Duurzaamheid

Een binnentemperatuur van eenentwintig graden kan de ene dag heel comfortabel zijn, terwijl die de volgende dag kil aanvoelt. Aspecten zoals wind (tocht), luchtvochtigheid en zoninstraling spelen een rol in hoe wij de temperatuur die we van de thermostaat aflezen, ervaren.

Zonlichttoetreding zorgt voor stralingswarmte. Over het algemeen ervaren mensen dit als prettige warmte. Niet alleen de zon straalt warmte uit, maar ook alles om ons heen. Je kast, tv en bankstel, maar ook je huisdier en je partner.

Gevoelstemperatuur

Omdat de vloer, wanden en plafond een groot oppervlak hebben, is de bijdrage aan de stralingstemperatuur van deze gebouwdelen ook groot. De stralingstemperatuur en luchttemperatuur tezamen vormen de operatieve temperatuur. Deze is te vergelijken met de gevoelstemperatuur van het weerbericht.

Belang isolatie

Bij gelijke luchttemperatuur (de temperatuur op de thermostaat) zal een woning waarvan vloer, gevels en dak slecht geïsoleerd zijn minder comfortabel aanvoelen dan een identieke maar goed geïsoleerde woning. Om dit onbehaaglijke gevoel te compenseren zal de thermostaat hoger gezet worden.

Infraroodpanelen

Ik merk de laatste tijd steeds vaker dat infraroodpanelen gepromoot worden als hoofdverwarming. Mogelijk is dit een consequentie van de verhoging van de PEF-factor in de BENG ten opzichte van de EPC, waardoor directe elektrische verwarming veel betere rekenresultaten oplevert. Het valt me echter op dat infraroodverwarming niet alleen voor nieuwbouwprojecten wordt aanbevolen, maar ook voor renovatietrajecten. De isolatie van bestaande woningen zou niet eens meer verbeterd hoeven te worden, krijg je dan te horen, waardoor flink bespaard wordt op de investeringskosten. Het argument dat aangedragen wordt, is dat de warmte van dergelijke panelen de gebouwmassa verwarmt (de stralingswarmte neemt toe) en daarmee indirect de luchttemperatuur gelijkmatig verhoogt.

Trias Energetica

De investeringskosten van dergelijke renovaties zijn inderdaad laag. Maar de energielasten vallen hoog uit. De Trias Energetica leert ons al jaren de volgende opeenvolgende stappen toe te passen: 1) beperk het energiegebruik, bijvoorbeeld door isolatie; 2) gebruik energie uit hernieuwbare bronnen, zoals warmtepompen en 3) gebruik eindige energiebronnen efficiënt. Infraroodpanelen met een hoog rendement zetten veel stroom om in warmte. Hiermee behoren zij tot stap 3 van de Trias Energetica. Zonder de gebouwschil te verbeteren en hernieuwbare bronnen te benutten, worden in feite stap 1 en 2 overgeslagen. En dat terwijl een goede invulling van stap 1 tot eenzelfde of gelijkmatigere stralingstemperatuur van vloer, gevels en dak leidt.

Energiebesparing

De energievraag reduceren door een goede thermische schil, triple glas en kierdicht bouwen, zal de oppervlaktetemperatuur van vloer, gevels en daken verhogen. Niet alleen het gedeelte dat door een paneel wordt aangestraald, maar over het volledige vlak van het gebouwdeel. De in de ruimte afgegeven stralingswarmte neemt dus toe, terwijl de tocht drastisch gereduceerd wordt en de luchtvochtigheid beter gestuurd kan worden. Alle drie hebben zij een positief effect op het comfort van de woning, zonder dat er verder extra energie aan te pas komt.

Vervolgstappen

Met eenvoudige installaties, zoals een efficiënt balansventilatiesysteem en warmtepompen met een beperkt vermogen, kan de woning vervolgens op de gewenste temperatuur gebracht worden. De renovatiekosten vallen dan wel hoger uit, maar de energiekosten zijn lager. Pleeg je dergelijke ingrepen op een logisch moment, dan kun je zelfs woonlastenneutrale renovaties uitvoeren.

Conclusie

Directe elektrische verwarming dient wat mij betreft beperkt te worden tot bijverwarming in reeds goed geïsoleerde woningen of als hoofdverwarming in zeer goed geïsoleerde passiefhuizen.

Jan Geerts, Adviseur Gezond, Comfortabel en Klimaatpositief wonen 