Tag: artikel editie december 2021

Kwestie van doen!

Kwestie van doen!

Verduurzaming van het binnenklimaat in de gebouwde omgeving is essentieel voor de energietransitie en daarmee voor het klimaat. Itho Daalderop is volledig gericht op dit hogere doel. Warmtepompen zijn tenslotte een essentieel onderdeel van de transitie naar volledig energieneutraal wonen in Nederland. Daarom heeft dit bedrijf het besluit genomen om de productielijn cv-ketels te stoppen. Bas Korte, “Nederland staat midden in een enorme uitdaging. Bijna acht miljoen woningen verduurzamen en daar komen nog vele woningen bij. We hebben al een lange tijd een koploperspositie in de verduurzaming van de nieuwbouw. Maar nu staan we voor de volgende opgave: het verduurzamen van de bestaande bouw. Al die woningen moeten toekomstbestendig, dus energieneutraal én circulair, worden. En wij willen bijdragen aan die doelstelling. Dat zit in het DNA van ons bedrijf.” Op weg Itho Daalderop is hier volop mee bezig. Elk jaar worden er producten en systemen geleverd waarmee meer dan 150.000 woningen energiezuiniger, gezonder en comfortabeler gemaakt worden. Korte: “Inmiddels is in één op de twee Nederlandse woningen, dat zijn er in totaal wel vier miljoen, een product van ons geïnstalleerd. Zo leveren wij een belangrijke bijdrage aan een betere wereld. En daar zijn wij enorm trots op!” Maar er is altijd ruimte voor een volgende stap. “We blijven innoveren. We willen voldoen aan alle normen die in het klimaatakkoord van Parijs zijn afgesproken, maar ook meer. We willen vooruit blijven lopen en dat kunnen we ook. Dat is de reden waarom we de stap hebben gezet om de cv-ketel productie

Duurzaam zwembad

Duurzaam zwembad

Bosbad Putten is een echte publiekstrekker op de Veluwe. Ondanks de corona mocht het zwembad dit jaar al meer dan 150.000 bezoekers verwelkomen. Recentelijk kreeg het zwemparadijs een energetische update, waarbij een verduurzamingsslag werd gemaakt. Jan Willem Brinkman van Linthorst Techniek was betrokken bij het ambitieuze project. Linthorst Techniek is een totaalinstallateur gevestigd in Apeldoorn. Het bedrijf telt 400 medewerkers en zou gezien het aantal open vacatures graag door willen groeien. De installateur focust zich op de utiliteitsbouw, utilitaire hoogbouw woningbouw, industrie en verduurzaming van bestaande bouw. Zo zijn ze onder andere actief in de zorg, hospitality branche, datacenters en zwembaden. Achtergrond Bosbad Putten heeft onder andere een recreatie-, wedstrijd-, buiten- en doelgroepenbad. Ook zijn er een kanovijver en horecafaciliteiten aanwezig. In 2019 raakte Linthorst Techniek betrokken bij de uitbreidingsplannen van Bosbad Putten. Het zwembad wilde een wildwaterbaan bouwen. Met deze uitbreiding zou het zwembad echter dubbel zoveel energie gaan gebruiken: van zo’n 350.000 kubieke meter gas per jaar naar zo’n 700.000. Daardoor had het zwembad een energieprobleem, ook omdat ze niet meer CO2 mochten uitstoten dan hun vergunning toeliet. Conclusie: verduurzaming was onontkoombaar. Uit eigen doos Linthorst Techniek werd ingeschakeld om de ruimteverwarming en warmwaterproductie te verduurzamen. De totaalinstallateur kwam uit op een HT-warmtepompconcept uit eigen doos. Om precies te zijn twee Skadi warmtepompen van zusteronderneming ‘Wij Maken Energie’. “Het mooie van deze warmtepompen is, dat we hoge temperaturen maken met een hoog rendement. Het gaat om een water/water warmtepomp, die gekoppeld wordt aan een bronsysteem en een droge

Hoe kun je het geluid van warmtepompen reduceren?

Hoe kun je het geluid van warmtepompen reduceren?

