Auteur: Ruud

Nieuwe eisen apparatuur

We lijken in Nederland afscheid te hebben genomen van de koude, donkere dagen. Zo zijn er voor deze tijd van het jaar al een aantal warmterecords gemeten in De Bilt. Om de warmte buitenshuis te houden, stappen steeds meer mensen over op de aanschaf van airconditioning en warmtepompen. In het jaarlijkse rapport ‘European State of Climate’ wordt gesteld dat het klimaat in Europa twee keer sneller opwarmt dan de rest van de wereld. De behoefte aan airconditioning in ons land zal in de komende jaren alleen nog maar verder toenemen. Een duidelijk waarneembare trend is dat airconditioners steeds vaker gebruikt worden voor verwarming, aangezien ze zonder uitzondering ook een warmtepompfunctie hebben. Met name voor de thuiswerkplek is dit een veel gekozen oplossing. Op deze manier hoeven gebruikers niet de gehele woning te verwarmen gedurende de thuiswerkdag. F-gassenverordening Naast de toenemende vraag naar airconditioning is de koeltechnische markt volop in beweging. Zo zijn er grote veranderingen op komst die niet alleen een grote impact hebben op bedrijven die actief zijn in onze sector, maar ook op eindgebruikers. Op 11 maart 2024 is de tweede herziening van de F-gassenverordening van kracht geworden. Deze verordening is van grote invloed op diverse sectoren, waaronder de warmtepomptechnologie, die een cruciale rol speelt in de verduurzaming van de gebouwde omgeving en de energietransitie. De verordening bestaat uit drie belangrijke onderdelen waar de sector op in moet spelen: • Uitfasering koudemiddelen In deze Europese wet wordt onder andere een uitspraak gedaan over de hoeveelheid koudemiddel met een hoge

Van gas naar elektrisch

Met de stijgende gasprijzen, strengere regelgeving én beschikbare subsidies maken steeds meer bedrijven de overstap naar verwarming en koeling middels warmtepompen. In hallen, magazijnen en distributiecentra gaat dat vaak nog gepaard met twijfel: zijn warmtepompen wel krachtig genoeg? Wat zijn de kosten? En hoe verhoudt dat zich tot traditionele gasheaters? Conventionele halverwarming, zoals gasgestookte heaters of luchtverhitters, heeft decennialang zijn waarde bewezen. Ze zijn relatief goedkoop in aanschaf en eenvoudig te installeren. Maar die voordelen zijn tijdelijk: het gasverbruik is hoog, de energiekosten stijgen en toekomstige aanpassingen richting verduurzaming worden daarmee uitgesteld. Na een paar jaar moet er door de steeds dwingendere wet- en regelgeving vanuit de overheid toch nog worden geswitcht. Een vergelijking op basis van 50.000 m3 gasverbruik per jaar (bij €1,43 per m3 (huidige gasprijs)) laat zien dat traditionele verwarming €71.500 per jaar kost. Maar een lucht/lucht-warmtepomp met een S.C.O.P. van 5,25 verbruikt 79.010 kWh, goed voor €26.863 per jaar. Dat is een besparing van 62% ten opzichte van gas. Uit praktijkcases van Templari Benelux – leverancier van dergelijke warmtepompen – is gebleken dat nagenoeg alle hallen het systeem binnen vijf jaar terugverdienen. Toekomstbestendig Warmtepompen voor hallen zijn allang geen comfortkoelers meer die ‘ook een beetje verwarmen’. Nieuw ontwikkelde systemen – bijvoorbeeld de Kita-modellen van Templari- zijn specifiek ontworpen voor de grote hallen en de koude winters in de Benelux. Ook bij -30°C blijven ze efficiënt en met een S.C.O.P. van 5,25 zijn de installaties zeer zuinig. Het systeem bestaat uit een binnen- en buitendeel, beschikbaar in

