Personeelstekort

Op het moment van schrijven staan er 209 vacatures open voor de installatiebranche op hun website. Dat is een ‘normaal’ aantal voor personeelsbemiddelaar Actief Werkt!. “We zien weliswaar dat de economie wat afvlakt en de behoefte aan tijdelijke krachten ook afneemt, maar in zijn totaliteit overtreft de vraag nog altijd ruimschoots het aanbod. Zeker als het gaat om vacatures voor loodgieters en elektrotechnici in vaste dienst en werkvoorbereiders.”

Zij-instromers
Aangezien het aanbod van reguliere opleidingen en het bestaande reservoir aan werkenden achterblijft, leidt Actief Werkt! zelf al jarenlang zij-instromers op via maatwerktrajecten. Dat gebeurt onder andere via de eigen vakschool in Emmen. De kandidaten worden vervolgens geplaatst bij een werkgever die dan bijvoorbeeld via een BBL-traject het verdere scholingstraject voor zijn rekening neemt.

Fraai salaris
De zij-instromers komen uit alle hoeken en gaten. “We zien nu vooral een aanwas van mensen met een horeca- en retailachtergrond. Het zijn harde werkers die er niet voor schuwen om vroeg op te staan. Installateurs beginnen immers vaak al rond een uur of 7 ’s ochtends.” Zijn ze eenmaal binnen bij een bedrijf, dan kunnen ze meestal rekenen op een fraai salaris en riante secundaire arbeidsvoorwaarden. Daar hebben onder andere de loonstijgingen van de afgelopen jaren hebben aan bijgedragen.

‘Advocaat van de toekomst’
“We zeggen wel eens grappende wijs dat de loodgieter de advocaat van de toekomst is, als het gaat om inkomen.” Toch is dat niet genoeg, merkt Bieren. De sector blijft kampen met een imago van vuil werk, lange werktijden en lage lonen.

Te ‘woke’
Tijdens gesprekken met mensen op de werkvloer heeft IZ al diverse malen moeten constateren dat de bestaande wervingscampagnes vaak te ‘woke’ zijn. Ambachtelijk werk mag niet meer ‘vuil’ en traditioneel mannelijk zijn. In plaats daarvan wordt vaak ingezoomd op de ‘schone kanten’, zoals werken met tablets en dergelijke. Daarnaast probeert men vrouwen te ‘verleiden’ voor praktisch ingestelde banen, dus op basis van vrijwilligheid. Maar tegelijkertijd worden wel menigmaal vrouwenquota ‘geëist’ voor topposities in het bedrijfsleven.

Woningtekort
De wensen en mentaliteit van de jonge generatie passen slecht bij het bedrijfsmodel van de installatiebranche. “Generatie Z, net als eerdere generaties zoals de Provo’s in de jaren ‘60 en de generatie Nix in de jaren ‘80, heeft vaak de ambitie om hun eigen weg te gaan, snel succes te boeken, en dat liefst met minimale inspanning. Dit staat haaks op de waarden van de installatiebranche, waar hard werken, vakmanschap en ervaring centraal staan. Daarnaast versterkt het woningtekort deze kloof. Veel jongeren blijven langer thuis wonen en hebben daardoor minder ervaring met zelfstandig leven en de verantwoordelijkheden die daarbij horen. Dit kan het voor hen moeilijker maken om zich aan te passen aan de discipline en het doorzettingsvermogen die in de installatiebranche worden verwacht”, aldus Bieren.

Toekomst
Al met al blijft de situatie zorgelijk. Bieren: “wij verwachten op de korte termijn geen verandering. Ook niet door de komst van buitenlandse arbeidskrachten. Daar wordt immers al volop gebruik van gemaakt. We zullen moeten blijven investeren in mensen met bijscholing en leer-werktrajecten. Alleen dan kunnen we de installatiebranche weer aantrekkelijk maken voor nieuwe generaties en de toekomst van het vakmanschap veiligstellen.” 