Het is al menig keren in het nieuws geweest, geluidsoverlast van de buitenunit van een lucht/water-warmtepomp. Het is een dermate aandachtspunt dat voorgeschreven toestellen niet per se meer zozeer worden beoordeeld op efficiëntie, maar dat het gaat om de stilste warmtepomp. Ook zijn er natuurlijk al geruime tijd diverse producten op de markt om de geluidsproductie te dempen. Maar wat zijn andere manieren die geluid kunnen helpen reduceren? Laten we bij de basis beginnen, de meeste overlast ontstaat bij het op vollast functioneren van de buitenunit. Op dit moment moet de ventilator maximaal draaien om voldoende vermogen door de warmtewisselaar van de buitenunit te creëren. Een belangrijk onderdeel van het vermogen dat een warmtewisselaar kan opnemen of afdragen is de oppervlakte. Bij gevallen waar geluid kritisch is, kan gekozen worden voor een grotere buitenunit, bijvoorbeeld met twee i.p.v. één ventilator(en), waarvan het maximaal vermogen wordt begrensd. Nadeel hiervan is echter dat ook het minimum vermogen hoger wordt en hiermee zal rekening gehouden moeten worden in de rest van de verwarmingsinstallatie. Sommige fabrikanten zijn hier al op ingesprongen en beginnen buitenunits groter te maken. Hiermee wordt de oppervlakte van de wisselaar groter en het geluid gereduceerd. Dit is een trend die ik alleen maar kan aanmoedigen. Vooralsnog lijkt dit vooral bij de monoblock units te gebeuren. Maar ik zie geen reden waarom toekomstige splitunits deze trend niet kunnen volgen. Tim Visser Installatiebedrijf Visser in Twisk [Twee generaties installateurs, vader Dick en zoon Tim Visser, schrijven om beurten een column op persoonlijke

Schone lucht

Schone lucht

Al jarenlang wordt er gehamerd op het belang van een goed binnenklimaat in scholen, voor het welzijn van leerlingen en personeel. Sinds de uitbraak van de pandemie lijken meer en meer scholen ook daadwerkelijk extra maatregelen te nemen. Een sys­teem dat nu rap aan populariteit wint, maakt gebruik van verticale ventilatie. IZ sprak erover met GoFlow-CEO Norbert Vroege. Vroege kende de installatiebranche al van haver tot gort, toen hij in 2020 GoFlow opstartte. In 1998 stond hij aan de wieg van Innosource, een ventilatiespecialist. Later leidde hij onder meer Brink Climate Systems en Plugwise (energiemanagement). “Toen ik in 2020 terugkeerde in de ventilatiebranche, viel het me op hoe weinig er was veranderd. Zo zag ik nog steeds dezelfde namen die destijds in mijn telefoonklapper stonden.” Verbijsterd Vroege was naar eigen zeggen verbijsterd over het slechte binnenklimaat van scholen. Hij citeert een RIVM-publicatie uit 2021, waaruit naar voren kwam, dat in 80-88% van de lokalen de binnenlucht niet aan de referentiewaarde (1200 parts per million CO2) voldoet. Vroege bedacht daarom een nieuw ventilatieconcept dat gebaseerd is op verticale verdringingsinstallatie. In de glastuinbouw wordt al langer gewerkt met soortgelijke oplossingen, voor de gebouwde omgeving daarentegen is dit een innovatief concept. Opbouw In feite bestaat het systeem uit 4 elementen. Het klaslokaal krijgt een systeemvloer van houten delen of keramiek tegels. Deze vloerdelen hebben geperforeerde gaten. De vloer heeft een opbouwhoogte van maximaal 20 centimeter. Ieder lokaal krijgt ook een systeemplafond, “dat 20 cm, maar ook 10 cm kan zijn”, vertelt Vroege. Ook

Waterstofketel

Waterstofketel

Dat er nog een lange weg te gaan is, daarover bestaat geen twijfel. Maar de eerste stappen op weg naar een waterstofeconomie worden al gezet. Onder andere in Hoogeveen en directe omgeving, waar het Waterstof Tiny House recentelijk de mogelijkheden toonde om de overstap te maken. Het project was een gezamenlijk initiatief van gemeente Hoogeveen, Alfa-college en Vrienden van Techniek Hooge­veen en maakte onderdeel uit van de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe. Circulair bouwen IZ bezocht begin november de demonstratiewoning, die 12 bij 3,5 m meet en op een stalen constructie staat. Voor de bouw zijn zoveel mogelijk circulaire materialen gebruikt (ongeveer 60%). Zo was de vloer ooit de lambrisering van een sporthal en komen de keuken en het sanitair uit oude huurwoningen. Tijdens de ‘oogstfase’ kwamen ook gelijk de obstakels aan het licht, waar je als circulair bouwer én installateur mee te maken krijgt. Zo waren niet alle bouwdelen een-op-een uitwisselbaar. De gewonnen kozijnen moesten opnieuw worden geprofileerd en de deuren worden verlengd. En geschikt meubilair bleek makkelijker op Marktplaats te vinden dan via traditionele aanvoerkanalen. Het onderstreept nog maar eens dat er veel zoekwerk en improvisatievermogen nodig is om in het huidige tijdsbestek circulair te willen bouwen en installeren. Isolatie De isolatie bestaat uit milieuvriendelijke cellulose. Met eco-verf is het woninkje voorzien van een kleurtje. De verschillende bouwdelen zijn aan elkaar geschroefd, zodat het Tiny House eenvoudig kan worden gedemonteerd en aan het einde van zijn levensfase geschikt is voor circulair hergebruik. Volgens de aanwezige deskundigen heeft het