Luchtbehandeling

Een gezond binnenklimaat is cruciaal voor comfort, productiviteit en welzijn. Luchtbehandeling speelt hierin een sleutelrol, maar zowel te weinig als te veel ventilatie kunnen problemen veroorzaken. In dit artikel zoomt Ron M R Bosch, adviseur en HBO-Hoofddocent Installatietechniek, in op de risico’s van Lowtech- en Hightech-benaderingen. Een gemiddeld persoon ademt ongeveer 0,5 liter lucht in per ademhaling, en het zuurstofgehalte van de lucht bedraagt ongeveer 21 %. De ideale temperatuur varieert afhankelijk van de activiteit, persoon en omgeving. De luchtvochtigheid speelt hierin een belangrijke rol. Een waarde tussen de 40 en 60 % wordt als optimaal beschouwd. Comfortabele temperatuur en luchtvochtigheid Temperatuur: Tussen de 20 en 24 °C wordt door de meeste mensen als aangenaam ervaren. Temperaturen boven de 24 °C kunnen als oncomfortabel worden beschouwd, vooral bij een hoge luchtvochtigheid. Luchtvochtigheid: Waarden boven de 60 % in combinatie met hoge temperaturen kunnen een benauwd gevoel veroorzaken. Lage luchtvochtigheid (<30 %) kan juist droge luchtwegen en huid veroorzaken. Een goed ontworpen ventilatiesysteem moet deze factoren in balans brengen, zonder onnodig energiegebruik of discomfort te veroorzaken. Installatieontwerp In de bouwsector zijn er twee stromingen. Enerzijds is er een Lowtech-richting, die zo veel mogelijk gebruik wil maken van natuurlijke ventilatie en eenvoudige systemen. Daar tegenover staan de Hightech-adepten, die pleiten voor maximale controle via de toepassing van geavanceerde klimaatinstallaties met sensoren en regeltechniek. Beide benaderingen hebben voordelen, maar ook risico’s. Lowtech Een Lowtech-installatieconcept heeft de volgende voordelen: Energiezuinigheid – Minder afhankelijkheid van mechanische installaties betekent lagere energiekosten. Robuustheid – Minder bewegende delen verminderen

Trends

Op de recent gehouden installatievakbeurs ISH 2025 bleek dat de opmars van de warmtepomp niet te stoppen is, waarbij de keuze tussen een hybride of all-electric variant, al dan niet vanwege dreigende netcongestie, vooral een Nederlands issue is. Omringende landen blijken wat ruimer in hun elektriciteitsvoorziening te zitten, omdat ze nooit en masse de overstap op gasgestookte systemen hebben gemaakt. Alle Europese landen lopen overigens wel tegen een chronisch gebrek aan installateurs aan. Daardoor neemt de vraag naar plug & play oplossingen toe. Ook ruimtebeslag lijkt steeds vaker een thema te worden, met als gevolg dat er meer modulaire systemen op de markt verschijnen en de variatie aan plaatsingsmogelijkheden toeneemt. En hoe zit het dan met circulariteit? Aandacht hiervoor is groeiende, maar blijft voornamelijk beperkt tot recycling. Hoogwaardig duurzaam hergebruik is vooralsnog een stip aan de horizon. Een grote hindernis blijkt de opzet en instandhouding van een passende infrastructuur te zijn, met bijbehorende wetgeving, om oude systemen en componenten in te zamelen. Zo is wetgeving tegenwoordig altijd wel een dingetje. Vooral het onvoorspelbare beleid op nationaal niveau leidt soms tot een lastige spagaat. Ook dat lieten diverse exposanten ons nadrukke­lijk weten.

