Hybride warmtepompen

4 oktober 2022

Bouwinvest verduurzaamde in 2020/2021, verdeeld over elf complexen in Diemen, 567 huurwoningen en koos daarbij onder meer voor in totaal 262 combinaties van de Remeha Elga Ace hybride warmtepomp met de Tzerra Ace cv-ketel. Alle zijn voorzien van een buitenunit op het dak en een eTwist slimme thermostaat.

Institutioneel belegger Bouwinvest bezit ongeveer 20.000 woningen in Nederland. “Voor 2030 willen we de gehele portefeuille voorzien van een A-label met een energieprestatiescore lager dan 130. Kijkend naar de klimaatdoelstellingen van 2050 zetten we in op een gasvrije portefeuille in 2045”, vertelt Emile van Doorn van Bouwinvest. In afwachting van een toekomstige aansluiting op het gemeentelijke warmtenet viel voor het project in Diemen de keuze op een tussenoplossing. Daarbij werden de woningen voorzien van een hybride-opstelling, waardoor het energielabel steeg van B of C naar A.

Luisteren naar bewoners
De vrijblijvendheid van het project en het feit dat er geen huurverhoging plaatsvond, overtuigde bewoners al snel om mee te doen in dit project. Op meerdere vlakken luisterden de uitvoerende partijen bovendien naar de bewoners. Bijvoorbeeld waar het de plaatsing van de buitenunit betrof. Van Doorn: “Niet alle bewoners wilden deze in de tuin. We wijzigden daarom ons plan en ontwierpen een dakopstelling.” Compier vult aan: “We vergeleken verschillende producten en uiteindelijk is gekozen voor het kleinste product waarvoor we een nette kap konden ontwerpen.”

Meten is weten
Herman van Heusden is mede-eigenaar van Bonarius Bedrijven en verantwoordelijk voor alle technische installaties rond het project in Diemen: “De standaard kappen die we in eerste instantie op het oog hadden, worden al langere tijd aangeboden maar voldeden geen van alle aan onze wensen en eisen. Om die reden ontwikkelden we, in nauwe samenwerking met Cox Geelen, zelf een zware, massieve kap van een veel hogere kwaliteit.” Daarna volgde de volgende uitdaging. “Door de kap aan de onderzijde schuin te maken, kun je ‘m op een schuin dak monteren, maar ieder dak is anders. We moesten dus voor ieder huizenblok de hellingshoek van het dak berekenen. Op basis daarvan maakten we iedere dakkap op maat. We hebben nu de meest optimale opstelling. De positie van de kap zorgt voor een optimale balans tussen vormgeving en geluidsuitstraling. Daarnaast reduceert de kap ook nog het waarneembare geluid.”

Slimme thermostaat
In alle woningen werd een slimme thermostaat geplaatst, de Remeha eTwist. Door middel van een app bedienen de bewoners altijd en overal zelf de warmtepomp of cv-ketel en ontstaat inzicht in het energiegebruik 

Fletcher Hotel Teugel wordt al zo’n tien jaar verwarmd en gekoeld door twee door R&R Systems geplaatste bodemwarmtepompen. Onlangs verving dit installatiebedrijf ze door twee nieuwe exemplaren uit de nieuwste generatie grootvermogen bodemwarmtepompen van Nefit Bosch. Ze draaien op de al aanwezige warmte-koudeopslag. Een open bodemenergiesysteem was al aanwezig. De vervanging was nodig omdat van de bestaande warmtepompen twee van de vier compressoren versleten waren.
De keuze viel op twee Bosch Compress 7000 LW bodemwarmtepompen, de horizontale variant, met elk een vermogen van 54 kW en twee compressoren en voorzien van de optionele passieve koeleenheid. Het opgestelde vermogen kon ten opzichte van de oude situatie iets worden verlaagd. De prestaties van deze nieuwe bodemwarmtepomp zijn namelijk aanzienlijk beter. Het geleverde vermogen is hoger en dus wordt een hoger rendement behaald.
Net als in de oude situatie leveren beide warmtepompen circa zeventig procent van alle gevraagde warmte en de totale passieve koeling. Voor de laatste dertig procent benodigde warmte zorgt een elders in het pand al aanwezige hr-ketel. Deze fungeert ook als back-up. Vanuit een bestaand buffervat van 5000 liter wordt op basis van de vraag koude (10 graden Celsius) en warmte (50 graden Celsius) geleverd.
Beide bodemwarmtepompen zijn via twee Bosch Rego 5200 regelingen gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem. Daarnaast zijn er twee bestaande boilers aanwezig van elk 500 liter voor de voorraad warm tapwater. In de verschillende ruimtes worden diverse afgiftesystemen gebruikt: ventilatorradiatoren op de hotelkamers en op de begane grond onder meer vloerverwarming én gewone radiatoren.

Zorgverlener Reinier de Graaf koos bij de bouw van een nieuw behandelcentrum in Voorburg voor een all-electric omgeving. Het centrum bevindt zich op Unesco Werelderfgoed, wat de ontwikkeling van het zorgcentrum niet eenvoudig maakte. Zo bleek een bodemwarmtesysteem niet haalbaar. Uiteindelijk is gekozen voor een combinatie van Hybride VRF-systemen en warmtepompen.
Met de keuze voor een Mitsubishi Electric HVRF-systeem vindt de koude/warmte-uitwisseling binnen het systeem over een kort traject plaats. De distributie van verwarming en koeling door het pand verloopt via een 2-pijpsysteem dat minder risico op lekkage met zich meebrengt. In het systeem wordt energie uitgewisseld en gelijktijdig warmte en koude geproduceerd.
Het systeem wordt aangevuld met de Mitsubishi Electric Zubadan lucht/water-warmtepomp voor vloerverwarming. Bijzonder is de koeling van het fertiliteitslaboratorium. Hier is ultraschone lucht en bedrijfszekerheid een eerste vereiste. De ruimtes worden vanuit meerdere warmtepompsystemen gevoed, waardoor een redundante en bedrijfszekere oplossing mogelijk is.
Om alle Mitsubishi Electric systemen optimaal te laten aansluiten communiceren ze op basis van BACnet via de cloud met het gebouwbeheersysteem. In de toekomst is uitbreiding hierop eenvoudig mogelijk.

In Ridderkerk staat een nieuw pand van Allround Cargo Handling. Dit familiebedrijf is al dertig jaar gespecialiseerd in de geconditioneerde opslag van noten, zaden en zuidvruchten. Het pand is gasloos, optimaal geïsoleerd, heeft een dak vol zonnepanelen én wordt volledig mechanisch gekoeld, werkend met het natuurlijke koudemiddel CO2. Om ongedierte geen kans te geven, moet de temperatuur constant tussen 8 en 10 °C gehouden worden. De installatie bestaat uit een CO2 DX-koelinstallatiean van Tewis, onderdeel van de Daikin groep, met zes koelers voor elk compartiment. De luchtkoelers zijn aan beide zijden van het compartiment geplaatst om een maximale ruimtedekking middels de juiste temperatuur te garanderen. Voor maximale benutting van de stellingplaatsen zijn smalle koelers met geringe hoogte in de rijpaden gepositioneerd. De luchtgekoelde gaskoelers buiten op het dak zijn ruim gedimensioneerd en beschikken over een groot lameloppervlak en een laag ventilatorvermogen. Ze voldoen hiermee aan de gestelde eisen in aanmerking te komen voor de EIA-subsidie. De installatie is gekoppeld aan het besturingssysteem VK-Dynamics software. Hiermee kan Van Kempen Koudetechniek de installatie 24/7 op afstand monitoren en indien nodig bijregelen.