Auteur: Ruud

Slimstalleren

Het leven van de nog maar 41-jarige Peter Geerdes leest als een jongensboek. Al op jonge leeftijd kwam hij achter zijn technische talent en besloot hij er maximaal gebruik van te maken. Dat leidde hem onder andere naar Mysterieland, badkamers installeren en sinds enige jaren Slimstalleren. Als tiener raakte Geerdes gefascineerd door de technische kant van evenementen organiseren en al doende leerde hij de kneepjes van het vak. Hoe je het geluid en het licht regelt bijvoorbeeld. “Destijds dacht ik nog dat je een papiertje nodig had om verder te komen, dus voor de zekerheid heb ik toen maar een opleiding Media- en Entertainmentmanagement gevolgd. Ik zie nu wel in dat de juiste ervaring en kennis veel belangrijker zijn dan een diploma.” Sensation Geerdes werkte op grote festivals als Sensation, Mysterieland en Dance Valley en was ook zelf een tijd lang actief als Dj. Maar gaandeweg kreeg hij het steeds drukker, waardoor hij nog maar zelden thuis te vinden was. Een onhoudbare situatie. “Een aantal jaar geleden heb ik de knoop doorgehakt en ben ik aan de slag gegaan als zelfstandige in de bouw. Ik kon daarbij deels terugvallen op de kennis die ik al had opgedaan als medewerker bij Hornbach, een side job die ik een tijd lang heb gedaan” Ook hier leerde hij al doende verder. Hij installeerde badkamers met ervaren vakmensen, boog zich over installatieconcepten, maar kwam uiteindelijk weer terug bij zijn oude liefde: E-techniek. Gebouwautomatisering Geerdes haalde onder andere zijn KNX-certificering en bekwaamde zich in Loxone.

Slim meten

Temperatuurmeters, rookgasanalysers, drukmeters; als installateur kan je er niet zonder. Vandaar dat de vraag eigenlijk altijd wel constant blijft. Crisis of geen crisis. IZ ging op bezoek bij Euro Index. De technische handelsonderneming fungeert als importeur/distributeur, onderhoudsexpert en ontwikkelt en produceert ook een eigen gamma aan producten onder de naam Blauwe Lijn. Daarnaast spraken wij ook met concullega Testo. Euro Index is in uiteenlopende sectoren actief, waaronder de industrie en installatiebranche. De technische handelsonderneming levert meetoplossingen op het gebied van verwarmings- en elektrotechniek, gas- en lekdetectie en binnenklimaat/koeltechniek. Daarnaast kan de vakman er terecht voor onderhoud en het kalibreren en justeren van instrumenten. Breed palet De technische handelsonderneming biedt een breed palet aan oplossingen voor de installateur. Die blijkt vooral op zoek te zijn naar meetinstrumenten die te maken hebben met rookgasanalyse en elektrische en persoonlijke veiligheid, vertelt Marco van Raavens, Marketing- en Communicatiemanager. Gasketelwet Dat valt eenvoudig te verklaren. Door de gasketelwet is de vraag naar rookgasanalysers toegenomen. En ook naar gasdetectiesystemen. Onder andere in de vorm van een draagbare variant die gaat piepen en trillen als de toegestane koolmonoxide-waarde in de omgevingslucht wordt overschreden. Daarnaast krijg je bij de aanleg van elektrische installaties te maken met de NEN 1010 en NEN 3140. Dan kan je niet om meetinstrumenten heen. Protocollen Over het algemeen gebruikt de installateur wel zijn meters op de juiste manier, is de indruk van Van Raavens. Maar soms wordt niet het juiste protocol gevolgd. Bijvoorbeeld omdat men al jarenlang gewend is om werkzaamheden op een

Robotisering

Installateurs kunnen slimmer en efficiënter hun werk voorbereiden door te prefabben. We zien dan ook een toenemende ontwikkeling van de toepassing van prefab-bouw. Door bouwkundige elementen zoals gevels onder ideale omstandigheden in een fabriek te bouwen, kan veel tijd op de bouwplaats worden bespaard. Bovendien kan dit werk deels door robots worden uitgevoerd (robotisering). Hierdoor neemt de werkdruk van monteurs af en kunnen bouwplanningen worden verkort. Het vraagt echter wel een gedegen ontwerp en werkvoorbereiding om te voorkomen dat zaken alsnog moeten worden aangepast of hersteld op de bouwplaats. Specialistische kennis verschuift daarmee van bouwplaats naar werkplaats, wat uiteindelijk resulteert in een toename van uitvoerende specialisten en een afname van vakmensen met kennis van de complete installatie. De toekomst zal leren wat het gevolg hiervan zal zijn voor de branche. Vakmensen met een brede kennis zullen altijd wel nodig zijn, mag je verwachten. Maar gezien de grote tekorten aan vakmensen kan robotisering zich wel eens heel snel gaan ontwikkelen.