Ervaar de nieuwe Duofix tijdens Geberit On Tour

De zomer komt eraan, met weer veel mooie evenementen. Dit jaar voegt Geberit een festival speciaal voor installateurs aan de kalender toe: Geberit On Tour! Vijf dagen lang kun jij op vijf unieke locaties in ons land lekker buiten genieten van muziek en heerlijke streetfood. Daarnaast kun je kennismaken met de nieuwste producten van Geberit. Zo is er natuurlijk ruimte voor een meet en greet met de nieuwe Geberit Duofix, die nog meer installatiegemak biedt én meer flexibiliteit heeft in elke installatiesituatie, stiller dan ooit is én dat alles met 10% minder CO2-uitstoot dan z’n voorganger. Ook Geberit FlowFit is van de partij. Naast ontspanning en entertainment is er ook tijd voor inspanning. Met verschillende korte challenges daagt Geberit je uit om je installatiekwaliteiten te bewijzen. Uiteraard maak je kans op mooie prijzen. Het aantal toegangsplekken is beperkt, dus kies snel je dag voor jou en een collega of partner. Deelname is uitsluitend voor installatiebedrijven en voor 2 personen per bedrijf. Vanaf 16:00 tot 19:30 en bij mooi weer lekker buiten. De Tourdagen en locaties zijn: Dag 1 – 3 juni Dongecentrale in Geertruidenberg Dag 2 – 5 juni Lijm & Cultuur in Delft Dag 3 – 10 juni TT Circuit in Assen Dag 4 – 12 juni Circuit Zandvoort Dag 5 – 17 juni Papendal in Arnhem Claim jouw plek nu en meld je nu aan op: geberit.nl/ontour  

Jetroosters

Jetroosters of ventilatienozzles kunnen het comfort maken of breken. Bij Solid Air Climate Solutions hebben ze maar liefst 52 varianten in het assortiment zitten. IZ sprak erover met Martin Timmermans, Technisch Adviseur Projecten. Jetroosters worden gebruikt om de lucht ver de ruimte in te blazen. Dat gebeurt in het geval van Solid Air met een worp tussen de 5 en 50 meter. Blijft de lucht gebundeld, dan wordt er gesproken van een laag inducerende luchtstroom. Wordt de lucht via een werveling over een groter oppervlakte uitgespreid, dan spreekt men van een hoog inducerende luchtstroom. In het laatste geval zit er een swirl deflector in het rooster. Populair Ze zijn overal te vinden. Met name op plekken waar een grote worp wenselijk is. Zoals sporthallen, vliegvelden, atria of werkplaatsen. “Je vindt geen jetroosters in verblijfsruimtes, zoals woningen. Daar luistert het een stuk nauwer met de comfortregeling. Een gebundelde luchtstroom kan daar snel als verstorend worden ervaren.” Bevestiging De lucht komt voornamelijk op horizontale wijze de ruimte in. Meestal vanaf enkele meters hoogte. De jetroosters worden verticaal gemonteerd. Dat kan bijvoorbeeld aan het uiteinde van een kanaal of in een montageplaat met meerdere jets. In het laatste geval maakt de plaat dikwijls onderdeel uit van een plenum. Deze “verdeeldoos” brengt de luchtsnelheid omlaag en zorgt zo voor een meer gelijkmatige verdeling van de lucht over de verschillende jetroosters. Materialen De jetroosters zijn zowel in aluminium als kunststof verkrijgbaar. Beide hebben hun voordelen en beperkingen. Met kunststof kan je eenvoudig het rooster in

De Installatiesector moet vakmensen behouden

De uitstroom in de installatiesector moet omlaag. Het werven van nieuwe vakmensen is essentieel, maar als we hen niet kunnen behouden blijven we met een tekort aan vakmensen zitten. Dat is een uitdaging die wij als Wij Techniek en ik met volle overtuiging willen aangaan. De vraag naar vakmensen is groot, maar de realiteit is dat een hoog percentage van de instromers de sector binnen enkele jaren alweer verlaat. Dat is niet alleen een verlies voor de bedrijven, maar ook voor de vakmensen zelf, die de kans op een stabiele en waardevolle loopbaan mislopen. Daarom moeten we anders gaan kijken naar instroom én behoud. Het behouden van vakmensen vraagt om een gezamenlijke inspanning. Werkgevers moeten investeren in modern werkgeverschap, een werkklimaat waarin mensen zich gewaardeerd en ondersteund voelen. Opleidingen en doorgroeimogelijkheden moeten niet alleen beschikbaar zijn, maar ook aantrekkelijk en haalbaar worden gemaakt. Er is behoefte aan een cultuur waarin vakmensen zich kunnen ontwikkelen en waar ze zich thuis voelen, ongeacht hun achtergrond of ervaring. Wij Techniek werkt samen met werkgevers, vakbonden en opleidingsinstellingen om programma’s te ontwikkelen die bijdragen aan duurzame inzetbaarheid. Dat betekent niet alleen technische bijscholing, maar ook aandacht voor leiderschap, werkplezier en samenwerking op de werkvloer. De komende jaren wil ik stappen zetten om de uitstroom structureel te verminderen. Dat vraagt om doorzettingsvermogen en samenwerking. Ik geloof in een sector waarin vakmensen niet alleen instromen, maar ook langdurig bijdragen aan de techniek van morgen. Samen kunnen we het verschil maken. Wat heeft jouw organisatie nodig om

