Via de plantenbak

Vorig jaar opende het nieuwe innovatiecentrum van AAK in Zaandijk. Hier komen nieuwbouw en renovatie samen. Ingebouwd in plantenbakken aan de wand zorgt een combinatie van fan coils en ventilatie-units voor een comfortabel binnenklimaat én een gezonde werkomgeving.

AAK, de Zweedse producent van plantaardige oliën en vetten, liet een oud pakhuis renoveren en breidde het pand uit door een glazen kas aan het pakhuis te plaatsen. Een goed moment om het pand flink te verduurzamen. Bloemendal Bouw uit Leusden adviseerde hiervoor de duurzame afgiftesystemen van Jaga Climate Designers.

Volop groen
Het drie verdiepingen tellende Innovation Center of Excellence in Plant Based Foods, zoals het nieuwe innovatiecentrum is genoemd, staat tegenover het fabrieksterrein van AAK aan de Zaan. Vanaf de straat kijk je via de nieuwe, transparante gevel – vormgegeven als kas – bij het innovatiecentrum naar binnen. Naast de vele glaspartijen en het gebruik van hout, valt het aanwezige groen op. Het nieuwe pand is volledig voorzien van subtropische planten. Dat maakt de ruimtes niet alleen aangenamer, maar verwijst ook naar de plantaardige producten die AAK maakt.

Gezonde werkomgeving
Bij de renovatie en uitbreiding van het pand stond niet alleen verduurzaming centraal, maar was het creëren van een gezonde en fijne werkomgeving met een comfortabel binnenklimaat een belangrijk uitgangspunt. Dat bleek nog niet zo eenvoudig. In de nieuwbouw komen veel disciplines bij elkaar: het laboratorium is ondergebracht op de begane grond, op de eerste verdieping bevinden zich kantoren en op de bovenste verdieping zijn er proeflokalen en een kookstudio. Hierdoor zijn er verschillende ruimtes met diverse behoeftes qua temperatuur én ventilatie. En dit alles met een totale vloeroppervlakte van maar 700 m2. Zo moet het laboratorium op een constante temperatuur van 18 graden gehouden worden, terwijl deze temperatuur te laag is voor de kantoorruimtes. Bovendien moest er rekening gehouden worden met de vele glaspartijen van de nieuwbouw én is het hele pand voorzien van subtropische planten en bomen die voor een bepaalde luchtvochtigheid zorgen. Een interessante uitdaging om dit allemaal in één pand naast elkaar te laten functioneren.

Gebrek aan ruimte
Rekening houdend met de verschillende werkruimtes was een decentrale oplossing voor koeling, verwarming en ventilatie voor AAK de beste keuze. Maar dit loste nog niet alles op. De ruimte voor het kanaalwerk in het plafond was zeer beperkt, waardoor het niet mogelijk was om een grote koelinstallatie te plaatsen voor het laboratorium. Er werd gezocht naar een alternatief en die werd uiteindelijk gevonden in de plantenbakken. Johan van Putten, verkoopadviseur bij Jaga: “De architect had in het ontwerp ingebouwde plantenbakken aan de wanden ingetekend voor onder andere de open kantoorruimte. Hierdoor ontstond het idee om onze afgiftesystemen in de plantenbakken te verwerken. Dit zou het gebrek aan ruimte oplossen en zorgde tegelijkertijd voor een mooie, strakke uitstraling.”

Eén krachtig systeem
Voor AAK adviseerden wij de krachtige fan coil Briza wandinbouw. Gezien de vele glaspartijen was het voor AAK een voorwaarde om in de zomermaanden ook te kunnen koelen. De Briza heeft dankzij een dynamische warmtewisselaar een groot vermogen voor zowel lage temperatuurverwarming als krachtige koeling, maar is toch een smal toestel. De compacte afmeting van de Briza gaat niet ten koste van comfort en kwaliteit. Hierdoor is de Briza geschikt om weg te werken in een ombouw, zoals de plantenbakken bij AAK. Bovendien is de Briza geluidsarm waardoor medewerkers geen overlast ervaren”, vertelt Van Putten.

Goede ventilatie een vereiste
Om een gezonde werkomgeving te creëren was ventilatie ook een belangrijk aandachtspunt voor AAK. Van Putten: “Zeker wanneer er goede isolatiemaatregelen getroffen zijn, is ventilatie een vereiste voor de constante toevoer van verse lucht. Om een optimaal én gezond binnenklimaat te creëren is het essentieel om ventilatie en verwarming goed op elkaar aan te laten sluiten. Dit zorgt niet alleen voor meer comfort, maar ook voor minder onnodige stookkosten en nog meer energiebesparing”.

Intelligent gestuurd ventilatiesysteem
Jaga adviseerde aan AAK om het Oxygen2 ventilatiesysteem te installeren. Oxygen2 is een intelligent gestuurd ventilatiesysteem en een energiebesparend luchtverversingssysteem. Het vraaggestuurde ventilatiesysteem zorgt op een energie-efficiënte manier voor zuivere lucht. Door de intelligente besturing met ingebouwde CO2-sensor meet de Oxygen2 automatisch CO2 en/of vocht en ventileert op plaatsen en tijden waar en wanneer dat nodig is. Zo wordt elke ruimte afzonderlijk van elkaar automatisch goed geventileerd. Ideaal voor panden voorzien van meerdere ruimtes met zeer verschillende behoeftes, zoals bij AAK. Bij de Oxygen2 komt aangevoerde lucht rechtstreeks van buiten via een muurdoorvoer en een efficiënt filtersysteem. Lange luchttoevoerkanalen of een verlaagd plafond zijn hierdoor niet nodig”, licht Van Putten.

Alles in één
De Briza radiatoren zijn bij AAK geplaatst in combinatie met de ventilatie-unit Oxygen2. Van Putten: “Door deze mogelijkheid zorgt één krachtig klimaatsysteem voor energiezuinig verwarmen, koelen én ventileren. Ideaal om in te bouwen in de wand of in een ombouw. De Briza en Oxygen2 ventilatie-unit zijn bij AAK volledig in de plantenbakken weggewerkt. Bij de Oxygen2 komt de lucht rechtstreeks van buiten, waardoor alleen de muurdoorvoerroosters subtiel aanwezig zijn. We hebben de roosters in dezelfde kleur als de gevel gespoten, waardoor ze volledig integreren met het pand en amper in het zicht zijn. Zonder dat het opvalt, heeft AAK in het nieuwe innovatiecentrum één krachtig systeem voor een gezonde werkomgeving en fijn binnenklimaat. Het resultaat mag er zeker zijn.” 