Opleiders signaleren groeiende belangstelling

De warmtepomp is in opmars. Consumenten, installateurs en fabrikanten tonen een groeiende belangstelling voor deze duurzame verwarmingstechniek en dat werkt ook door in opleidingsland, blijkt uit interviews van IZ. Zo vertelde Opleider ROVC dat het aantal cursisten voor een warmtepompopleiding afgelopen jaar was verviervoudigd. Het aantal aanmeldingen om een leertraject bij specialist Warmtepomp Academy te volgen is daarentegen vooralsnog stabiel. “Maar we verwachten wel op korte termijn een omslag.”

Bij ROVC Technische opleidingen hebben zich in 2017 vier keer zoveel cursisten aangemeld voor een warmtepomptraining. Volgens Nico van Leeuwen volgde de afgelopen vijf jaar gemiddeld honderd professionals per jaar een cursus op dit vakgebied. “Dit jaar is dat explosief gestegen inclusief de bijbehorende F-gassen trainingen”, vertelt de projectleider binnen ROVC. “En in tegenstelling tot voorafgaande jaren gaan alle geplande groepen ook door.”

Trendbreuk

De trendbreuk sluit aan op cijfers die kort geleden openbaar werden. Zo bleek uit een rapport dat tijdens de European Heat Summit werd gepresenteerd dat er in 2016 twee maal zoveel warmtepompen zijn verkocht als in het voorafgaande jaar in ons land. Daarmee kwam het totale aantal warmtepompen in Nederland uit op 160.000, volgens cijfers van het CBS. Naar verwachting is dat aantal in 2017 doorgegroeid naar 200.000, aldus het CBS. Naast de beschikbaarheid van subsidies wijst van Leeuwen op twee andere redenen om de groeiende populariteit van warmtepompen te verklaren. “Verduurzaming is hot en er komen nieuwe hybride warmtepompen op de markt. Daarmee worden warmtepompen ook bereikbaar voor de bestaande bouw.”

Nieuwe modulaire basistraining

Het ROVC is overigens gevraagd om een aangepaste modulaire basistraining te ontwikkelen op het gebied van warmtepompen. “Wij werken intensief samen met praktijkopleider Installatiewerk Nederland. In mei van dit jaar heeft een aantal partijen, waaronder Uneto-VNI, Gasunie en de Dutch Heat Pump Association bij hen aangeklopt. Zij legden het verzoek op tafel om een op de hedendaagse markt gericht opleidingstraject te ontwikkelen. Praktisch en zonder veel onnodige ballast. Het gaat om korte modules. Tegenwoordig hebben installatiebedrijven alle handjes nodig en kunnen ze nauwelijks personeel missen om een lange cursus te volgen. In de nieuwe opzet die dit jaar van start gaat op vijf locaties van Installatiewerk Nederland, kunnen de cursisten afhankelijk van hun kennis en de werkomgeving zelf de modules selecteren die ze willen volgen. Wij verwachten dat er zich tussen de 500 – 1000 mensen zullen aanmelden.”

Belang basistraining

Van Leeuwen beklemtoont herhaaldelijk tijdens het interview het belang van een basistraining. “Een warmtepomp is op een aantal punten fundamenteel anders dan een CV-installatie. Die verschillen moet je weten en vooral ervaren in de praktijk. In Engeland was de warmtepomp een tijdlang stormachtig in opkomst, inmiddels is die hype weer over. Waarom? Het installeren ging nog wel, maar het in bedrijfstellen en onderhoud verliep gebrekig, heb ik gehoord van leveranciers. Diezelfde leveranciers willen samen met Uneto-VNI en de Nederlandse Gasunie koste wat het kost voorkomen dat we hier in Nederland een soortgelijk debacle krijgen. Daarom klopten ze aan bij onze partner Installatiewerk Nederland, zodat we samen met de installateurs ervoor kunnen zorgen dat we waarborgen dat mensen goed worden opgeleid.”

