Slim renoveren

“De Woonwijzerwinkel is de grootste winkel voor duurzaam wonen in Nederland”, valt er op de website te lezen. “In onze showrooms in Rotterdam, Kerkrade en Tiel, vinden onze klanten alle duurzame oplossingen voor isoleren, ventileren, zonnepanelen, warmtepompen, zonneboilers, duurzame materialen, onder één dak. Klanten krijgen van ons deskundig, onafhankelijk en persoonlijk advies dat past bij hun woning, situatie en budget. “ Naast het geven van advies helpt de Woonwijzerwinkel ook bij het vinden van de juiste bouw- en installatiepartners.

Pilot
IZ bezocht de showroom in Kerkrade en sprak er met Marketing- en Communicatie-expert Jochen Greven en Yoram Moonen, Projectleider Energierechtvaardigheid en LAI over een pilotproject dat onlangs van start is gegaan. Het gaat om het verduurzamen van 50 huishoudens in de wijk Molenberg. Samen met Vrieheide is Molenberg de wijk met de meeste energiearmoede in de Limburgse gemeente. De pilot richt zich op particuliere woningen met een WOZ-waarde lager dan €219.000 en een energielabel D, E, F of G. Het doel is om bij de gemeentebrede uitrol in totaal minimaal 1.443 woningen energetisch te verbeteren.

Planning
Het initiatief maakt deel uit van een groter plan om in het totaal 5155 woningen in 5 Limburgse gemeenten aan te gaan pakken, waarvan de WOZ-waarde onder het gemeentelijk gemiddelde ligt en die een D-label of slechter hebben of een vergelijkbare energetische staat, vertellen beide heren. Eind 2026 moeten de werkzaamheden zijn afgerond. Per woning is er een subsidie beschikbaar tussen de 1300 en 4300 euro, afhankelijk van de gemeente en de doelgroep. De Woonwijzerwinkel wil maatwerk leveren, maar volgt in grote lijnen wel de Trias Energetica. Dat betekent in dit specifieke project dat eerst gekeken wordt naar de isolatie en ventilatie. Iedere installateur weet dat het isolatieniveau grote impact heeft op de warmtevraag en de ventilatie. Maar isoleren is een vak apart. Idealiter pak je eerst het dak aan, waar de meeste warmte door verdwijnt, dan de gevel en het glas tussen de gevel en vloer en tot slot de vloer.

Belangstelling
De woningbezitters blijken vooral aanvragen in te dienen om het glas te laten vervangen. De labelsprong die uiteindelijk wordt gemaakt hangt in grote mate af van de specifieke situatie en de financiële middelen. Zoals gezegd gaat het dan om 1300 – 4300 euro subsidie aangevuld met eventuele ISDE-subsidie en eigen geld.

LT-verwarming
Lukt het om label B te halen, dan is de woning geschikt voor LT-verwarming en kan men van het gas af, vertelt de Woonwijzerwinkel. Maar dat gebeurt dan in een vervolgtraject. Het lijkt in ieder geval slim om de hele energetische upgrade van een woning op te delen in verschillende stappen. Zo wordt het financieel makkelijker te behappen voor de eigenaren. “Tegelijkertijd kleeft er ook een risico aan. Als je dit als twee verschillende projecten ziet, is de terugverdientijd op isolatie vaak vrij goed. Maar hoe beter je isoleert, hoe slechter je businesscase voor bijvoorbeeld een warmtepomp wordt. Wanneer mensen dit dus niet integraal aanpakken zal er een vrij hoge drempel ontstaan naar latere stappen, met name dan de overstap op lage temperatuurverwarming.”

Ervaring
Uit ervaring weet de Woonwijzerwinkel al dat woningbezitters na het isoleren, meestal overstappen op een (hybride) warmtepomp. Daarnaast laten ze vaak PV-panelen op het dak leggen. De Woonwijzerwinkel zelf staat overigens niet per definitie afwijzend tegenover woningeigenaren die direct kiezen voor een duurzaam installatieconcept van bijvoorbeeld warmtepomp, vloerverwarming en PV, in plaats van eerst maximaal in te zetten op isolatie. Dat is een geluid wat IZ de laatste tijd vaker hoort (zie ook de rubriek Vakwerk). Energetisch upgraden wordt steeds meer maatwerk, waarbij ook afgeweken kan worden van de Trias Energetica, als de situatie daartoe aanleiding geeft of de bewoner zelf een andere keuze maakt. En uiteraard spelen ook de fluctuerende energieprijzen een rol in dit verhaal. Wat pakt uiteindelijk het beste uit financieel gezien?

Terugverdientijden
“Terugverdientijden zijn nog steeds heilig”, weet de Woonwijzerwinkel uit ervaring. “Dat merken we nu bijvoorbeeld met de salderingsregeling die wordt afgeschaft. Daardoor is de belangstelling voor PV-panelen fors teruggelopen.” Wil je dus woningeigenaren zover krijgen om te investeren in verduurzaming, dan moeten de financiële baten helder zijn. Uiteraard dien je als installateur altijd te benadrukken dat de energierekening gunstiger zal uitpakken, maar wijs bijvoorbeeld ook op het feit dat de woningwaarde toeneemt bij een labelsprong.

Ventilatie
Terug naar Parkstad-project. De subsidie kan ook (deels) gestoken worden in de verbetering van de ventilatievoorziening. Een centraal CO2-gestuurd systeem, om precies te zijn, zoals RVO dat dan verplicht. Waarschijnlijk zullen maar weinig woningeigenaren voor deze optie kiezen. Daarvoor zijn drie redenen aan te wijzen, legt de expert uit. “Ten eerste het ruimbeslag door het aanbrengen van schachten en kanalenwerk, ten tweede het uiteindelijke prijskaartje en tot slot de comfortbeleving. Van ventilatie merk je minder dan van temperatuurveranderingen. Bewoners zijn daarom eerder geneigd geld te steken in thermisch comfort.”

Toekomst
De Trias Energetica blijft leidend, maar er mag van worden afgeweken. Het is verstandig om de hele energetische upgrade van woningen in stukjes op te hakken. Maar eigenlijk zou dat wel binnen een integrale totaalaanpak moeten plaatsvinden, zegt de Woonwijzerwinkel. Hier vallen nog stappen te zetten, zodat verschillende initiatieven elkaar niet in de wielen gaan rijden. Dus meer gesloten ketens, waarin iedere bouwpartner zijn rol kan spelen en ook subsidieverstrekkers en opdrachtgevers hun plek hebben 