Ontzoutingsinstallaties

Ontzoutingsinstallaties kunnen uitkomst bieden om drinkwater geschikt te maken voor andere doeleinden. Ron M R Bosch, adviseur, onderzoeker en HBO-hoofddocent Installatietechniek dook voor IZ in de wereld van de omgekeerde osmose. In deze uitgave deel II. Voor ons onderzoek richten we ons in dit artikel op waterontzouters met omgekeerde osmose via het uittapsysteem. In de vorige uitgave gaven wij een uitleg over de werking. In dit nummer focussen we ons op de installatie en de voor- en nadelen van een dergelijke waterontzouter. Installatie Het systeem wordt gekoppeld aan de drinkwaterinstallatie, die is aangesloten op het drinkwaternet van het waterleverend bedrijf. Het water wordt behandeld, waardoor het fysisch verandert en niet langer geschikt is als drinkwater. Om het systeem goed aan te sluiten, dient u de voorschriften van de waterwerkbladen na te leven. Deze zijn te vinden via www.waterwerkbladen.nl. Tip: zeker waterwerkblad 3.8 lezen en de instructies opvolgen. We hebben het hier over een vloeistofklasse 2 beveiliging volgens de NEN-EN1717 Type EA voor het omgekeerde osmose uittapsysteem. Let daarnaast ook met name op Waterwerkblad 4.6 artikel 2.2. Doel Wat willen we bereiken met de ontzoutingsinstallatie? - goede filtering en kwaliteit van ons drinkwater; - efficiënt energiegebruik; - efficiënt watergebruik; - vermindering filtering afvalwater; - bedrijfszekerheid van achterliggende installaties waarborgen tegen lage kosten. Voordelen Het omgekeerde osmose waterbehandelingssysteem biedt verschillende voordelen, zoals: Zuiverheid: Omgekeerde osmose verwijdert vrijwel alle deeltjes, waaronder mineralen, bacteriën, virussen en chemische verontreinigingen, waardoor het behandelde water een zeer hoge zuiverheid heeft. Veelzijdigheid: Osmosewater kan worden gebruikt in verschillende toepassingen, zoals huishoudelijke apparaten, laboratoriumwerk,

Safety First?

In de bouw vinden nog steeds de meeste ongevallen plaats; een plek waar ook onze vakmensen werken. Communicatie is van groot belang. En we hebben mooie slogans. Maar wat betekenen deze uitspraken nu echt? Nemen we veiligheid altijd zo serieus als we doen lijken? Laten we de bekende uitspraak “Safety First” eens onder de loep nemen. De oorsprong van Safety First gaat terug naar het begin van de 20e eeuw, toen veiligheid op het werk steeds belangrijker werd. Vooral in Amerika werd de term populair om werknemers bewust te maken van het belang van veilige werkomstandigheden. In theorie klinkt het goed: we zorgen ervoor dat alles veilig is voordat we aan het werk gaan. In de praktijk ligt dat echter anders. Als veiligheid écht altijd op de eerste plaats zou komen, zouden we dan nog wel raketten de ruimte in sturen? In de technieksector willen we natuurlijk zo veilig mogelijk werken. Maar de waarheid is dat we nooit met veiligheid beginnen. We beginnen met een doel. Of het nu gaat om het plaatsen van zonnepanelen, het installeren van een warmtepomp of wat dan ook.We willen iets bereiken en pas daarna denken we na over hoe dat zo veilig mogelijk kan. Veiligheid is dus belangrijk, maar nooit het hoofddoel. Dat zou ook juist verlammen. Veiligheid zorgt er niet voor dat we minder doen, maar juist dat we meer kunnen doen, op een verantwoorde manier. Dus in plaats van Safety First, zouden we misschien beter kunnen zeggen: wat is het doel? En