Hybride loont

Uit het demonstratieproject Hybride warmtepompen blijkt dat een hybride installatie gemiddeld 75% gas bespaart en jaarlijks 1018 euro op de energierekening scheelt. Correcte installatie en een goed functionerend afgiftesys­teem zijn cruciaal voor optimaal rendement. Tijdens het congres ‘Hybride in de warmtetransitie’ in januari zijn de definitieve resultaten van het Demonstratieproject Hybride Warmtepompen gepresenteerd. Uit het onderzoek, waarin het energiegebruik van 174 huishoudens is geanalyseerd, is gebleken dat het installeren van een hybride warmtepomp bij een cv-ketel gemiddeld leidt tot een gasbesparing van 75% en een verlaging van de energierekening met 1.018 euro op jaarbasis. Samenwerking en onderzoeksmethode Het demonstratieproject is een samenwerking van de Rijksoverheid, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Techniek Nederland en de Vereniging voor Duurzame Warmte. De prestaties van 174 hybride warmtepompen zijn gedurende twee stookseizoenen nauwkeurig geanalyseerd en vergeleken met het energiegebruik vóór de installatie van de hybride warmtepomp. De resultaten zijn wetenschappelijk geverifieerd door de Universiteit Twente. Belang van correcte installatie De gemiddelde prestaties hebben de betrokken partijen positief verrast. Tegelijkertijd liet de analyse zien dat bijna 20% van de geïnstalleerde systemen nog beter kon functioneren met enkele aanpassingen aan de installatie. Dit onderstreept hoe belangrijk een correcte installatie en een goed functionerend afgiftesysteem, zoals radiatoren en vloerverwarming, zijn om het maximale rendement te behalen. Bij een hybride warmtepomp speelt dit een nog grotere rol dan bij een cv-ketel. Bovendien is de hybride warmtepomp eenvoudig in te passen in bestaande woningen. De installatie neemt slechts een dag in beslag en vereist geen ingrijpende verbouwing, waardoor het een

Aziatische vakbeurs

ISH China & CIHE 2025, het Aziatische equivalent van de Duitse vakbeurs voor HVAC + Water in Frankfurt, vond onlangs plaats in Beijing. Meer dan duizend exposanten uit 18 landen verwelkomden bijna 80 duizend bezoekers, afkomstig uit vooral Azië en met name China zelf uiteraard. China streeft forse duurzaamheidsdoelstellingen na. De HVAC-sector, zo is de verwachting, zal snel een CO2-arme toekomst omarmen. Net als in Europa is dat terug te zien op een beurs als deze. ISH China & CIHE maakt onderdeel uit van het wereldwijde netwerk van Messe Frankfurt ISH, dat van 17 tot en met 21 maart jl. zijn deuren opende voor ‘s werelds grootste vakbeurs voor de HVAC + Water-sector. De Chinese editie debuteerde in 1996 met 9.600 bezoekers en 179 exposanten. Dat is nu dus fors meer. Het geeft de impact aan die de vakbeurs in Beijing in een relatief kort tijdsbestek heeft weten te realiseren. Kleinschaliger Dat zal mede te maken hebben met het groeiende milieubewustzijn in China (zie rood kader), dat heeft geleid tot een sterk toegenomen vraag naar innovatieve oplossingen op dit gebied. Uiteraard spelen ook de bij ons bekende fabrikanten graag op die ontwikkeling in. Menig westers fabrikant was dan ook aanwezig in Beijing, hoewel met een bescheidener uitstraling dan we die kennen van bijvoorbeeld de ISH in Frankfurt zelf. In Beijing dus geen hoge beursstands met de afmetingen van een voetbalveld. Dat doen ze in Azië toch net even anders; kleinschaliger en eenvoudiger. Het neemt niet weg dat het aantal aanbieders