Hello warmtepomp, goodbye cv-ketel
ZESDUIZEND WARMTEPOMPMONTEURS
De installatiebranche gaat een sleutelrol spelen bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Dat blijkt uit het Klimaatakkoord op hoofdlijnen dat recentelijk is gepresenteerd. Het uiteindelijke doel is om een CO2-neutrale gebouwde omgeving te realiseren in 2050. Vraag is welke gevolgen heeft het document zoals het er nu ligt voor de installateur en zijn klant?
Voor de branche wordt het een stuk aantrekkelijker om duurzame integrale oplossingen te adviseren, omdat de prijzen op termijn gaan dalen. De gasgestookte cv-ketel zal niet direct van het toneel verdwijnen, maar geleidelijk aan gaan plaatsmaken voor groene oplossingen. De bioketel lijkt daar niet onder te worden geschaard, tot grote frustratie van de leveranciers. De belasting op gas en elektriciteit verandert. Dit is zomaar een greep uit de maatregelen die het Klimaatakkoord in petto heeft voor de installateur en zijn klant.
Vertaalslag naar werkvloer
Uneto-VNI schreef mee aan het document, maar geeft ook tegelijkertijd hele praktische adviezen aan de branche. De installateur dient zich zo grondig mogelijk voor te bereiden op de nieuwe ontwikkelingen door kennis in huis te halen over duurzame systemen en digitale werkprocessen, zoals bimmen en remote monitoring. Daarnaast doet hij er uiteraard verstandig aan om op te hoogte te blijven van alle randvoorwaarden die van invloed zijn op het financiële plaatje. Zoals kostprijsontwikkeling en de beschikbaarheid van subsidies.
Energiebelasting omhoog
Zoals in de inleiding al werd gezegd wordt er in het Klimaatakkoord gerept van diverse maatregelen om de overstap op duurzame alternatieven aantrekkelijk te maken. Zo gaat de energiebelasting (EB) op gas omhoog, terwijl de belasting op elektriciteit omlaag gaat. Installateurs doen er verstandig aan om dit in gedachten te houden bij de advisering van klimaattechnische en sanitaire oplossingen.
Energierekening blijft hetzelfde
De consument die recentelijk nog een gasketel heeft aangeschaft, merkt hier niets van, vertelt Claudia Reiner. Zij was als vice-voorzitter van Uneto-VNI betrokken bij de onderhandelingen over het Klimaatakkoord. Volgens Reiner gaat de totale energierekening niet omhoog. “De belasting op gas gaat stapsgewijs omhoog, maar dat wordt gecompenseerd door een daling van de belasting op elektriciteit. Het is een stimuleringsmaatregel om de overstap op duurzame alternatieven aantrekkelijk te maken.”
Stimulering overstap
Het Klimaatakkoord rept van verschillende duurzame alternatieven voor de cv-ketel, zoals warmtepompen, warmtenetten, geo- en aquathermie en bioketels. Via aantrekkelijke leningsvoorwaarden, subsidies en dalende kostprijzen zal de overstap worden vergemakkelijkt. Nu blijkt het totale kostenplaatje vaak nog een belemmering te vormen om een woning te verduurzamen. Voor de aanschaf van duurzame warmteopwekkers en -afgiftesystemen en isolatiemaatregelen moet al snel een bedrag van tienduizenden euro’s worden uitgetrokken. Reiner: “Wij streven uiteindelijk naar een kostenreductie van 30 – 50% in 2050. Technische innovatie, optimale ketensamenwerking en een gefaseerde aanpak moeten dit mogelijk maken.” Daarmee wordt het op termijn dus financieel steeds aantrekkelijker om duurzame systemen te adviseren aan klanten.
Norm warmtevraag
Om de toepassing van onder meer de hybride warmtepomp te stimuleren, komt er dankzij de inzet van Uneto-VNI een norm voor de maximale warmtevraag voor woningen. De norm wordt geïntroduceerd bij aankoop van de woning en bij een vergunningsaanvraag voor een verbouwing en zal gelden voor zowel koop- als huurwoningen. De norm is niet verplicht. Als de regeling niet voldoende oplevert, komt er mogelijk in 2030 een verplichting. Reiner: “We willen bewust nog geen verplichte norm. We gaan de komende jaren eerst kijken in verschillende proefprojecten hoe deze vrijwillige variant uitpakt.”
Eigen ambities
Volgens het norm-concept dat er nu ligt, mag de consument zelf gaan bepalen hoe hoog zijn ambities zijn. En, “hij zal zich geen zorgen hoeven te maken dat hij straks plotseling niet meer mag verwarmen of warm water uit zijn kraan krijgt omdat hij een grenswaarde heeft bereikt. Dat is geenszins de insteek van de norm.”
-Warmtepomp
Het Klimaatakkoord noemt verschillende duurzame alternatieven voor de cv-ketel, waarbij er veel aandacht is voor de warmtepomp. Reiner: “We hebben geen voorkeur, er zijn diverse duurzame varianten mogelijk. We weten wel uit ervaring dat de warmtepomp relatief eenvoudig inzetbaar is in nieuwbouw- en renovatietrajecten. Bovendien is het een techniek die al zijn waarde heeft bewezen. Tot slot merken we dat consumenten sneller moeite hebben met collectieve oplossingen, zoals warmtenetten. Bij de aanschaf op een warmtepomp houden ze zelf de regie.”
Verduurzaming bron
Overigens is het hoe dan ook zaak om ook de bron te verduurzamen. “Gebruik maken van restwarmte die de industrie opwekt voor een warmtenet is prima, maar de industrie zelf zal ook moeten verduurzamen. Ook daar zullen stappen worden gezet.” Sommige bronnen in de woningbouw zullen afvallen. “Zo is de houtpelletketel niet een duurzame oplossing voor de toekomst.”
Aanschaf cv-ketel
Wat betreft de gasgestookte cv-ketel; deze verdwijnt dus niet plotseling van het toneel. “De vraag van de consument blijft leidend. Als hij pertinent een cv-ketel wil, dan kan het nog altijd. Maar ik druk installateurs wel op het hart om tijdens het verkoopgesprek informatie te geven over duurzame alternatieven en aan de hand van berekeningen te laten zien hoe het kostenplaatje er in verschillende gevallen gaat uitzien gedurende de levensfase van de verwarmingsinstallatie.”
Personeelstekort
Hoge ambities dus, maar zijn ze haalbaar? Vanuit de sector wordt er met een zorgelijke bik gekeken naar het gigantische personeelstekort. “We hebben nu 15.000 extra krachten nodig in de branche”, vertelt Reiner. Waar moeten die vandaan komen? “We pleiten in ieder geval voor een gefaseerde aanpak, om grote pieken te vermijden en de klus te kunnen klaren. Daarnaast zullen we van alle kanten mensen moeten aantrekken; vanuit het technisch onderwijs, zij-instromers, maar ook uit het buitenland.”
Voorbereiden
Reiner adviseert de kleine en middelgrote installateur om zich nu al voor te gaan bereiden op de grote veranderingen. “Ik denk dan aan kennisverwerving over duurzame oplossingen, maar ook over manieren om de klant beter te leren adviseren en samen te werken met ketenpartners.” Daarnaast zullen werkprocessen veranderen. “Bimmen, beheer en monitoring van installaties gaan allemaal hun stempel drukken op het dagelijks werk van de installateur. Zorg dat je goed op de hoogte bent van alle ontwikkelingen en blijf je hele werkzame leven lang doorleren.”