Seizoen van inbedrijfstelling beïnvloedt warmtepompefficiëntie

Nieuwbouwhuizen worden veel met een warmtepomp verwarmd. De warmtepompen gebruiken meestal lucht, water of de bodem als bron. Bij de warmtepomp die de bodem als bron gebruikt is er echter een aandachtspunt: het seizoen van inbedrijfstelling heeft invloed op de efficiëntie. Wanneer de warmtepomp verwarmt onttrekt deze, zoals waarschijnlijk bekend, warmte uit de bodem, hierdoor daalt de bodemtemperatuur. Vandaar dat er in de zomer met een bodemwarmtepomp ook passief gekoeld wordt zodat de bodemtemperatuur weer stijgt, beter bekend als regenereren. Wanneer een bodemenergiesysteem in de herfst opgestart wordt, zal er gestart worden met een verwarmingsseizoen, de starttemperatuur van de bodem daalt. Wordt er echter gestart met een koelseizoen dan zal de bodemtemperatuur logischerwijs stijgen, waardoor er bij de start van het eerst voorkomende stookseizoen een warmere bodemtemperatuur aanwezig is. Dit verschil heeft gevolgen op de efficiëntie en dus het verbruik van de warmtepomp en als de regeneratie gedurende de zomer niet de volledige wintervraag dekt dan zal dit gedurende de hele levensduur van de warmtepomp een impact hebben op de gemiddelde bodemtemperatuur. In sommige gevallen ben ik zelfs tegengekomen dat fabrikanten adviseren om deels elektrisch te stoken wanneer er gestart wordt met een verwarmingsseizoen. Dit is echter niet alleen van toepassing voor woonhuizen maar ook voor grotere warmte/koude-opslagsystemen. Iets om dus in het achterhoofd te houden! Wellicht heeft u een project waar u de klant kunt adviseren om een systeem, wanneer mogelijk, gedurende de bouw al in bedrijf te nemen, om op deze wijze een net iets betere installatie te

Klimaatplafonds

We kennen klimaatplafonds vooral uit de utiliteit, maar ook in de woningbouw wint deze slimme oplossing aan populariteit. IZ sprak erover met Engineer Arjen Schots, sinds 2015 werkzaam bij Technea. Toen bij begon, kregen ze zelden een aanvraag binnen voor een klimaatplafond in de woningbouw. En als dat gebeurde, ging het om woningen in het luxe segment. Anno 2024 is het aantal aanvragen behoorlijk toegenomen. En, begint het klimaatplafond ook aan bekendheid te winnen in andere woningbouwsegmenten. Concurrentie Vloerverwarming is nog steeds het meest populaire afgiftesysteem. Zonder twijfel. “Dat heeft alles te maken met een zekere gewenning vanuit het verle­- den. Daarnaast ervaart men de stralingswarmte als comfortabel en is het systeem zowel in de nieuwbouw als renovatie toepasbaar”, legt Schots uit. Technea, voor alle duidelijkheid, verkoopt zowel vloerverwarmingssystemen als klimaatplafonds. Koelvermogen Ondanks die voordelen kan het aantrekkelijk zijn om toch voor een klimaatplafond te kiezen in plaats van een vloerverwarmingssysteem. “Zeker als er een grote koelvraag is. Het koelvermogen is twee keer zo hoog. Bovendien ervaart men een koel hoofd als comfortabel.” Beperkingen Wel vergt het iets meer inspanning om een klimaatplafond te installeren. “Vooral qua voorwerk, want je moet regelwerk en platen aanbrengen en het plafond zelf nog monteren. Het aansluiten gaat redelijk snel.” Ook prijstechnisch kan een klimaatplafond iets duurder uitvallen. Kan, het hoeft niet. “Uiteindelijk hangt het af van de situatie en de gekozen oplossing”, verduidelijkt Schots. Airco Behalve vloerverwarming heeft het klimaatplafond nog een andere belangrijke concurrent: de airco. Zoals elders in IZ te lezen

De airco

Het was even spannend. Toen de energiecrisis in volle vaart door ons land raasde, nam de populariteit van aircoverwarming in een rap tempo toe. Maar zou die opmars ook doorzetten als de gas- en elektraprijzen weer enigszins zouden stabiliseren? Ja dus. IZ hoort van installateurs, adviseurs en fabrikanten dat de consument steeds vaker zijn toevlucht neemt tot de airco voor de hoofdverwarming. Eigenlijk begon de opmars al eerder. Door klimaatverandering en verduurzaming van de gebouwde omgeving krijgen woningen en utiliteitsgebouwen steeds vaker te maken met ongewenste opwarming. En dus begon het vorige decennium al de vraag naar koelingsoplossingen te groeien in de zakelijke en consumentenmarkt. Keerpunt Maar waar pak ‘m beet 5 jaar geleden vooral de vraag toenam tijdens de warme maanden, blijkt nu het hele jaar door de airco gretig aftrek te vinden. Dat begon al eerder, maar nam een vlucht tijdens de winter van 2022 toen de energieprijzen sterk stegen, vertelt Joeri Kapsenberg, Productmanager Airconditioning bij Daikin. “Op een gegeven moment zat je met gasprijzen van ruim 3 euro per m3.” Goedkoper en flexibeler “Daarnaast was het al duidelijk dat verwarmen met een airco in bepaalde situaties een meer geschikte oplossing is dan overstappen op een warmtepomp. Toen kwam de airco steeds meer in beeld als een goedkoper alternatief dat bovendien in menig geval flexibeler is in te passen dan een warmtepomp.” Single- vs multi-split Dat kan, heel kort door de bocht, op twee manieren. Als single-split oplossing; dus per ruimte een binnen- en buitenunit of in een

