Cv-ketel omhelst warmtepomp

WAT KAN ER FOUT GAAN?

Eigenlijk was iedereen het wel met elkaar eens. Tijdens lezingen in het VSK-theater, op de stands van fabrikanten en in gesprekken met professionals op de beursvloer, werd overal dezelfde mening verkondigd. Hybride oplossingen gaan een gouden tijd tegemoet.

De cv-ketel is een oudgediende, maar veel mensen weten niet dat de warmtepomp ook al langer dan 100 jaar bestaat. Aan het begin van de 20e eeuw werd de eerste warmtepomp in gebruik genomen. Het was geen succes. Pas de laatste jaren vindt de duurzame warmteopwekker breed ingang. Die ontwikkeling is heel recent in een stroomversnelling terecht gekomen. Directe aanleiding zijn de perikelen in Groningen en de kabinetsplannen van Rutte III. De CO2-uitstoot in Nederland moet in 2030 met 49 procent zijn teruggedrongen ten opzichte van 1990, vinden VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Dit wordt verankerd in een klimaatwet. Daarnaast moeten uiterlijk in 2030 alle resterende kolencentrales gesloten zijn. Nadat de duurzaamheidsparagraaf van het Regeerakkoord bekend werd, stroomden de Twitter- en Facebook-Timelines vol met de hashtag #vangaslos. Zowel consumenten als het bedrijfsleven zijn naarstig op zoek naar alternatieven voor de cv-ketel en komen dan al snel terecht bij de warmtepomp.

Plug & Play

Op de VSK maakten we een rondje langs de stands van Remeha, Nathan, Nefit en Duco en woonden we twee lezingen bij waarin experts het onderwerp aantikten. Het was in twee woorden ‘gillend druk’ op de stand van Remeha. Vooral in het straatje waar all-electric warmtepompen in de range tussen 4,5 tot 27 KW werden getoond. We spraken met Geert van den Biggelaar over de Eria Tower warmtepomp, die net op de Nederlandse markt is gekomen én de toekomstvisie van Remeha. De Accountmanager Zakelijke Markt vertelde ons over de specificaties van de Eria Tower, een warmtepomp “die in 70% van de gevallen een goede oplossing is voor de woningbouw. De Eria Tower heeft standaard een 180 liter buffervat ingebouwd en heeft hiermee als voordeel dat de bewoner geen ruimte verliest aan de installatie van een externe boiler. Ook is deze constructie installatievriendelijk (plug & play) en onderhoudsarm. Alle hydraulische toebehoren zit in het toestel verwerkt. Het maximale vermogen bedraagt 16 kW. De Eria Tower kan bij extreme kou terugvallen op elektrische bijverwarming. Op warme dagen kan de warmtepomp de ruimte ook (actief) koelen, mits het afgiftesysteem daarvoor geschikt is.”

#vangaslos?

Van den Biggelaar peilde evenals wij een grote belangstelling voor all-electric oplossingen. Toch verwacht hij niet dat de consument nu direct en masse de cv-ketel gaat afdanken. Waarschijnlijk maakt hij in veel gevallen eerst een tussenstap, door een warmtepomp te plaatsen bij de cv-ketel. De all-electric oplossing volgt dan daarna. Zeker voor de renovatiesector klinkt dit als een aannemelijk scenario. Collega Idse de Wit, Manager Business Development, ging dieper in op de toekomstvisie van Remeha tijdens een interessante lezing in het VSK theater. Al bij aanvang stipte hij een belangrijk punt aan. “Het is beter om te zeggen dat we van de CO2 af willen, dan #vangaslos.” Vervolgens legde De Wit uit waarom. Refererend aan een groot paneel dat hing bij de Remeha-stand vertelde hij “dat er meerdere wegen leiden naar duurzaamheid”.

Micro-wkk

Zo kan een goed geïsoleerde woning zijn thermische energievraag en stroombehoefte invullen met een warmtepomp en pv-panelen, maar ook met een micro-wkk en pv-panelen. Gas, wordt nu sterk geassocieerd met aardgas, maar de infrastructuur die er nu ligt, zou te zijner tijd met de nodige aanpassingen waarschijnlijk ook benut kunnen worden voor een ‘schoon gas’, zoals waterstof. Toen een kritische toehoorder vroeg waarom de micro-wkk nauwelijks lijkt aan te slaan bij de consument, sprak De Wit het vermoeden uit dat de prijs tot dusverre de grote bottleneck is geweest. “Remeha is nu bezig om een waterstofvariant te ontwikkelen. De komende generaties micro-wkk’s moeten competitief worden met andere duurzame oplossingen.”

