CO2-neutraal

Volgens het Klimaatakkoord dat door de Nederlandse politiek is vastgesteld, moeten we in 2030 de CO2-uitstoot tot 51% hebben teruggebracht, ten opzichte van de uitstoot in 1990. ABB gaat een stap verder. In 2030 moeten al haar (productie)locaties al volledig CO2-neutraal zijn. Haar ‘Mission to Zero’ concept wordt nu ook gerealiseerd in Ede door digitale technologieën te combineren met maatregelen om het energiegebruik te verminderen en door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen.

Fabriek
De in 1931 opgerichte Edense fabriek heeft een vloeroppervlak van 11.400 vierkante meter. Er worden jaarlijks miljoenen installatiedozen en duizenden verdeelkasten, geproduceerd. Als eerste stap zijn alle hydraulisch aangedreven machines vervangen door elektrische. Hierdoor wordt nu bij de fabricage voor elke kilogram product, maar liefst 75% minder energie gebruikt. Daarna zijn de machines voorzien van EQmatic systemen, waarmee exact het energiegebruik gemonitord kan worden door middel van sturingstechnologieën Cylon en KNX. Dankzij deze monitoring kon het energiegebruik nog eens met een extra 30% gereduceerd worden.

Co-bots
Tot slot is een deel van de werkzaamheden overgenomen door robots. Door de groeiende productie en het anders invullen van taken (meer supervisie/kwaliteitsbewaking) is er overigens geen afscheid genomen van medewerkers door deze robotisering en automatisering. Er wordt met hetzelfde aantal mensen meer geproduceerd door geavanceerde co-bots. Ook deze efficiëntieslag leverde winst op. Gaandeweg bleek dat de fabriek in het weekend kan doordraaien zonder operators. El Abbassi: “Dat betekent voor alle duidelijkheid niet dat we zonder personeel kunnen. Doordeweeks is het namelijk een ander verhaal.”

Oplaadpunten
ABB heeft in Ede 11 AC-oplaadpunten voor elektrische voertuigen voor werknemers en bezoekers en 1 DC-snellader. Momenteel is al 25% van het wagenpark elektrisch, een transitie die versneld wordt doorgezet.

Gebouwbeheersysteem
De Edense vestiging nam ook de elektriciteitsvoorziening zelf onder handen. Op het dak liggen nu 1250 PV-panelen, die goed zijn voor 213 MWh. Dat is onvoldoende om de gehele energievraag in te vullen, vandaar dat het restant wordt ingekocht. “Dat is overigens 100% groen.”

Lichtplan
Alle (nood)verlichting is vervangen door LED. Dat levert een energiebesparing op van 85 MWh per jaar. Het pand in Ede krijgt bovendien een slim gebouwbeheersysteem op basis waarvan onder andere de intensiteit van de verlichting aangepast wordt aan de hoeveelheid zonlicht en waarbij verlichting en verwarming alleen wordt ingeschakeld bij aanwezigheid van mensen in een ruimte.

Thermische energie
De ongeveer 80.000 m3 gas die nu nog in de fabriek wordt gebruikt, wordt tot de zomer CO2-gecompenseerd door certificaten van een windmolenpark in South Dakota (VS). In de tussentijd krijgt ABB een WKO-systeem, dat de warmte die in het productieproces wordt gegenereerd bij het spuitgieten, ondergronds opslaat voor verwarming in de wintertijd. Als dit systeem wordt opgeleverd, is de fabriek volledig gasvrij. Een warmtepomp en dry coolers zullen het WKO-systeem ondersteunen.

Opslag
Het technologiebedrijf verwacht zelf dat in de toekomst Smart Grid systemen, waarin opslagmogelijkheden zijn opgenomen, een hoge vlucht zullen nemen. Daarbij gaat het voor alle duidelijkheid niet alleen om de elektriciteits-, maar ook om de thermische energievoorziening. Voor thermische opslag; zie elders in dit nummer een interessant artikel over de warmtebatterij.

Samenwerken
Een verduurzamingstraject als ABB nu doorloopt, doe je met partners. “Zij brengen extra technische kennis in, weten ook wat er lokaal speelt en wie je bij een gemeente of provincie moet aanspreken om sneller stappen te kunnen maken,” zegt El Abbassi. “We hebben echter ook gezien dat het van het begin af aan meenemen van al je medewerkers, belangrijk is voor het draagvlak van alle veranderingen en dat er dan sneller wordt meegedacht in betere en praktische oplossingen. Je kunt nu eenmaal niet alles van tevoren in een plan uitwerken. Hij vervolgt: “We hebben geleerd dat het belangrijk is om gewoon te starten met het proces van verduurzaming. Door direct zaken op een zo slim mogelijke manier op te pakken, kun je veel sneller verbeteringen realiseren dan door er oeverloos over te blijven vergaderen.”

Isolatie
Die ‘doenersmentaliteit’ heeft er ook voor gezorgd dat er onorthodoxe beslissingen zijn genomen. Zo is ABB, vanwege legitieme redenen, afgeweken van de Trias Energetica, die vaak leidend is bij verduurzamingstrajecten. “Normaliter isoleer je eerst, die stap hebben wij overgeslagen, omdat we midden in de coronacrisis zijn begonnen en er een materiaalschaarste was. In een later stadium zullen we dit vooralsnog oppakken.”

Circulair
ABB gebruikt gerecyclede kunststoffen bij de productie. Van alle producten die momenteel de fabriek verlaten, wordt gemiddeld 27% geproduceerd met gerecyclede grondstoffen. Een deel van het productenaanbod bestaat inmiddels zelfs al voor 100% uit gerecycled materiaal. Circulariteit is een hot item deze dagen in de installatiebranche. El Abbassi pleit voor de zogenaamde 3R benadering: ‘reduce, reuse and recycle’. Voorkom verspilling door bijvoorbeeld vooraf al grondig te analyseren welke technische oplossingen er nodig zijn en hoe ze zo effectief en efficiënt mogelijk geproduceerd kunnen worden. Kijk aan het einde van de levensduur of producten gerefurbished of componenten ervan hergebruikt kunnen worden. Is dat niet/slechts gedeeltelijk mogelijk, probeer dan het restant te recyclen.

Trein
Overal in Europa zien we landen een ruk naar rechts maken. Politiek gezien zijn partijen uit deze hoek vaak minder bezig met het klimaatvraagstuk en issues die daaruit voortvloeien. Zouden de Provinciale Staten- en later Tweede Kamerverkiezingen nog voor een koerszwaai kunnen zorgen? Met misschien een vertraging van het verduurzamingsproces als resultaat? El Abbassi denkt van niet. In feite zitten we op een rijdende trein, zegt hij. En de energiecrisis is nog een extra impuls om vaart te zetten achter de verduurzaming 