Impact van nieuwe regeerakkoord op de koeltechnische sector

Nu het nieuwe kabinet het regeerakkoord op hoofdlijnen uitwerkt in concrete plannen, wordt steeds duidelijker wat de impact op onze sector is. De teruglopende verkoopaantallen van warmtepompen vormen een zorgelijke ontwikkeling. Het nieuwe kabinet is bovendien voornemens om de salderingsregeling terug te draaien per 1-1-2027, de verplichting om vanaf 1-1-2026 bij vervanging van een traditionele cv-ketel een duurzamere oplossing te kiezen te laten vervallen en tot slot om de energiebelasting op aardgas te verlagen. Hierdoor lopen de terugverdientijden op en besluiten particulieren en bedrijven om investeringen in duurzame technologie uit te stellen of zelfs helemaal niet meer te doen. En dit terwijl fabrikanten en installatiebedrijven hier juist volop in hebben geïnvesteerd. Onze sector is gebaat bij een stabiele politieke koers die niet afhankelijk is van de vierjaarlijkse cyclus van politiek Den Haag. Hiermee worden desinvesteringen voorkomen en blijft het landelijk vertrouwen op peil. Door bovengenoemde aangekondigde maatregelen van het kabinet ontstaan ook weer kansen voor alternatieve technologieën. Bedrijven en particulieren worden immers min of meer gedwongen om zelf opgewekte energie niet terug te leveren, maar zelf te gebruiken en/of op te slaan. Dit doen zij door met zonnepanelen opgewekte elektrische energie of warmte op te slaan in boilers of in thuisbatterijen. Dit soort oplossingen zullen uitgebreid aandacht krijgen op de energiebeurs in Den Bosch. Uiteindelijk blijft het zaak om je als klant goed te laten adviseren over alle technologische mogelijkheden en de investeringen, subsidies en terugverdientijden die daarbij horen. NVKL-erkende installateurs kunnen je hierin van gedegen advies voorzien. Coen van

Energiezuinig verwarmen: logisch én noodzakelijk

Of je nu wilt verduurzamen voor het milieu of voor je portemonnee, we willen allemaal een warm en comfortabel huis tegen lage kosten. Energiezuinig verwarmen is niet alleen logisch, maar ook noodzakelijk gezien de klimaatdoelstellingen en de stijgende energiekosten. Gelukkig zijn er verschillende oplossingen die zowel milieuvriendelijk als kostenefficiënt zijn. Het aardgasgebruik moet omlaag en de CO2-uitstoot ook. De afspraken zijn gemaakt en 2030 komt steeds dichterbij. Een manier om helemaal geen gas meer te gebruiken is ‘all electric’. Deze oplossing is met name geschikt voor woningen vanaf het bouwjaar 2000, omdat goede isolatie hier een voorwaarde is. Maar het merendeel van onze woningen is gebouwd in de periode 1965-1984. Hier ligt een enorme uitdaging om te verduurzamen. Hoe kunnen we dat snel en tegen lage kosten doen? De hybride warmtepomp biedt daarvoor een uitstekende oplossing. Deze kan namelijk eenvoudig worden toegepast zonder dat er veel extra aanpassingen nodig zijn. De woning hoeft niet eerst volledig geïsoleerd te worden en het afgiftesysteem hoeft niet te worden aangepast. Dit levert direct een gasbesparing van ongeveer 75% op. Dat is winst voor zowel het milieu als de portemonnee! Bovendien kan de huiseigenaar in eigen tempo verduurzamen en telkens een nieuwe maatregel uitvoeren die op dat moment haalbaar en betaalbaar is. Het is natuurlijk belangrijk dat de consument goed advies krijgt dat past bij zijn woonsituatie en dat duidelijk is wat er kan worden verwacht. Verwarmen met een (hybride) warmtepomp kan net even anders worden ervaren dan met een cv-ketel, maar zeker niet