Capaciteitstekort

Is de inzet van extra handjes voldoende om de doelstellingen van het klimaatakkoord te realiseren of moeten we ook slimmer gaan werken? Volgens Adrie van Duijne, mede-initiatiefnemer van de Barbapapafabriek, wel. Hij legt uit wat de oplossingen zijn voor het capaciteitstekort in de branche.

De installatiesector wordt uitgedaagd om een grote rol te spelen bij de realisatie van de doelstellingen uit het klimaatakkoord. Naast het inbrengen van nieuwe technologieën wordt er ook een beroep gedaan op het slim samenwerken met de andere partijen in de bouwkolom, zodat er voor de klant een ‘One stop shopping’ model ontstaat. Voor de inbreng van de nieuwe technologieën hoeft niet direct worden gevreesd. De installatiebranche heeft haar contacten met fabrikanten en groothandels, zodat ze in ieder geval op de hoogte blijft van de lopende technische ontwikkelingen. Daarnaast zijn er contacten met de diverse technische universiteiten , waardoor de installatiebranche ook weet welke innovaties er in de pijplijn zitten.

Integraal samenwerken

Lastiger is om proactief samen te werken met de andere partijen in de bouwkolom, zoals aannemers, architecten, isolatiebedrijven, energieadviseurs, glaszetters en dergelijke. Dit vereist een samenwerkingsmodel waarbij de individuele partijen het lef hebben om boven zichzelf uit te stijgen en de vraag van de klant centraal blijven stellen, zonder meteen uit te gaan van eigen gewin. Willen we de klant bijvoorbeeld adviseren om eerst te isoleren en dan pas zijn ketel te vervangen? Of duwen we hem meteen een warmtepomp door zijn strot? Dit integraal denken vereist ander ondernemerschap. Het toverwoord hierbij is ‘sociale innovatie’. De basis hiervoor is dat alle deelnemende partijen dezelfde droom hebben en het vertrouwen en respect uitspreken om die vervolgens gezamenlijk werkelijkheid te gaan maken. Is dit niet aanwezig dan blijven we hangen in de bekende samenwerkingsmodellen van een bv of een tijdelijke VOF o.i.d. Alle kennis gaat na het gezamenlijk project weer verloren.

Geschikt personeel vinden

Als we als sector onze techniek en organisatievorm hebben geregeld komen we bij de volgende uitdaging en die is ‘waar vind ik geschikt personeel?’. De tijd dat we met collegiaal in- en uitlenen ons probleem konden oplossen, is voorbij. Ook de recruiter heeft op dit moment problemen om te voldoen aan de steeds toenemende vraag. Men is wel naarstig op zoek naar nieuwe wegen om geschikt personeel te werven. Zo worden 50+’ers gerevitaliseerd om nog een groot aantal jaren actief dienst te blijven doen in de sector. Daarnaast maakt de sector schoorvoetend gebruik van de mogelijkheden van statushouders en probeert men vrouwen te interesseren voor ons mooie vak. En groepen medewerkers die door maatschappelijke veranderingen overbodig zijn geworden, kunnen een omscholing krijgen. Denk bijvoorbeeld aan gevangenbewaarders. Maar dit is niet voldoende.

Eigen organisatie analyseren

Een aantal innovatieve ondernemers dat al enige jaren zelfstandig diensten aanbiedt, heeft zich verenigd in een nieuw samenwerkingsorgaan: ‘Het capaciteitsplein’.
De bedoeling is om met enige creativiteit het capaciteitsvraagstuk anders te gaan benaderen, maar daarover straks meer. Niet alleen extra ‘handjes’ hoeven namelijk de oplossing te vormen voor het capaciteitstekort. Ook je eigen organisatie eens kritisch onder de loep nemen kan heilzaam zijn. Kijken we bijvoorbeeld naar de werkzaamheden van een opgeleide monteur in vaste dienst, dan blijkt uit onderzoek dat hij nog maar 15% van de beschikbare tijd bezig is met werk waarvoor hij is opgeleid. De andere tijd spendeert hij noodgedwongen aan ‘niet technisch installatiewerk’, zoals gaten boren, gereedschap halen of ongepland maar noodzakelijk bezoek aan de groothandel. Dat blijkt uit onderzoek van ARPA, specialist op het gebied van LEAN-werken. Door heel nauwkeurig dit soort processen te analyseren en vervolgens de leerpunten in kaart te brengen, kunnen we al iets doen aan het capaciteitstekort.

