Tag: artikel editie november 2025

Tijd voor de S-installateur!

Tijd voor de S-installateur!

Achter de vraag naar slimme warmtepompinstallaties gaan eigenlijk twee vragen schuil: de vraag naar het slim installeren ervan en die naar het installeren van slimme warmtepompen. De eerste vraag gaat eigenlijk over snellere en dus goedkopere installatie. Een zeer terechte vraag als we in de ‘Aanpak Warmtepompen 2025-2030’ het aantal nieuwe installaties per jaar willen verdubbelen om de beleidsdoelen te halen. Dit wordt kansrijker met verdere standaardisatie, zoals werken met modulaire ontwerpen en standaard aansluitingen. De tweede vraag gaat over nog veel meer warmtepompen achter hetzelfde transformatorhuisje die comfort blijven leveren ondanks een beperkt elektriciteitsnet. Hier moeten de warmtepompen zélf slim worden (aangestuurd) om te kunnen reageren op het vollopen van het elektriciteitsnet. Of zelfs daarop te kunnen anticiperen… Momenteel wordt op veel fronten hard gewerkt om deze slimheid te kunnen leveren. Zoals aan het normeren van de communicatie met de warmtepomp waarbij uiteraard ook andere elektrische installaties – EV-laders, PV-panelen en thuisbatterijen – moeten worden meegenomen. Die slimheid moet internationaal geharmoniseerd worden. Vanwege onze haast neemt Nederland een voorschot. Ook dit voorschot moet slim worden genomen en daarom worden momenteel warmtepompen gezocht om nog de komende winter te worden aangestuurd om van te leren. Energieleveranciers en netbeheerders daagden de sector uit om nog komende winter concreet aan de slag te gaan met minimaal 1000 warmtepompen. Tien leden van Vereniging Warmtepompen doen mee! Van leren wordt men slimmer… geldt dat ook voor warmtepompen? In ieder geval vragen deze twee trends om installateurs met, naast W en E, ook een derde

Slim installeren vraagt om een integrale aanpak

Slim installeren vraagt om een integrale aanpak

De installatiesector verandert snel door nieuwe technologieën, strengere regelgeving en verduurzamingsdoelstellingen. ‘Slim installeren’ betekent tegenwoordig meer dan technisch vakmanschap: het vraagt om een integrale aanpak waarbij disciplines als koelen, verwarmen, ventileren en elektrotechniek samenkomen. Digitalisering en veranderende eisen maken het noodzakelijk dat technici flexibel zijn en zich blijven ontwikkelen. De sector maakt ondertussen de beweging van losse componenten naar geïntegreerde totaaloplossingen, vaak prefab geassembleerd in de fabriek. Dit verkort de installatietijd en vermindert faalkosten, maar vraagt van monteurs wel nieuwe vaardigheden. Denk hierbij aan het kunnen lezen van digitale installatieschema’s en het snel oplossen van onverwachte situaties. Regelgeving, zoals de herziene Europese F-gassenverordening, stimuleert innovatie en de overstap naar alternatieve koudemiddelen, zoals propaan en CO2. De huidige F-gassendiploma’s volstaan niet meer en vanuit de wetgeving wordt een nieuwe certificering vereist. Digitalisering zorgt ervoor dat installaties op afstand gemonitord en bijgestuurd kunnen worden, waardoor onderhoud voorspelbaarder wordt en klantvragen sneller beantwoord kunnen worden. Dit vraagt om digitale vaardigheden en aandacht voor cyberveiligheid. De sector kan dus een grote bijdrage leveren aan de energietransitie. Een goede samenwerking tussen fabrikanten, installateurs en beleidsmakers is daarin noodzakelijk. Tegelijkertijd heeft de sector dringend behoefte aan goed opgeleide technici om deze transitie te versnellen. Zowel jongeren als zij-instromers moeten geënthousiasmeerd worden voor het vak, maar ook behouden worden. Zij zijn dé installateur van de toekomst die innovatie omarmt en bijdraagt aan een duurzame en veilige leefomgeving voor iedereen. Coen van de Sande, directeur NVKL