Tweestappen strategie

Bij Techneco vielen soortgelijke geluiden te horen. Volgens Niels van Alphen is de al eerder genoemde twee stappen strategie financieel makkelijker te behappen voor de consument. De topman bij Techeco liet ons de compacte Elga hybride warmtepomp zien die makkelijk kan worden samengevoegd met een cv-ketel. Met deze warmtepomp is volgens Techneco een besparing op de energierekening mogelijk die kan oplopen tot 35%.

Kostenplaatje

Ook Vaillant ziet grote mogelijkheden voor de hybride warmtepomp, bleek uit een lezing van Productmanager Simon Tuitel. Hij legde met een rekenvoorbeeld, ontleend aan een rapport van Berenschot, uit dat een all-electric oplossing al snel duizenden euro’s duurder uitvalt. Mede omdat er nieuwe radiatoren nodig zijn. “Bovendien kan met een hybride oplossing ook de CO2-uitstoot met 95% zijn gereduceerd in 2050.” De ‘werkverdeling’ pakt namelijk gunstig uit voor de warmtepomp, vertelde Tuitel. “Zo’n 70-80% van de warmtevraag kan worden ingevuld door de warmtepomp. De cv-ketel springt bij hele lage buitentemperaturen bij en neemt de warmwaterproductie voor zijn rekening.”

Tekort aan handjes

Jan Blom, Marketing Manager van Nefit, bespeurde een enorme honger naar kennis bij de installateur. “Zo zijn onze warmtepomptrainingen al hele­maal volgeboekt.”. De grote opkomst bij lezingen over warmtepompen bevestigde zijn woorden. Evenals concullega’s opteert Blom voor een meersporenbeleid. “In een renovatieproject kan een hybride installatie soms een betere oplossing zijn. In de nieuwbouw zie ik eerder all-electric systemen verschijnen. En de toekomst? Ik denk een breed scala aan oplossingen; van waterstof tot all-electric.” Volgens Blom is de bottleneck niet zozeer het innovatietempo, maar de factor arbeid. “We hebben allemaal handjes nodig om die systemen te installeren. Met het tekort aan mensen waar we nu tegenaan lopen, zou dat wel eens een rem kunnen vormen op de snelheid van de energietransitie.” 

Opvallend

Nathan Systems ging er tijdens de uitreiking van de VSK Awards vandoor met de Publieksprijs. De LWDV warmtepomp viel goed in de smaak en het was wel duidelijk waarom. De modulerende warmtepomp werkt op basis van het natuurlijke koudemiddel (R290 propaan). De warmteopwekker kan een hoge CV-aanvoertemperatuur tot 70°C leveren, zelfs bij een buitentemperatuur van -22°C. De LWDV is mede daardoor uitermate geschikt voor renovatietrajecten, zegt Nathan Systems. Een cv-ketel kan namelijk 1:1 worden vervangen, zonder grote bouwkundige ingrepen. In veel gevallen is het zelfs mogelijk om de bestaande afgiftesystemen, zoals radiatoren, te blijven gebruiken. Met een dergelijke oplossingen hoeft het geen verwondering te wekken dat Nathan Systems er een radicaal andere visie op na houdt over verduurzaming dan veel andere partijen. Carel Kraaijenhagen, Manager Sales Systems: “De markt is klaar om van het gas af te gaan. Wij geloven niet in hybride systemen. Het zijn tijdelijke oplossingen, die in de praktijk voornamelijk op gas draaien. Vandaar dat wij vol inzetten op all-electric oplossingen. Zowel in de nieuwbouw als renovatiesector. Fabrikanten die hybride systemen promoten, wijzen vaak op de lagere aanschafkosten. Maar dat is slechts een deel van het verhaal. Volgens onze berekeningen vallen de levensduurkosten namelijk uiteindelijk lager uit.”