Hoe zorgen we ervoor dat mensen met plezier naar hun werk gaan? Deze vraag leidde tot een succesvol beleid gericht op duurzame inzetbaarheid bij een groot bedrijf in het noorden van Nederland. In dit beleid werd vitaal vakmanschap in de breedste zin van het woord op de agenda gezet. De kern: eenvoud. En het loont!
“Toen ik hier kwam werken werd mij gevraagd een ouderenbeleid op te zetten. Daar had ik een verkeerd gevoel bij. In een bedrijf gaat niet immers alleen om oudere vakmensen. Het gaat om iedereen. Dus mijn missie werd duurzame inzetbaarheid van iedereen. Er is veel informatie, veel onderzoek. Maar dat is niet goed genoeg. De theorie moet werken in de praktijk zijn. Met die uitdaging ging ik aan de slag.” Aan het woord is Wessel Melkert, manager P&O bij Eekels Technology BV. Eekels is meer dan 110 jaar actief in de marktsegmenten Marine & Offshore en Industrie & Infra. Met bijna 600 medewerkers voert het installatiebedrijf uit Kolham projecten en werkzaamheden uit in de technische automatisering, de elektrotechniek en de werktuigbouw. De variatie aan vakmensen is groot. En daarmee ook de P&O-uitdaging.
Vitaal en bekwaam
Melkert is enthousiast over de manier waarop het thema vitaal vakmanschap in het bedrijf is geland. “De wereld verandert voortdurend en dat vraagt wat van werknemers. Denk aan het langer doorwerken met de huidige pensioenregels. Gezien hun enorme kennis en ervaring wil ik de mensen graag zo lang mogelijk voor dit prachtige bedrijf behouden. Langer werken vraagt echter wel om extra aandacht voor zowel de fysieke als de mentale gezondheid, zodat mensen met plezier kunnen blijven werken. De inzet is dat onze vakmensen voldoende bekwaam, vitaal en gemotiveerd blijven om het beste uit henzelf te halen. Het klinkt zo logisch maar er zijn twee partijen nodig om dit voor elkaar te krijgen: de medewerkers én het bedrijf.”
Weten waar je staat
Melkert heeft een driestappenplan ontwikkeld waarbij medewerkers, leidinggevenden en het bedrijf met vitaal vakmanschap aan de slag gaan. Enthousiast vertelt hij: “Het belangrijkste is de eenvoud. We doorlopen drie stappen om het gesprek met elkaar te voeren hoe we ervoor kunnen zorgen dat je fit en met plezier naar je werk gaat. De eerste stap gaat over bewustwording en inzicht. Hierbij leggen we alle medewerkers een online vragenlijst voor over het thema duurzame inzetbaarheid. Het invullen van deze lijst is niet verplicht, maar het geeft je wel inzicht hoe je je functie nu en in de toekomst kan blijven uitvoeren.” De individuele uitslagen blijven bij de werknemers en vormen voor hen een goede basis om met vitaal vakmanschap aan de slag te gaan. Dit kan starten met een gesprek met een P&O-medewerker, de bedrijfsarts of met de leidinggevende tijdens een functioneringsgesprek.
Functioneringsgesprek
Het gesprek over vitaal vakmanschap is volgens Melkert van groot belang om huidige of toekomstige knelpunten te voorkomen. Daarom is vitaal vakmanschap bij Eekels sinds eind 2017 een vast onderdeel in het functioneringsgesprek geworden. “Dit vraagt natuurlijk wel wat van de leidinggevenden als het gaat om gesprektechnieken. Inmiddels hebben we een deel van hen getraind om het onderwerp bewust en opbouwend aan de orde te stellen. Zo kan gesproken worden over de fysieke omstandigheden in het werk, waarbij de leidinggevende de eerste stap kan zetten.”
