Auteur: Ruud

Duurzaam vakantiepark

Duurzaam vakantiepark

In het Brabantse Someren werd in 2022 vakantiepark De Heihorsten opgeleverd, waarna het in oktober 2023 verduurzaamd is met NIBE warmtepompen. In het park staan honderd comfortabele vakantiewoningen met historische bouwstijl die perfect passen in de natuurlijke omgeving. Ze zijn in verschillende soorten en maten geïnspireerd op de Brabantse boerderijen en schuren met traditioneel metselwerk en rieten daken. Alle vakantiewoningen zijn 100% gasloos en allemaal voorzien van warmtepompen. Maar hier gaat wel een verhaal aan vooraf. “Voor de vakantiewoningen is door de ontwikkelaar, WL de Heihorsten, in eerste instantie gekozen voor een all-electric installatie met elektrische ketels, elektrische boilers en mechanische ventilatie”, vertelt Dirk Kroon, directeur van Kroon Installatietechniek. “Duurzaamheid was uiteraard de belangrijkste drijfveer.” Hoge energiekosten De vakantiewoningen werden in 2022 opgeleverd en al snel bleek dat de woningen veel meer energie verbruik­ten dan voorheen bedacht was. Bezorgde eigenaren trokken aan de bel over te hoge energiekosten. Eén van de eigenaren is Gerard Van Haren, toevallig oud-eigenaar van Van Haren Installaties uit Cuijk. “De energiekosten bleken in de winter heel erg hoog, het verbruik in de woningen liep op tot 12.000 kWh op jaarbasis. Omdat ik bekend ben in de energiewereld, ben ik namens de VVE als energie-adviseur gaan kijken naar een passende oplossing voor dit probleem.” Dezelfde installateur Om tot een goede en nette oplossing te komen is Van Haren, als vertegenwoordiger van de eigenaren, in gesprek gegaan met alle betrokken partijen; de ontwikkelaar, de gemeente en de installateur. “We vonden het heel erg belangrijk dat we de

Chillventa

Chillventa

De vooruitzichten zijn gunstig. Tijdens de laatste editie in 2022 leed de Chillventa nog onder de naweeën van de pandemie. Maar volgens de meest recente gegevens ligt de beurs voor koudetechniek, airconditioning, ventilatie en warmtepompen dit jaar op koers voor een fraai resultaat. Begin juni werd de internationale pers uitgenodigd voor een preview van de Chillventa, die tweejaarlijks plaatsvindt in de Nürnberg Messe. Dit jaar van 8 tot en met 10 oktober. In 8 hallen wordt aandacht besteed aan uiteenlopende thema’s. Van koudetechniek, tot klimatisering, warmtepompen en meet- en regeltechniek. Exposanten en bezoekers De organisatie verwacht pakweg 930 exposanten en rond de 31.000 bezoekers. In 2022 waren dat respectievelijk 586 en 30.510. Zowel onder de bezoekers als exposanten is het internationale aandeel groot. Toplanden zijn onder andere China, Turkije, Frankrijk en de VS. Nieuw Nieuw dit jaar zijn onder andere een paviljoen voor Young Innovators en de International Start Up Area in hal 9. Daarnaast hebben exposanten uit China en de VS eigen paviljoens gekregen. Zoals vanouds kan de bezoeker ook een omlijstend programma verwachten met lezingen en fora over onder andere warmtepompen, koudemiddelen en digitalisering. Europees perspectief Tijdens de preview bleek dat de warmtepompbranche elders in Europa zich op dezelfde manier ontwikkelt als in Nederland. Zo is de markt in Duitsland ook stormachtig gegroeid de laatste jaren. In 2023 lag het aantal verkochte warmtepompen op 356.000. Rond de 90 % daarvan bestond uit luchtgebonden systemen. Het doel is om jaarlijks 500.000 warmtepompen te installeren. Maar ook hier is, evenals

Onbekend maakt onbemind

Onbekend maakt onbemind

“Wat de boer niet kent, dat eet hij niet”, is een oud-Hollands gezegde. Vandaag de dag – zeker ook zakelijk gezien – nog steeds “een waarheid als een koe”. Ik kom het vaker tegen. Zelfs bij bestaande producten en bedrijven, maar zeker bij innovaties en dan doel ik op nieuwe of aangepaste producten, diensten of combinaties daarvan. Want innovatie is meer dan alleen een nieuw product. Sterker nog: het gaat bij innovatie juist ook om kleinere ontwikkelingen. Het is niet vanzelfsprekend dat een nieuwe ontwikkeling direct zijn weg vindt naar gebruikers. Hoe goed dat product of die dienst ook is. Soms is voor een ontwikkeling al een flink aantal jaren geleden het initiatief genomen. Zo was ik recent op de koffie bij een bedrijf dat al enkele tientallen jaren actief is met infrarood stralingswarmte. Ze produceren en verkopen. Toch merken ze dat ze nog steeds flink moeten opboksen tegen verwarmingssystemen die een hogere mate van bekendheid genieten. Zoals de warmtepomp. Vaak heeft dat te maken met onbekendheid bij gebruikers/afnemers. Ook in dit geval. Veel mensen kennen de mogelijkheid van infrarood verwarming wel een beetje. Hebben ooit wel eens gehoord van infraroodlampen. Maar dan om gewrichts- en spierpijn te verhelpen. Zeer lokale verwarming dus, die ook nog eens met een zweem van geheimzinnigheid en misvattingen over gezondheidsrisico’s omgeven is. Zeker anno 2024 heb je volop mogelijkheden dat soort vragen online te beantwoorden en vooroordelen weg te nemen. Maar blijft, dat onbekend ook onbemind maakt. En dat je als bedrijf er veel

