden.” Sanne vult aan: “Mijn deur staat altijd open, maar de vraag is of mensen ook naar binnen stappen als er iets speelt. Ik ben tenslotte ook een collega. De persoon die je hier ziet rondlopen. We hebben dus besloten om ook een externe vertrouwenspersoon in te stellen. Dat maakt de drempel wellicht lager.”

Gratis
Circet Projects is een koploper. Daarom bezochten voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland en Mariëtte Hamer, regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, in 2023 het bedrijf. Volgens Mariëtte Hamer kan een externe vertrouwenspersoon helpen om de werkvloer veiliger te maken. Zij was onder de indruk van de stappen die Circet Projects heeft gezet. En nu is dit voor iedereen nog makkelijker, want werkgevers in de installatiebranche én de technische detailhandel kunnen gratis een externe vertrouwenspersoon inzetten via Pro-Fonds. In deze stichting werken onder meer Techniek Nederland Verzekeringen en Techniek Nederland samen. Pro-Fonds zet zich in voor gezonde bedrijven met gezonde medewerkers in de technieksector.

Organiseer je geluk
Is een externe vertrouwenspersoon echt nodig? Wat verwacht je? Jurgen is helder: “Het gaat niet om wat we verwachten. Het gaat om wat we naleven. We hebben normen en waarden in ons bedrijf. En we willen zeker zijn dat iedereen daar mee kan leven en naar leeft. In een gezonde balans. Dat wil zeggen: niet te snel oordelen of veroordelen, maar ook niet twijfelen om een beslissing te nemen. En dat is altijd spannend. Maar uiteindelijk organiseren we samen ons eigen succes, werkgeluk, tevredenheid, en uitdaging. Dat doen we door het bieden van kansen en mogelijkheden om je als medewerker te ontwikkelen. Met de juiste beschermingsmiddelen en andere veiligheidsmaatregelen. En door met elkaar te praten in plaats van over elkaar. In een veilige omgeving. In een sociaal veilige omgeving.”

Signalen
Dat vraagt om een open deur. Sanne: “Niet om te klagen; niet om aan te geven dat je misschien iemand niet zo leuk vindt. Maar om signalen op te vangen hoe we grensoverschrijdend gedrag kunnen aanpakken als dat nodig is. En dat kan bij een interne en externe vertrouwenspersoon.” Hoe werkt het? Elk jaar krijgt Sanne een rapportage van de externe vertrouwenspersoon. Er wordt hier natuurlijk anoniem gemeld. Met de signalen die Sanne eventueel ontvangt kan ze aan de slag. Sanne: “Hoewel we er dankzij training en intervisie goed op voorbereid zijn, hebben we nog geen meldingen ontvangen, dus ik weet niet wat ik precies kan verwachten. Maar ik denk vooral dat we met de inzet van deze vertrouwenspersoon de signalen binnen krijgen die we kunnen benutten. En wat fijn is voor iedere medewerker: als je wilt is er altijd een persoon buiten het bedrijf die serieus luistert. Want laten we eerlijk zijn: als je deze stap zet en het voor jezelf opneemt, wil je gehoord worden.” Sanne ziet de externe vertrouwenspersoon vooral als een aanvulling. “Het is een goede mix. Ik hoop natuurlijk dat mensen zich safe genoeg voelen om bij mij te komen. Maar met de combinatie die we nu kiezen, weet ik zeker dat iedereen een luisterend oor vindt. Je wilt faciliteren dat mensen niet over elkaar spreken maar met elkaar spreken. Dat is de kern om met elkaar het verschil te maken!”

Geen afvinklijstje
Is alles nu goed geregeld? Jurgen: “Je hebt gedeelde waarden en normen. Je hebt een gezamenlijk beeld waar je voor wilt staan. Je weet wat we met elkaar moeten doen. En dan is het belangrijk dat iedereen op de juiste waarde wordt geschat en iedereen weerbaar is om grenzen aan te geven. Dat is geen afvinklijstje, maar er met elkaar voor zorgen dat welke vertrouwenspersoon dan ook geen werk heeft.” 