Slim installeren

Slim installeren

Erwin de Haan (foto) werkt al bijna twintig jaar bij Intergas. “Ik ben ooit begonnen als salesmanager, maar ontdekte al snel hoe belangrijk, en vaak onderschat, het trainen van onze klanten is. Wat begon met het uitleggen van producten, is uitgegroeid tot het ontwikkelen van op maat gemaakte trainingen. Die trainingen zorgen er mede voor dat installateurs onze producten slim en veilig kunnen installeren.” Een interview. Tegenwoordig is Erwin opleidingsmanager bij Intergas en in die functie verantwoordelijk voor het trainingsaanbod van de fabrikant. Deze trainingen zijn bedoeld om installateurs te ondersteunen met kennis die direct toepasbaar is in de praktijk. Is er veel veranderd de afgelopen 20 jaar? “Absoluut. De installatiebranche is enorm in beweging. Intergas heeft sinds drie jaar een grote trainingslocatie in het midden van het land, en de vraag naar trainingen is flink toegenomen. Dat komt deels door de instroom van nieuwe vakmensen: zij-instromers zonder technische vooropleiding, die behoefte hebben aan praktische en toegankelijke scholing. Jarenlang was het een vrij beroep, waardoor een generatie installateurs is ontstaan zonder formele technische basis. Dat vraagt om trainingen die niet alleen over het toestel gaan, maar juist over de installatie erachter. Fabrikanten, opleiders en brancheorganisaties spelen hierin een belangrijke rol. Steeds meer fabrikanten nemen hun verantwoordelijkheid door trainingen aan te bieden die gericht zijn op veiligheid, systeemdenken en vakmanschap. Daarnaast is het vak zelf sterk veranderd. Installateurs werken steeds vaker met nieuwe technieken zoals hybride warmtepompen, lage temperatuurverwarming, slimme thermostaten en geavanceerde regeltechniek. Deze innovaties maken het mogelijk om woningen

Projecten

Projecten

Eén van de leuke dingen aan installatietechniek is dat het werk zo divers is. Natuurlijk zijn er ook klussen die veel op elkaar lijken. Maar in principe is iedere situatie toch weer anders en vraagt die situatie om specifieke oplossingen. Dat leert ook dit artikel met uiteenlopende projectvoorbeelden. Tulpenbollen drogen op waterstof Bij Dogterom Family Farm in Oude Tonge is een Bosch UT-L verwarmingsketel geïnstalleerd. De ketel gaat op waterstof draaien en levert de benodigde proceswarmte voor het droogproces. Dit soort ketels – met vermogens van 650 tot wel 25.000 kW – worden vaak geïnstalleerd in situaties waar grote hoeveelheden warmte gevraagd worden in combinatie met robuustheid, bedrijfszekerheid, energie-efficiëntie en hoge rendementen. Ze doen hun werk op aardgas, groengas en (bio)olie. Minder bekend is dat ze ook werken op waterstof; een brandstof waarmee geen CO2 wordt uitgestoten. Dogterom Family Farm koos voor de Bosch UT-L verwarmingsketel met een waterstof-voorzetbrander. De nieuwe, door Bosch geselecteerde en samen met installatiebedrijf Ateco geplaatste Dreizler-brander gaat zorgen voor een veilige en gecontroleerde ontbranding van waterstof. Vanuit de brede duurzame ambitie van Goeree-Overflakkee worden binnen het project H2GO ook andere kansen van groene waterstof op het Zuid-Hollandse eiland verkent. Aansluiting op een bedrijf zoals Dogterom Family Farm is daarbij mogelijk een kansrijke optie.   Groene kerk De Eshof, een protestantse kerk in Hoevelaken, werd drie jaar geleden erkend als ‘groene kerk’ vanwege haar inzet voor duurzaamheid. Die lijn trekt de gemeenschap nu verder door: recent werd een lucht/waterwarmtepomp van Renson geïnstalleerd, die het gasverbruik met