Andere opleider

De Warmtepomp Academy verzorgt sinds 2011 opleidingen op het gebied van warmtepompen. De opleider richt zich vooral op de ontwerpers van systemen. Je kan dan onder andere denken aan individuele grondgebonden warmtepompsystemen, lucht/water warmtepompen of lucht/lucht warmtepompsystemen voor de utiliteit. Het aanbod is divers en toegesneden op vakprofessionals met uiteenlopende achtergronden. Naast leergangen voor ontwerpers, biedt de Warmtepomp Academy ook bijvoorbeeld Incompany cursussen aan voor andere doelgroepen, zoals ‘Warmtepompen voor Gemeenten’ of ‘Warmtepompen voor Woningcorporaties’.

Populaire cursussen

Momenteel mogen zich vooral de ontwerpcursussen ‘Individuele Warmtepompen’ en ‘Lucht/Water Warmtepompen’ heugen op een redelijke belangstelling, vertelt Projectcoördinator Mariëlle van Pelt. Ieder jaar volgen gemiddeld 2 tot 3 groepen de opleiding ‘Individuele Warmtepompen’. Een groep telt in doorsnee tussen de 12 tot 16 mensen. De cursus ‘Lucht/Water Warmtepompen’ van de Warmtepomp Academy is minder populair maar kan jaarlijks wel rekenen op een groep van 10 tot 12 deelnemers.

Stabiel aantal cursisten

Waar collega-opleider ROVC dit afgelopen jaar het aantal inschrijvers voor een cursus op het gebied van Warmtepompen zag verviervoudigen, blijft de situatie bij de Warmtepomp Academy stabiel. “We merken wel dat er de afgelopen jaren sprake is van een groeiende belangstelling voor duurzame technieken, zeker voor warmtepompen”, vertelt Projectcoördinator Mariëlle van Pelt. En dat is onafhankelijk van de economische situatie. “Tijdens de crisis hebben bedrijven stevig moeten bezuinigen, ook op opleidingsbudgetten, maar daar hebben wij weinig van gemerkt. Onze vaste groepen bleven volstromen.” Nu de economie weer aantrekt, zou je verwachten dat het aantal aanmeldingen gaat stijgen, net zoals bij het ROVC. Nee dus. “Het resulteert bij ons niet in extra aanvragen voor informatie en aanmeldingen voor cursussen.”

Verschillende doelgroepen

Dat het aantal cursisten bij ROVC een stuk hoger ligt, heeft met name te maken met het type cursus, vermoedt Van Pelt. ROVC richt zich met haar ‘praktijk cursussen’ vooral op de groep monteurs en service monteurs die van de cv ketel naar de warmtepomp moeten worden omgeschoold, beaamt Van Leeuwen, projectleider bij ROVC. “En uiteindelijk zijn er meer monteurs en service monteurs dan ontwerpers die met de warmtepomp aan de slag moeten.”

Fabrikantentrainingen

Van Pelt: “De Warmtepomp Academy verwacht zelf al jaren een stijgende vraag naar opleidingen, maar we horen van installateurs dat ze er vooralsnog de voorkeur aan geven om een training bij de fabrikanten zelf te volgen. Dat is jammer, want zo leren ze alleen om een warmtepomp van één bepaald merk te installeren, maar niet de kneepjes van het vak waar het in de praktijk toch om gaat. Ze beperken zichzelf dus in hun expertise en aanbod aan de klanten. Bij de Warmtepomp Academy, maar ook bij het ROVC, krijgen ze een merkonafhankelijke vaardigheidstraining, waarmee ze zichzelf veel breder in de markt kunnen positioneren.”

Meer aanmeldingen

Die situatie gaat veranderen, denkt Van Pelt. Zij verwacht op korte termijn dat de belangstelling voor duurzame technieken en daarmee ook voor warmtepomp cursussen flink zal toenemen. Zo is er een Green Deal in de maak waar partijen als Uneto-VNI, de Nederlandse Gasunie en het Ministerie van Economisch Zaken bij betrokken zijn en waarbij ook op kennisverbetering op het gebied van warmtepompen wordt ingezet. Dit zou de toepassing van duurzame technieken in een stroomversnelling kunnen brengen. Als gevolg hiervan ligt het voor de hand dat zowel de Warmtepomp Academy als ROVC meer cursisten zullen krijgen, aldus Van Pelt 