Meningen

Meningen

Dit is wel de periode van de vele meningen. Zeker in deze tijd dat wij klaar zijn met corona maar het virus nog niet klaar is met ons, zoals onze minister van Volksgezondheid in de vele persconferenties steeds zegt. Maar ook rond het klimaat schuurt het. Mensen gaan massaal in Amsterdam en andere plaatsen de straat op voor de klimaatmars. Maar tijdens de klimaattop in Schotland wordt er veel gepraat en zien we de regeringsleiders draaien om de hete brei. En ondertussen polderen politieke partijen in Den Haag om te komen tot een nieuwe regering. Op elk tijdstip vind je wel een praatprogramma waar bekende of minder bekende Nederlanders overal over meepraten. Over corona, het klimaat, over de energietransitie, over een nieuwe regering. Wat is er nodig? Waar gaat het mis? We zijn allemaal deskundig. En iedereen wordt uitgenodigd zijn mening te geven, ook op social media. En dat doen we massaal. En zeker niet altijd met een fijne ondertoon. Bij het zien en horen van dergelijke programma’s maar ook bij het lezen van de vele berichten online, komt bij mij vaak de vraag op: waarom vragen we deze mensen om een mening! Je hebt mensen met kennis; laat deze aan het woord. Ik mis vaak de man of vrouw die met de voeten in de modder staat. Die weet wat er mogelijk is op het gebied van klimaat en energietransitie. De vakman of vakvrouw uit de techniek die het verhaal kan vertellen dat direct toepasbaar is bij de mensen

Toekomstbestendig

Toekomstbestendig

Door de klimaatverandering neemt het aantal hete zomers toe. Daardoor groeit de vraag naar koelingsoplossingen. Consumenten blijken massaal airco’s aan te schaffen. Maar volgens onderzoekster Lenneke Kuijer van de TU/E zijn er betere alternatieven. Kuijer onderzocht het gedrag van Nederlandse huishoudens tijdens de hittegolf van 2020. Uit haar onderzoek kwam naar voren dat eindgebruikers bij temperaturen “hoog in de twintig tot 35 graden hun koelsysteem gemiddeld op 20-21 graden instellen.” En dat is funest. Klap Waarom? “Als het temperatuurverschil tussen binnen en buiten zo groot is, hebben mensen minder snel de neiging om naar buiten te gaan, want hun lichaam krijgt een enorme klap. En wagen ze zich wel buitenshuis, dan zijn ze eerder geneigd de auto te nemen dan de fiets.” Geleidelijk wennen Het temperatuurverschil is dus te groot voor het menselijk lichaam. Volgens de richtlijnen van de NVKL mag er maar maximaal 8 graden verschil zitten tussen de binnen- en buitentemperatuur. “Dan kunnen we namelijk geleidelijk aan wennen aan de warmte. Ons lichaam is namelijk in staat om zich aan te passen aan hoge en lage temperaturen. Maar we moeten het wel de kans geven. Wanneer je zorgt dat je niet constant in de verkoeling zit en ook naar buiten gaat, geef je je lichaam de kans om de interne natuurlijke processen aan te passen.” Run op airco’s Uit cijfers van de NVKL blijkt er echt een enorme run te zijn geweest op airco’s de afgelopen jaren. Waar er in 2016 nog 75.000 airco’s verkocht werden, waren dat

