Pompen

Zowel Biral, Grundfos als Kessel zijn bekende namen in de pompenwereld. Alle drie timmeren al de nodige jaren aan de weg in Nederland. Ieder in zijn eigen segment.

‘Natlopers’
Biral levert zowel oplossingen voor de verwarmingswereld en gekoeld water als drinkwater. Het gaat dan om circulatiepompen en inlinepompen. Bij circulatiepompen wordt de motor gekoeld door het medium, vandaar dat ze ook wel ‘natlopers’ worden genoemd, vertelt directeur Erwin Knijnenburg. Bij inlinepompen daarentegen staat de elektromotor op de pompbehuizing. Een ventilator zorgt aan de achterkant voor koeling van de elektromotor.

Digitalisering
Circulatiepompen zijn in principe 10 tot 12 jaar onderhoudsvrij. Inlinepompen hebben een afdichtingsseal en daarom regelmatig onderhoud nodig. In de HVAC-wereld komen voornamelijk circulatiepompen voor. De belangrijkste technische ontwikkeling dateert alweer van enige jaren geleden, vertelt Knijnenburg. Pompen zijn energie-efficiënter geworden, omdat de regelgeving heeft aangestuurd op een betere IE-classificatie voor de elektromotoren. Daarnaast digitaliseert de pompenbranche in een rap tempo. De systemen worden aangesloten op GB-systemen of zijn bijvoorbeeld via apps te bedienen.

Verduurzaming
De verduurzamingsslag die Nederland nu doormaakt heeft ook grote gevolgen voor de pompenbranche. Zo neemt de vraag naar oplossingen voor koelingssystemen toe. Tegelijkertijd kunnen gebouwen door de steeds betere isolatie toe met minder grote verwarmingsvermogens dan vroeger, vertelt Knijnenburg.

Kennis
De directeur van Biral merkt dat kennis uit de sector aan het wegstromen is, nu de oudere generatie met pensioen gaat. Om het niveau op peil te houden bij de jongere generatie zetten fabrikanten en leveranciers volop in op de overdracht van kennis, vaak via trainingen die worden aangeboden bij de eigen academies.

Verbeteringen
En dat is hard nodig, want zowel bij de installatie als het onderhoud gaat het nodige fout. Zo maakt Knijnenburg nog regelmatig mee dat een verkeerde pomp wordt geselecteerd voor een toepassing. Ook hebben installateurs de neiging om “voor de veiligheid” een pomp te overdimensioneren, wat natuurlijk zonde is voor het energiegebruik en de levensduur van het systeem. Qua onderhoud is niet iedere installateur er even goed van doordrongen dat de waterkwaliteit grote invloed heeft op de levensduur van het seal van een inlinepomp. Met name zuur en kalk zijn grote boosdoeners.

Circulariteit
Op het gebied van circulariteit maakt de pompenbranche grote sprongen, vertellen verschillende pompspecialisten. Dat is vooral te danken aan Circopomp. Jaarlijks belanden meer dan 1 miljoen pompen, 750.000 lucht- en vuilafscheiders en honderdduizenden vlotterontluchters en afsluiters op de Nederlandse markt. Dit resulteert in miljoenen kilo’s oud HVAC-materiaal dat op Nederlandse stortplaatsen belandt, wordt verkocht aan het buitenland of daar wordt gedumpt. Fabrikanten en groothandels hebben daarom hun krachten gebundeld met Circopomp. Gezamenlijk zamelen ze gebruikte HVAC-materialen in door het plaatsen van Circopomp-inzamelbakken bij aangesloten groothandels en installateurs. Samen met de betrokken fabrikanten krijgen deze materialen een tweede leven als refurbished producten of als grondstoffen voor nieuwe producten (remanufacture).

Energiemonitoring
Ook bij Grundfos merken ze de impact van digitalisering, vertelt Sales Engineer Kevin ter Maat. De pompspecialist signaleert een stijgende belangstelling voor energiemonitoring van warmtestromen, om de systeemefficiëntie te verbeteren. Deze ontwikkeling vormt ook een stimulans om nog verder in te zetten op standaardisering, zodat pompoplossingen makkelijker kunnen worden aangesloten op andere systemen, zelfs van concullega’s.

Corona
Volgens Ter Maat is er vooral tijdens de coronaperiode veel kennis weggevloeid. Dat kan gevaarlijke situaties opleveren, zoals in de utiliteit waar nog wel eens de verkeerde spanning staat op een systeem. Daardoor kan een printplaat worden opgeblazen. Uiteraard blijft ook onderhoud een aandachtspunt. In de woningbouw en kleine utiliteit zijn pompen vaak onderhoudsvrij. Maar in de grote utiliteit ligt het anders en draaien pompen soms te lang door, zonder dat er controles plaatsvinden.

Cycli
De Sales Engineer verwacht ook dat er nog grote stappen zijn te zetten op het gebied van circulariteit. “Bijvoorbeeld door het het aantal recydecydi te laten toenemen, zodat je bij wijze van spreken vijf keer een pomp kan hergebruiken zonder significant materiaalverlies.”

Toekomst
Klimaatverandering leidt tot meer hevige regenbuien. Tegelijkertijd ligt de dreiging op de loer dat er lokale tekorten aan drinkwater ontstaan. In beide gevallen kunnen pompen uitkomst bieden. Bijvoorbeeld doordat dompelpompen overtollig water afvoeren en drukverhogingsinstallaties water naar de juiste plekken brengen. Verschillende pompspecialisten voorzien dan ook een stijgende vraag naar dergelijke pomp­oplossingen de komende jaren.

Slim
“Regenwater is de belangrijkste variabele”, zegt Mingo Mondria van Kessel daarom. De Duitse pompenspecialist heeft de vraag naar kleine installaties sterk zien toenemen de afgelopen jaren. Mondria brengt onder andere de slimme hybride variant onder de aandacht, die op afschot wordt gemonteerd en alleen tijdens terugstuw het afvalwater naar de terugstuwlus pompt, zodat aangesloten afwateringspunten gebruikt kunnen blijven worden.

Ontzorging
Naast trends als digitalisering en de vraag naar energie-efficiënte oplossingen signaleert Kessel ook een sterke behoefte aan ontzorging bij de installateur. Zo gaan monteurs steeds vaker alleen op pad, vanwege het gebrek aan vakmensen. Het gewicht van pompen dient daarop bij voorkeur te zijn afgestemd. Kessel zorgt er daarnaast voor dat de monteur maar weinig gereedschap nodig heeft voor onderhoudswerkzaamheden en zoveel mogelijk kan doen met zijn handen. Tot slot spelen groothandels een sleutelrol in de strategie van Kessel, omdat zij ervoor zorgen dat systemen snel kunnen worden aangeleverd.

Lange weg
De komende jaren gaan inflatie, logistieke efficiëntie en systeemintegratie sterk hun stempel drukken op de pompenbranche verwacht Kessel. Circulariteit ook, maar daar is nog wel een lange weg te gaan, signaleert Mondria terecht. “Nog te vaak, helaas, ontaardt het bij bedrijven in een vorm van greenwashing, waarbij bijvoorbeeld een product wordt ingezameld en ergens anders weer wordt gedumpt.” 