Installatiegemak

De warmtepompmarkt ontwikkelt zich stormachtig. Met name de vraag naar hybride systemen met een luchtgebonden component neemt snel toe. Hoewel warmtepompen steeds eenvoudiger zijn te installeren en gebruiksvriendelijker worden, zijn er nog slagen te maken. IZ sprak erover met Nefit Bosch in de aanloop naar de VSK.

De grote Game Changer kwam uit Den Haag. De regeringspartijen hebben sinds vorig jaar massaal de hybride warmtepomp omarmd. Daarnaast doen ook de regelgeving die gasloze nieuwbouw afdwingt, subsidies en de hogere gasprijzen een duit in het zakje. Dat van alle kanten vooral de overstap op hybride systemen wordt gepropageerd in de bestaande bouw en de installatie van luchtgebonden All-Electric oplossingen in de nieuwbouw, verbaast Nefit Bosch niet.

Grondgebonden oplossingen
Een andere grote kanshebber, grondgebonden systemen, vereist meer expertise. Nefit Bosch brengt zelf sinds bijna 2 jaar grondgebonden systemen op de mark en merkt dat de drempel hoger ligt dan bij luchtgebonden oplossingen. Zo leent niet iedere locatie zich voor een grondboring, zeker niet bij de bestaande bouw. Daarnaast vereist de aanleg van een grondgebonden warmtepomp een BRL-certificering. Niet iedere installateur beschikt daarover. Vandaar dat Nefit Bosch zelf de installateur de BRL-service aanbiedt Last but not least: het kostenplaatje van een grondgebonden oplossing pakt anders (lees: duurder) uit. Ook dat kan een belemmering vormen.

Monoblocks
Binnen het scala aan luchtgebonden oplossingen, doen niet alleen de splitsystemen goede zaken, maar ook Monoblock-oplossingen en HT-warmtepompen. Dat is eenvoudig te verklaren, legt Nefit Bosch uit. Ook installateurs zonder F-gassencertificaat kunnen Monoblock-systemen aanleggen. Met name traditionele installateurs werken er graag mee. Punt van aandacht blijft wel de hogere totaalprijs.

HT-warmtepompen
Het grote voordeel van HT-warmtepompen is dat het afgiftesysteem en het leidingwerk bij een overstap vaak niet hoeven te worden vervangen. HT-warmtepompen leveren een aanvoertemperatuur van 60 – 80 graden. Met dergelijke temperaturen blijft de consument ook gevrijwaard van flankerende maatregelen, zoals dure aanpassingen aan het warmteafgiftesysteem. Alleen de productie van warm tapwater verloopt anders dan voorheen, daarvoor is een warmtapwater boiler nodig.

Harder werken
Maar er kleven ook nadelen aan een HT-warmtepomp. Doordat de HT-warmtepomp het water naar een hogere temperatuur verwarmt dan een standaard warmtepomp, moet deze harder werken. Dat heeft twee consequenties. Ten eerste is het apparaat complexer en daarmee duurder. Bovendien is het elektriciteitsgebruik iets hoger.

Splitsystemen
Zo heeft iedere oplossing zijn voor- en nadelen. Inzoomend op de bekende luchtgebonden splitsystemen noemt Nefit Bosch een aantal pointers. Zo vraagt de installatie van het buitendeel om de nodige aandacht. Niet alleen vanwege de geluidsproductie, maar ook het wegblazen van lucht met zo min mogelijk hinder vereist de nodige inspanning. Ook is het belangrijk om te letten op de juiste Delta T. Voor een goed rendement houdt je die het liefst zo klein mogelijk. Daardoor wordt de volumestroom echter groter. Soms is dan een extra pomp met openverdeler of een buffervat nodig.

Ruimtebeslag en apps
De afgelopen jaren zijn fabrikanten volop bezig geweest om het de installateur makkelijker te maken. Bijvoorbeeld door Apps te ontwikkelen, waarmee je de warmtepomp via een smartphone kan configureren. Er wordt ook volop nagedacht over het ruimtebeslag en geluidsprobleem. Dat heeft er onder andere toe geleid, dat er dakoplossingen voor het buitendeel op de markt zijn gekomen. Een andere vernieuwing die op veel enthousiasme kan rekenen heeft betrekking op de leidingdiameters. Inmiddels zijn kleinere diameters tot een kwart-en-een-half-duims al gangbaar bij splitsystemen. Wel zo prettig als je leidingen moet buigen.

Interface
De volgende stap wordt nu al gezet, vertelt Nefit Bosch. De interface is rijp voor een face-lift. Zowel voor de installateur, zodat hij makkelijker remote beheerswerkzaamheden kan uitvoeren, als de consument die eenvoudig inzicht wil krijgen in zijn energiedata.

Plug & Play
Kijken we iets verder in de toekomst dan verwacht Nefit Bosch een toename van het aantal Plug & Play oplossingen. Niet alleen vanwege het gebrek aan mankracht, maar ook om de uitholling aan vakkennis het hoofd te bieden. Ook zal er meer aandacht zijn voor prefab, modulariteit en de demontabiliteit van systemen, om zo tegemoet te komen aan eisen op het gebied van circulariteit.

Onderhoudsgemak
Bij het onderhoud van warmtepompen denken we al snel aan reinigingswerkzaamheden, het checken op lekkages en het uitlezen van data om inzicht te krijgen in de daadwerkelijke energieprestaties. Nefit Bosch verwacht dat de voortgaande digitalisering ook het onderhoud eenvoudiger zal maken. Bijvoorbeeld omdat warmtepompen bij problemen al zelf op basis van hun datastroom diagnoses uitvoeren of tijdig waarschuwen dat er vervangingswerkzaamheden nodig zijn (Predictive Maintenance).

Natuurlijke koudemiddelen
Tot slot: natuurlijke koudemiddelen zijn duidelijk in opmars. Wat zijn de grote kanshebbers en welke impact heeft deze ontwikkeling op het installatiegemak? Zowel lucht- als bodemgebonden warmtepompen als warmtepompboilers zullen steeds vaker met propaan als koudemiddel worden uitgevoerd, verwacht Nefit Bosch. Als tussenstap zal het koudemiddel R32 gebruikt gaan worden. Dat is al aanzienlijk minder belastend voor het milieu dan de huidige traditionele koudemiddelen, zoals R410A. Voor CO2 liggen de kaarten minder gunstig, omdat je met hogere drukken moet werken en de systemen bij lagere drukken minder presteren. Ammoniak, ook wel genoemd als kanshebber, heeft relatief veel nadelen. Vanwege het agressieve karakter valt het niet te combineren met koper en messing, bovendien moet je veel beter opletten bij laswerkzaamheden.

Certificering
Sluiten we af met een waarschuwing. Een installateur moet beschikken over een F-gassencertificering om te werken met chemische koudemiddelen. Maar dat betekent niet dat hij zomaar aan de slag kan met natuurlijke koudemiddelen. Voor het werken met een natuurlijk koudemiddel moet een monteur namelijk een vakbekwaamheidscertificaat in bezit hebben. In concreto: PGS13 voor ammoniak, NPR7600 voor brandbare koudemiddelen en NPR 7601 voor kooldioxide 