Installeer ook commercie

Installeer ook commercie

Toen ik het lokaal binnenliep, was ik aangenaam verrast. Tien deelnemers voor mijn eerste les project management. Zoveel deelnemers had ik de afgelopen 5 jaar nog niet getroffen. En dan ook een dame in deze doorgaans mannen. Dat betekent dat er weer tien mensen zijn die tijd en energie steken in hun ontwikkeling. En een aantal installateurs die hun medewerkers daarvoor de mogelijkheid bieden. Want naast de kosten die werkgevers voldoen, zijn hun medewerkers wekelijks een middag niet beschikbaar voor arbeid. En die medewerkers investeren zelf ook nog tijd door wekelijks een avond in de ‘schoolbanken’ te zitten en thuis of in groepen opdrachten uit te werken. Die lessen project management zijn onderdeel van de MIT-Elektrotechniek opleiding van IW-Nederland. Tijdens die lessen heb ik het vaak over de klant. Dat die de basis vormt voor hun boterham. Het voortbestaan van de onderneming waarvoor ze werken. Dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat die klant bij hun bedrijf terecht komt. En dat zij met hun collega’s het visitekaartje zijn van het bedrijf dat ze vertegenwoordigen. Voor mij als marketeer is die relatie tussen project management en de commerciële kant van een bedrijf vanzelfsprekend. Want het eindproduct is meer dan de oplevering van een technische installatie. Het is een compleet pakket dat in termen van een ‘succesvol project’ voldoet aan wat met de klant is overeengekomen over Kwaliteit, Budget en (aflever)Tijd van het project. Dat bleek in voorgaande edities van deze opleiding overigens geen vanzelfsprekendheid voor de deelnemers. Ik ben benieuwd

We doen er toe!

We doen er toe!

Vroeger was een ketel in een huis heel belangrijk. Wilde je een huis kopen, dan was één van de eerste vragen: “Zit er wel een goede ketel in?” Huizen zijn inmiddels duur geworden, soms zelfs onbetaalbaar. Het aanschafbedrag van een ketel of een warmtepomp valt in het niet bij de prijs van een gemiddelde woning. Echter, de huidige gasprijs maakt alles anders. Of er zuinig of minder zuinig verwarmd wordt scheelt enorm op de energierekening. Wat we er als Nederlandse Verwarmingsindustrie van merken? We doen er ineens weer toe. Er is weer veel belangstelling voor onze producten én ons advies. Iedereen is op zoek naar antwoorden: consumenten, professionals én politici. Vragen gaan niet alleen over de techniek, maar steeds meer over besparing, investering, subsidie en financiering. En nog meer vragen gaan over de toekomst. Is er straks nog gas? En zo ja, wat gaat het kosten? Is groene waterstof een vervanger van het aardgas? Op veel vragen hebben we een sluitend antwoord, op andere vragen kunnen we minder concreet zijn. Maar waar we zeker van zijn is dat we kunnen helpen met advies en producten; om de energierekening acceptabel te houden als energieprijzen de pan uit rijzen. Er zijn oplossingen voorhanden en er is kennis over de werking van de verwarmingsinstallatie, beschikbare subsidies en realistische besparingen. Het productaanbod is breed. Naast de bekende cv-ketel zijn er diverse warmtepomp-combinaties en hybride verwarmingsopties. Er is voor elk vraagstuk een oplossing beschikbaar. We doen er weer toe. En dat is fantastisch! Rick Bruins,

Creatief

Creatief

We hebben het al vaker gezegd: de zo noodzakelijke energietransitie die gaande is heeft de installatietechniek een prominente plaats opgeleverd in de volle breedte van onze samenleving. Naarstig zoekt en vindt de branche (alternatieve) oplossingen om onze woningen en gebouwen van een duurzaam klimaat te voorzien. In deze eindejaarsuitgave, die traditioneel in het teken staat van interessante installatieprojecten, is die innovatiekracht weer duidelijk terug te vinden in de artikelen. Maar de installatiesector is niet alleen op het gebied van duurzaamheid innovatief. Veiligheid, installateurs- en gebruikersgemak, design, geluidsreductie, storingspreventie…; ook daar worden producten voor ontwikkeld. Vaak gebeurt dit bovendien naar aanleiding van specifieke vragen uit de markt. Lees de korte projectbeschrijvingen elders in deze uitgave maar eens. Kortom, de installatiebranche is een veelzijdig, creatief vakgebied waarin bijzonder veel perspectief zit. Hoe mooi zou het zijn als dit positieve beeld de komende jaren eindelijk de gewenste instroom van gekwalificeerd personeel oplevert. Dan kan al dat mooie werk dat voorhanden is ook daadwerkelijk gerealiseerd worden.