Prefabben

Een andere benadering is bijvoorbeeld de inzet van prefab. Door de diverse installatieconcepten goed in te passen in je installatieproces kun je veel besparen op de montagetijd. Aandachtspunt binnen de organisatie is dan wel een goede werkvoorbereiding. Als die niet op orde is, loopt het spaak tijdens het installatieproces.

Personeel binden

Met het enorme capaciteitstekort wordt het vasthouden van personeel nu belangrijker dan ooit. De vraag die gesteld kan worden is: heeft HRM en P/O in mijn bedrijf dezelfde strategisch positie als bijvoorbeeld mijn projectleiding? Zo niet dan wordt het dweilen met de kraan open. Er is een trend gaande dat goed geschoold personeel niet alleen maar komt voor het salaris en de secundaire en mogelijke tertiaire arbeidsvoorwaarden. De jeugd van nu kijkt naar ‘de droom’ van de onderneming en of ze zich daarmee kan vereenzelvigen. Heeft u een droom? En zo ja; staat die op de website?

Kennisoverdracht

Hoe bouwen we kennis op, houden we die vast, verrijken we het en passen we die toe?
De inzet van doordachte ICT-kennissystemen om binnen het installatiebedrijf dit vraagstuk te benaderen, kan beter. Kennis van de oude projectleider duurzaam overdragen naar de jongeren gebeurt fragmentarisch. Wat vroeger in het gildesysteem normaal was, hebben we niet verrijkt met de ICT-kennis, die ons nu ten dienste staat.

Voorlopige conclusie

Er is kortom een groot aantal mogelijkheden om het capaciteitstekort te lijf te gaan. Wel zal het integraal moeten. Als we het probleemvraagstuk alleen oplossen met het werven van mensen, maar ze niet binden en boeien of hun kennis onderhouden, zal de oplossing van korte duur zijn.

Dashboard-methode

Een aantal ondernemers die hun sporen hebben verdiend op voornoemde gebieden heeft de handen in elkaar gestoken en is bezig een dienst op te zetten om het vraagstuk integraal op te pakken. Een belangrijk instrument bij deze dienst is het zogenaamde ‘dashboard’. In een gesprek van ongeveer twee uur krijgt de ondernemer een integraal beeld van zijn capaciteitsvraagstuk en waar hij de muntjes moet leggen voor de korte en de lange termijn. De initiatiefnemers zijn nu bezig een Community op te zetten, waar deze integrale dienstverlening wordt gevisualiseerd. Het geheel doet denken aan een woonboulevard. Je komt om een stoel te kopen maar wordt via de diverse paden geïnspireerd om ook naar een tafel, karpet, lamp en dergelijke te kijken zodat je totale woonkamer er beter uit gaat zien. Een formule die al decennia werkt bij de supermarkt. Daar ligt het brood ook achterin.

Pilots

Deze dienst is bedoeld voor de gehele installatiesector. Er zijn inmiddels pilots uitgevoerd bij twee middelgrote installatiebedrijven. Deze hebben de ideeën verrijkt en het concept is groeiende. Voor de verdere detaillering wordt installateurs gevraagd om zich te melden bij de Barbapapafabriek, zodat in co-creatie verder kan worden gewerkt aan dit model. Is dit gereed, dan willen we het aanbieden aan de installatiesector om zo het realiseren van onze klimaatambities te ondersteunen.Inmiddels hebben ook gemeentes en woningbouwverenigingen belangstelling getoond voor dit concept. Zij zien ook in dat hun regionale ambities niet gerealiseerd kunnen worden als er geen capaciteit is 

Voor meer informatie:
Info@barbapapafabriek.nl