De EPC ging ten onder aan zijn eigen succes. Op meer hadden we niet kunnen hopen als sector. Maar nu de energierevolutie al een flink eind op weg is, wordt het ook tijd om de waterhuishouding onder de loep te nemen. Moeten we de Waterprestatienorm verplicht gaan stellen?
Door klimaatverandering regent het veel meer en komen er steeds vaker hevige regenbuien voor. Dat levert overlast op. Tegelijkertijd zien we dat er zelfs in Nederland tekorten aan drinkwater kunnen ontstaan. Naast verdroging merken drinkwaterbedrijven bovendien dat een significant deel van hun bronnen onder druk staat door vervuiling. De overlast aan regenwater en de bedreiging van de drinkwatervoorziening maken verandering van onze watersystemen noodzakelijk. En die veranderingen zullen vooral in de gebouwde omgeving gaan plaatsvinden. Oftewel op het terrein van de installateur.
Pionier
Sinds 2017 nemen we ieder jaar de stand van zaken door met Johan Bel. Hij had al in een vroeg stadium door dat er een watertransitie aankwam en is de eigenaar van Mijn Waterfabriek. Het bedrijf levert intelligente systemen voor het gebruik van regenwater en voor het hergebruik van grijs water en zwart water.
Decentrale oplossingen
Volgens Bel is de watertransitie inmiddels al gaande. “We zitten nu op het punt waar we pakweg 10 jaar geleden zaten met de energietransitie. Daar verschoof de aandacht geleidelijk aan naar decentrale duurzame oplossingen, zoals PV-panelen en warmtepompen. In de watersector zien we nu een groeiende belangstelling voor regenwater- en grijswatersystemen, infiltratie-oplossingen voor het eigen perceel en waterbesparende technieken.”
Voortrekkersrol
Daarbij spelen grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Utrecht een voortrekkersrol, vervolgt Bel. “Deze steden willen klimaatadaptief worden, onder andere om hun waterhuishouding op orde te houden.” Ook de drinkwaterbedrijven doen een duit in het zakje, bijvoorbeeld door in toenemende mate campagnes te lanceren voor verantwoord watergebruik.
Doel
Het uiteindelijke doel is wat Bel betreft om waterneutrale gebouwen te realiseren. Analoog aan de Trias Energetica bedacht hij daarvoor de Trias Aqua als leidraad, die aangeeft welke stappen je zet als installateur om het gewenste doel te bereiken:
- Ten eerste pas je zoveel mogelijk waterbesparend sanitair toe.
- Vervolgens maak je gebruik van schoon, zacht en gratis hemelwater
- Blijft er dan nog een watervraag over, dan kun je ook het afvalwater gaan hergebruiken. Voor alle duidelijkheid: hieronder verstaan we grijs (licht verontreinigd) en zwart afvalwater.
Waterprestatienorm
Opvallend genoeg vinden de grote veranderingen nu juist plaats in de woningbouw. “Het Drinkwaterbesluit biedt meer ruimte om te sleutelen aan individuele leidingsystemen dan collectieve leidingsystemen”, legt Bel uit. Beleid kan dus een aanjager zijn van de watertransitie. In dat kader zou de waterspecialist graag zien dat de Waterprestatienorm verplicht wordt gesteld. Analoog aan de EPC is de WPN een rekenmethode waarmee voor een gebouw het theoretische watergebruik kan worden berekend, onder een bepaald gebruikerspatroon. Evenals bij de EPC zou een voortdurende aanscherping van de WPN uiteindelijk leiden tot waterneutrale gebouwen. “Het is wel broodnodig dat er dan eerst stappen worden gezet op beleidsmatig niveau, zodat verduurzaming van de waterhuishouding in de gebouwde omgeving wettelijk is ingebed. Daarnaast heb je een ‘sense of urgency’ nodig, om alle stakeholders en de consument aan boord te krijgen. Ik denk dat de WPN de eerstkomende 5 jaar nog geen verplichtend karakter zal krijgen.”
Waterkwaliteit
Maar niet alleen waterschaarste in de zomer of overvloedige regenbuien in andere seizoenen leveren uitdagingen op. Ook de waterkwaliteit komt meer en meer ter discussie te staan. Door verontreinigingen, denk onder andere aan medicijnresten, kost het drinkwaterbedrijven steeds meer moeite om de zuiverheid te garanderen. Dat zorgt onder andere voor een groeiende vraag naar filtersystemen, merkt Bel. Al met al meer business voor de installateur.
Installateur
En daarmee komen we bij de hamvraag: welke marktkansen brengt de watertransitie met zich mee voor de installateur? “De watertransitie moet nog op stoom komen, maar het kan geen kwaad om alvast kennis binnen te halen”, adviseert Bel. “Ik voorzie vooral extra vraag naar filteroplossingen, regenwater- en grijswatersystemen op termijn.” Het zal met name lastig worden voor de kleine installateur om al die ontwikkelingen bij te benen, want er gebeurt al zoveel in het vakgebied en we komen heel veel handen tekort.”
Door veranderende regelgeving worden particulieren bij nieuwbouw verplicht om het regenwater op eigen terrein te verwerken. De meest zinvolle manier om dat te doen is het opvangen en gebruiken van het regenwater binnen de woning. Bij Mijn Waterfabriek resulteert dat in een sterk toenemende vraag naar regenwatersystemen zoals de HOME Comfort. Dat is het basis regenwatersysteem dat geschikt is voor toiletspoeling, wasmachine en buitenkraan bij woningen. Het regenwater wordt opgevangen in een betonnen regenwatertank van 5 of 6m3, die voorzien is van een filter (nr.1) voor de verwijdering van blad en zand. Een krachtige onderwaterpomp (nr.3) perst het regenwater naar de aangesloten tappunten. In de tank hangt een niveaumeting (nr.4) die een signaal doorgeeft naar een LED-indicator (nr.6) in de woning. Als het niveau in
De droge zomers van de afgelopen drie jaar hebben ons veel waterbewuster gemaakt. Maar ja, we leveren niet graag onze luxe en ons gemak in. Neem nou het douchen. Dat doen we steeds langer en met meer water, daarom zie je steeds vaker stortdouches bij mensen thuis. Een oplossing hiervoor is een douche met waterrecycling, zoals de Upfall Shower. Daarmee kun je luxe douchen en toch 70% op water én energie besparen. Ook een prachtig product voor de installateur dus.
Grijswater wordt vaak als kreet gebruik bij het gebruik van regenwater, maar het is toch echt wat anders. Grijs water is het licht verontreinigde afvalwater van de douche, het bad en de wastafels. Dat kan prima nog een keer gebruikt worden voor de toiletten en de wasmachines. Vooral in gestapelde bouw is dat zinvol. En dat is een mooie uitdaging voor de installateur, die aan de slag kan met een membraanbioreactor waarin het grijze water wordt gezuiverd met bacteriën en gefilterd wordt met een ultrafiltratiemembraan. Deze techniek bestaat al lang en wordt in het buitenland al veel meer toegepast, maar voor de meeste installateurs zal het nieuw zijn om een grijs watersysteem te plaatsen.
