Denken in concepten
RENOVATIE VAN 97 WONINGEN TOT NOM-WONINGEN
Aardgasloos wonen staat in Nederland hoog op de agenda. Maar hoe en in welke stappen kunnen we dit bereiken? Volgens Jaga Climate Designers is samenwerking hét sleutelwoord. Jaga is aangesloten bij diverse initiatieven en concepten die verduurzaming van de Nederlandse woningbouw willen versnellen, bereikbaarder en toegankelijker willen maken, zoals stichting Happy Balance, Urgenda, the FCTR E, HomeQgo en Klimaatmissie Nederland.
Het denken in concepten is een belangrijke ontwikkeling als het gaat om het verduurzamen van een woning. Door te werken met een concept wordt het verduurzamen veel toegankelijker voor consumenten. Sales directeur van Jaga, Bert Kriekels: “Als je een auto koopt, koop je ook een volledig concept. Je hoeft geen keuzes te maken per onderdeel van de auto; stoel, bekleding, gordels, etc. Het is één geheel. Klimaatbeheersing zou in de toekomst ook zo moeten gaan. Als consument koop je één totaalconcept om te kunnen koelen, ventileren en verwarmen in je woning. Je kan kiezen uit verschillende concepten en op basis van jouw wensen, mogelijkheden en budget kiezen uit het beste concept. Een concept pakt alle aspecten aan. Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om met lagetemperatuurverwarming te werken als je woning niet goed geïsoleerd is. Ook zit er in het concept een stukje financiering en investering, waardoor het voor de consument betaalbaarder wordt.”
VvE De Hamershof
Een voorbeeld van het denken in concepten is de grootschalige renovatie van de VvE De Hamershof. Dit winkelcentrum met ongeveer 90 winkels ligt in het stadshart van Leusden en biedt een diversiteit aan winkels voor consumenten. Om het winkelcentrum aantrekkelijker te maken voor bezoekers is er in de zomer van 2018 een start gemaakt met de renovatie. Tegelijkertijd zijn de bewoners, verenigd in VvE Bewoners De Hamershof, aan de slag gegaan met het renoveren van 97 bestaande woningen boven de winkels.
Concept op maat
Er is gekeken naar de best passende oplossing voor dit project. Vanwege de wensen en eisen is er uiteindelijk voor een op maat gemaakt concept gekozen van Happy Balance. Happy Balance is in dit project dan ook vooral gesprekspartner geworden. Ook andere partijen hebben zich verenigd om mee te helpen aan het renoveren van de 97 woningen, zoals onder andere Energieloket IkWilWatt, 033Energie en SeinenEnergie.
Achterstallig onderhoud
Er moest veel gebeuren bij deze renovatie, de woningen hadden energielabel E. Aan de bewoners zijn drie scenario’s voorgelegd: alleen regulier onderhoud (schilderen en vervangen houtrot), de woningen isoleren en houtwerk vervangen of renoveren tot een NOM-woning. Met 76% van de stemmen werd gekozen een NOM-renovatie.
LTV-radiatoren
In het kader staan de uitgevoerde verduurzamingsmaatregelen vermeld. Daarnaast zijn alle bestaande radiatoren vervangen door LTV-radiatoren van Jaga. Kriekels: “Standaard wordt bij het Happy Balance concept de Jaga Strada DBH met Oxygen2 toegepast. Ook in dit op maat gemaakte concept bleek dit de juiste oplossing te zijn. Hiermee kan elke ruimte afzonderlijk van elkaar verwarmd en geventileerd worden. Daarnaast zorgen de LTV-radiatoren ervoor dat er veel energie wordt bespaard.”
Garantstelling
De VvE kon geen financiering van banken krijgen zonder overheidsgarantie. Omdat er nog geen landelijk borgstellingsinstituut beschikbaar is, is aan de gemeente Leusden en de provincie Utrecht gevraagd een garantstelling af te geven. De gemeente en provincie hebben besloten om bij wijze van pilot eenmalig voor dit specifieke project garant te staan, om zo te laten zien dat een dergelijke renovatie voor een VvE haalbaar is. Het uiteindelijke doel voor beide overheden is uiteraard opschaling van dit initiatief tot een regionaal of landelijk fonds, zodat meer VvE’s hiermee aan de slag kunnen. Aan de garantstelling is een aantal voorwaarden gesteld.
De belangrijkste voorwaarden zijn:
Het onderhoud voor de technische installatie moet collectief worden afgesloten om de correcte werking (nul op de meter) te garanderen.
De technische installatie moet zijn eigen werking kunnen controleren.
De VvE is bereid zich te laten ondersteunen door de gemeente en/of de provincie bij het toetsen en opstellen van contracten.
De financiering wordt op termijn overgenomen door een nog op te richten fonds voor gebouw-gebonden financiering.
Kosten voor de bewoners
Kriekels: “Dankzij het denken in concepten wordt duurzaam wonen niet alleen toegankelijker, maar ook betaalbaarder. De bewoners betalen de lening in 30 jaar af met wat er bespaard wordt aan energiegebruik, de lagere onderhoudskosten en de inkomsten van de opgewekte energie. Het kost de bewoners dus niets extra. Daarnaast kunnen zij gebruik maken van subsidies die beschikbaar zijn. Alle bewoners wonen na de renovatie in een energievriendelijke en comfortabele woning. Klaar voor de toekomst zonder aardgas en frisse lucht.”
Belang van concept denken
Jaga is al jaren bezig met het ontwikkelen van duurzame klimaatsystemen, met als uitgangspunt dat duurzaam wonen voor iedereen toegankelijk en betaalbaar zou moeten zijn. Johan van Putten, Climate Designer bij Jaga: “We beseffen heel goed dat veel mensen niet weten welke stappen ze moeten of kunnen nemen. Warmtepompen, zonneboilers, lagetemperatuurradiatoren, isoleren; het is en blijft gewoon een zeer complexe materie. Daarom investeren wij graag in deze concepten en initiatieven. We moeten onze krachten bundelen om duurzaam wonen voor de consument zo makkelijk en betaalbaar mogelijk te maken.”
Uitgevoerde verduurzamingsmaatregelen
Er zijn verschillende werkzaamheden uitgevoerd om van energielabel E naar NOM te gaan.
spouw- en gevelisolatie (Rc ≥ 4,5)
dakisolatie (Rc ≥ 6,0)
geïsoleerde deuren, kozijnen en ramen (HR++)
kierdichting
CO2-gestuurde ventilatie op gelijkstroom
lucht/waterwarmtepomp (verwarming + tapwater)
individuele PV-installatie, 6 kW-piek
vervangen van de bestaande gevelbeplating (hout) en dakbedekking door onderhoudsarme bekleding/beplating;
vernieuwen van goten en afvoeren;
verwijderen asbest.
Over Jaga
Al ruim 50 jaar levert Jaga Climate Designers binnenklimaatconcepten over de hele wereld. Daarbij zet het bedrijf vol in op innovatieve duurzame ontwikkelingen als het gaat om koelen, verwarmen en ventileren van gebouwen en woningen. Jaga-medewerkers voelen zich Climate Designers; zij voelen de urgentie om producten te ontwikkelen die niet alleen het binnenklimaat, maar óók het buitenklimaat ten goede komen.