Vakmanschap CO

Vakmanschap CO

Het Bewijs van Vakmanschap CO in 2021 of eerder behaald? Dan verloopt het in 2026! Je mag alleen aan gasverbrandingsinstallaties blijven werken, als het op tijd wordt verlengd. Om te blijven voldoen aan de wettelijke eisen voor het werken aan gasverbrandingsinstallaties moet het bewijs vóór de verloopdatum worden verlengd. Controleer daarom de gegevens op je Bewijs van Vakmanschap CO. Vanaf 1 januari 2026 kun je je aanmelden voor het verlengen van je bewijs via www.vakmanschapco.nl. Zo werkt de verlenging De verlenging is praktisch en overzichtelijk ingericht. Je hoeft geen praktijkexamen te doen, maar volgt twee theorie-onderdelen: • Een online opfrismodule die je zelf volgt op het moment dat het jou uitkomt. • Een theorie-examen bij een door InstallQ geaccrediteerde theorie-examenorganisatie. De theorie richt zich op twee belangrijke onderdelen van veilig werken: • Signaleren en melden van onveilige situaties • Meten, interpreteren en in bedrijf stellen Waarom verlengen? Vakmanschap staat nooit stil. Met de verlenging toon je aan dat je vakbekwaamheid up-to-date is en dat je beschikt over de kennis die nodig is om veilig te werken aan gasverbrandingsinstallaties. Zonder geldig bewijs mag je dan ook geen werkzaamheden uitvoeren aan gasverbrandingsinstallaties. Waardevol De Vakbekwaamheidscommissie, InstallQ, Techniek Nederland en Wij Techniek werken samen aan een verlengingsproces dat helder, onafhankelijk en uitvoerbaar is. Zo blijft het Bewijs van Vakmanschap CO betrouwbaar, actueel en waardevol. 

De kracht van verbeelding

De kracht van verbeelding

Het was een bijna terloopse opmerking van een bezoeker van een van onze Monteursdagen: “Als je iets wilt doen met dit vak, dan moet je verbeeldingskracht hebben.” Ik moest er even op kauwen. Hoe meer ik erover nadacht, hoe meer ik besefte dat die ene zin de spijker vol op zijn kop slaat. We leren tekeningen lezen. Bekabelen. Meten. Aansluiten. Krijgen onderwijs in gereedschappen en materialenkennis. Komen alles te weten over werktuigbouwkundige installaties. En halen het ene certificaat na het andere, zodat we veilig en verantwoord kunnen werken. Die ‘gereedschapskist’ is de onmisbare basis van ons werk. En die kist raakt niet gevuld zonder opleiden. De kracht van verbeelding van onze monteurs doet de rest. Onmogelijk te onderschatten. Want niet alles valt theoretisch of technisch te onderbouwen: soms komt het aan op oplossend vermogen om de klus te klaren. Daarin blinken veel van onze monteurs uit en ze hebben er ook zichtbaar plezier in. Noem het gerust een superpower. Al krijg je er geen diploma of certificaat voor – hoe onterecht ook. Ik denk dat we er ook een nieuwe generatie monteurs mee kunnen aanspreken, voor wie de installatiesector misschien (nu) nog geen voor de hand liggende keuze is. Voor die potentiële zij-instromers is de boodschap helder. Jij vindt het leuk om problemen op te lossen. Jij vindt het leuk om te puzzelen. Je kan iets met je handen én je hoofd. Je wilt iets mooi neerzetten. Als je die talenten hebt, dan ga je het in de installatietechniek hartstikke