Aan de slag
De tweede stap na het invullen van de online vragenlijst is vooral met het vitaal vakmanschap aan de slag te gaan. “Met de vragenlijst wordt het voor de medewerker helder wat er nodig is om nu en in de toekomst zijn of haar functie te kunnen blijven vervullen. En daar moet de medewerker mee aan de slag. Ja, de medewerker. We kunnen niet zeggen wat iemand wel of niet moet doen. Wel kunnen we als bedrijf altijd meedenken en faciliteren. En dit doen we volop. Zo hebben onze medewerkers kortingsmogelijkheden om bij sportscholen aan hun conditie te werken. Ook hebben we een kalender met sportactiviteiten; denk aan wandeltochten, fietstochten en bedrijfsroeien. Sportambassadeurs in het bedrijf – vaak mensen die echt van de sport of activiteit houden en dit graag met hun collega’s willen delen – nemen zelf het initiatief en zorgen voor de organisatie. Wij zorgen ervoor dat de kalender onder de medewerkers wordt verspreid en moedigen iedereen aan om aan activiteiten deel te nemen. Het is een groot succes. Prachtig toch?”
Maatwerk
Vitaliteit is maatwerk. Voor iedereen is dan ook wat anders nodig. Het individuele vitaliteitsgesprek, met de P&O-medewerker of de bedrijfsarts, zorgt hiervoor. Melkert: “Samen kijken we wat er nodig is en wat de mogelijkheden zijn. Wat kunnen we bieden? Hierbij kijken we ook naar mogelijkheden om de balans tussen werk en privé te versterken. Zo kunnen medewerkers per jaar acht extra dagen kopen om rust in te bouwen, helpen we ze bij het aanvragen van ouderschapsverlof, verkennen we de mogelijkheid van flexibel inroosteren en een thuiswerkdag en kijken we naar mogelijkheden van deelpensioen. Het zijn allemaal maatregelen die je inzetbaarheid kunnen vergroten. En daar denken we dus graag over mee!”
Ontwikkeling centraal
Maar er is meer wat de inzetbaarheid kan vergoten. De techniek gaat snel en veranderende klantvragen vereisen andere diensten en andere kennis. Melkert: “Dit betekent dat vakmanschap moet meebewegen. Als het gaat om kennis en kunde maken we natuurlijk een opleidingsplan om onze medewerkers te motiveren een stap vooruit te laten zetten. Dit geeft binding met het bedrijf, een betere concurrentiepositie en meer aantrekkingskracht voor nieuwe medewerkers.” Het kan hierbij gaan om formele cursussen en opleidingen of maar ook on the job cursussen of trainingen die door een collega wordt gegeven.
Blijven aanspreken
Maar hoe verder? Gesprek gevoerd, plannen gemaakt. Hoe houden we koers? Hier komt de derde stap! Melkert: “Het stopt hier niet. We blijven medewerkers aanspreken op de afspraken die we hebben gemaakt, en dat mogen ze ook naar het bedrijf toe doen. Wordt iemand toch minder inzetbaar, dan blijven we zoeken naar oplossingen. Opties die dan op tafel komen zijn bijvoorbeeld het inbouwen van meer rust- en hersteltijd om werk en privé beter te kunnen combineren of het op zoek gaan naar andere passende werkzaamheden in het bedrijf.”
Meebewegen
Het beleid begint volgens Melkert vruchten af te werpen. “Vitaal vakmanschap is een onderwerp van en voor iedereen aan het worden. Er wordt gebruik gemaakt van de kortingen op de fitness, het aantal sportambassadeurs groeit en we zien een grote betrokkenheid van de Ondernemingsraad bij het thema. Ook zijn we met de eerste uitkomsten van de online vragenlijst aan de slag gegaan. Omdat zorgen om fysieke omstandigheden hierbij op de eerste plaats stonden hebben we een commissie ingesteld die kijkt naar de zwaarte van de gereedschappen en de mogelijke alternatieven.” Volgens Melkert zijn het maar enkele voorbeelden en blijft er werk aan de winkel. “Met de drie stappen zijn we er nog niet. Maar we zijn goed op weg. Het gesprek over vitaal vakmanschap wordt gevoerd. En dat is de belangrijkste stap die we als bedrijf hebben gezet. Ik ben er trots op. En voor de rest bouwen we vooral verder op deze eerste successen!”