Innovatie en vakmanschap

Innovatie en vakmanschap

De koude- en klimaatinstallaties van morgen stellen andere eisen aan technici dan de systemen van gisteren. Met slimme totaaloplossingen, digitalisering en veranderende regelgeving wordt ‘slim installeren’ dé sleutel tot duurzame en efficiënte projecten. Maar hoe blijft de vakman vooroplopen? De installatiesector is in rap tempo aan het veranderen. Nieuwe technologieën, strengere regelgeving en Europese en nationale verduurzamingsdoelstellingen dwingen de branche om anders te denken én te werken. Slim installeren betekent tegenwoordig meer dan alleen technisch vakmanschap: het vraagt om een integrale blik waarbij de vanuit traditie gescheiden vakdisciplines zoals koelen, verwarmen, ventileren en elektrotechniek worden samengevoegd. Daarnaast vraagt het om kennis van digitalisering en een flexibele houding ten opzichte van veranderende eisen. Voor de technici en monteurs die actief zijn in deze vakdisciplines, maar ook voor nieuwkomers in de sector, is dit een kans om hun rol verder te versterken en bij te dragen aan de energietransitie en verduurzaming van Nederland. Van losse componenten naar totaaloplossingen De koude- en klimaatsector maakt de beweging van losse systemen naar geïntegreerde totaaloplossingen. Steeds vaker worden complete installaties en zelfs complete bouwdelen in de fabriek geassembleerd, onder ideale omstandigheden. Dat betekent op de bouwplaats minder losse onderdelen, minder faalkosten en een kortere bouw- en installatietijd. Voor monteurs verandert het werk: waar vroeger veel tijd ging naar het koppelen van systemen, draait het nu om het slim plaatsen, aansluiten en inregelen van in de fabriek geassembleerde units. Dit vraagt om andere vaardigheden, zoals de verdieping in andere vakdisciplines, het kunnen lezen van digitale installatieschema’s en

Voorsprong begint bij voorbereiding

Voorsprong begint bij voorbereiding

De energietransitie biedt ongekende kansen voor installateurs. Maar laten we eerlijk zijn: ze brengt ook hoofdbrekens met zich mee. De overstap van cv-ketels naar (hybride) warmtepompen vraagt niet alleen nieuwe kennis, maar vooral ook tijd en dat is precies waar het vaak aan ontbreekt. In de drukte van alledag schiet het leren van nieuwe systemen er al snel bij in, terwijl de vraag naar duurzame oplossingen juist blijft groeien. Toch is er een grote voorsprong te behalen voor wie slim installeert. Met een goede werkvoorbereiding, prefab montagedelen en digitale ondersteuning kun je tijd winnen zonder aan kwaliteit in te boeten. Sterker nog, alleen al een doordachte voorbereiding kan tot wel 40% winst in installatietijd opleveren. Dat is niet alleen prettig voor de klant, maar ook voor jezelf. Minder stress, minder fouten en meer ruimte om vooruit te denken. Gelukkig staan fabrikanten niet stil. In hun opleidingscentra kunnen installateurs oefenen met bijvoorbeeld de nieuwste warmtepompen. En digitale platforms maken het mogelijk om op afstand storingen te signaleren en zelfs op te lossen, vaak nog vóórdat de klant iets merkt. Dat scheelt ritten, tijd en frustratie en vergroot de professionaliteit van het vak. Slim installeren betekent dus niet harder werken, maar slimmer samenwerken. Met goede voorbereiding, innovatieve hulpmiddelen en partners die je ondersteunen. Wie dat omarmt, heeft niet alleen vandaag een voorsprong, maar bouwt ook aan het vakmanschap van morgen. Want in een wereld die steeds sneller verandert, is blijven leren misschien wel de slimste installatie van allemaal. Susanne de Ruwe, namens

Slim installeren

Slim installeren

Digitalisering dringt diep door in de dagelijkse praktijk van de installateur. Sensoren, slimme thermostaten en IoT-platforms maken het mogelijk om installaties op afstand te monitoren en bij te sturen. Het werk verandert hierdoor ingrijpend. Storingen zijn sneller op te sporen, onderhoud wordt voorspelbaarder en klantvragen kunnen proactief worden beantwoord waarbij reistijd van en naar de klant wordt geoptimaliseerd. Maar het vraagt ook om nieuwe vaardigheden: data kunnen uitlezen, softwarematig storingen oplossen en cyberveiligheid borgen. Slim installeren is dus niet alleen meer een kwestie van steeksleutels, maar net zo goed van laptops, tablets en smartphones, zo kun je lezen in het artikel Innovatie en vakmanschap. Door slim te installeren, blijven technici en monteurs onmisbaar in de energietransitie en dragen zij bij aan een veilige, duurzame en comfortabele leefomgeving. Wees dus slim en installeer slim.