Goede voornemens midden in het jaar

Goede voornemens midden in het jaar

De zomervakantie is bijna voorbij. Dit is de perfecte tijd om na te denken over je werk en hoe je jezelf kunt verbeteren. In de technische installatiebranche is het belangrijk om altijd bij te leren want we werken nu eenmaal in een snel veranderende wereld. Nieuwe technologieën komen snel op. Denk aan slimme huizen, duurzame energie en moderne klimaatsystemen; deze vragen om extra kennis. Door jezelf steeds bij te scholen, blijf je niet alleen bij, maar word je ook beter in je werk. Nieuwe opdrachtgevers verwachten vaak dat je veel weet en ook nieuwe ideeën hebt. Ze zoeken mensen die niet alleen het standaardwerk doen, maar ook met slimme oplossingen komen. Door je vaardigheden te verbeteren, kun je aan deze verwachtingen voldoen en zelfs beter presteren. En dat is mooi voor zowel jou als voor het bedrijf waar je werkt. Je gaat eigenlijk mee ondernemen Maar denk ook aan jezelf. Wat wil jij bereiken? Wat vind jij leuk om te doen? Nieuwe dingen leren zorgt niet alleen voor een voorsprong, maar maakt je werk ook leuker en geeft je meer voldoening. Misschien wil je een specialist worden in een bepaald vakgebied, of misschien wil je beter leren leidinggeven. Kortom, gebruik de frisse start na de zomer om te investeren in jezelf. Blijf leren, blijf ontwikkelen en maak van elke dag een stap vooruit in je loopbaan. Want in een sector waar techniek en innovatie hand in hand gaan, is stilstand achteruitgang. Grijp de kans en bouw aan jouw toekomst. Sven

Stralingsverwarming

Stralingsverwarming

De installatiebranche is een innovatieve sector, die voor een belangrijk deel de zo noodzakelijke energietransitie in gang houdt. Vooral de ontwikkeling van warmtepompen draagt daar aan bij. De vraag hiernaar nam de afgelopen jaren een grote vlucht. Maar daar zit nu een beetje de klad in. Er is al drie kwartalen op rij sprake van een terugval in de verkoop van warmtepompen. De aankondiging van de nieuwe regering om de renovatienorm niet door te zetten en elektriciteit niet te bevorderen boven aardgas heeft daar zeker niet bij geholpen. Toch is de verwachting dat de vraag naar warmtepompen de komende jaren behoorlijk zal zijn. We moeten met z’n allen immers naar een duurzamere samenleving toe. Gaan alleen warmtepompen daarvoor zorgen? Als het aan Peter Hajiioannou van stralingsverwarmingsspecialist Enco ligt, zeker niet. “Elektrische stralingspanelen zijn in veel gevallen een uitstekend, en regelmatig, zelfs beter alternatief”, betoogt hij enthousiast. Lees verderop in deze uitgave waarom er dan een tegenvallend aantal van deze innovatieve installatieproducten worden geïnstalleerd.

De watertransitie

De watertransitie

De ambities van het nieuwe kabinet zijn duidelijk, er moeten jaarlijks 100.000 woningen gebouwd worden. Dat is een duidelijk, maar ook onhaalbaar doel. Want er is onvoldoende drinkwater beschikbaar voor al die woningen. De drinkwaterbedrijven zitten aan hun maximale capaciteit en hebben al geregeld te kampen met leveringsproblemen, dus nog meer produceren en leveren is onmogelijk. Maar wat is dan het alternatief? Dat heet watervriendelijk bouwen. We zijn er zo aan gewend dat er water uit de kraan komt. Van hoge kwaliteit en nog goedkoop ook. Maar dat wordt anders, de vanzelfsprekendheid verdwijnt. De waterbedrijven hebben met allerlei problemen te kampen. Uitdroging van zoetwaterbronnen, natuurschade, verzakkingen, verzilting en vervuiling van zoetwaterbronnen met pesticiden, bemestingsstoffen medicijnen, hormonen, drugsresten, microplastics en PFAS. Oftewel, de grens is bereikt van wat we kunnen onttrekken aan de natuur zonder nog meer schade te veroorzaken. De watertransitie Eigenlijk is het ook niet zo vreemd dat er een grens is bereikt, ook zoetwater is beperkt voorradig. Slechts 3 % van al het water op aarde is zoet en slechts 0,9 % is beschikbaar voor gebruik. Tot nu toe hebben we altijd gedaan alsof er geen einde aan komt, maar dat einde is nu in zicht. Dus net als met andere uitputbare bronnen, moeten we ook circulair omgaan met zoetwater. En dat luidt het begin in van de watertransitie. En die watertransitie leidt net als de energietransitie tot meer decentralisatie en daarmee tot meer gebouwgebonden technieken. Er zal een nieuwe watereconomie gaan ontstaan met andere recycling- en productiemethodes,

Aan de slag met watergevulde systemen

Aan de slag met watergevulde systemen

Op 11 maart 2024 is de F-gassenverordening in werking getreden met als doel om de opwarming van de aarde binnen de 1,5°C te houden. In deze verordening is een aantal maatregelen opgenomen om het gebruik van F-gassen als koudemiddel in koude- en klimaatinstallaties terug te dringen en uiteindelijk geheel te verbieden in 2050. De eerste maatregel is de bedrijfs- en persoonscertificering die gericht is op het lekdicht bouwen en houden van koude- en klimaatinstallaties. De tweede is het terugdringen van het gebruik van F-gassen als koudemiddel door middel van productverboden, door voor producten het maximale aardopwarmingsvermogen (GWP) in grote stappen te verlagen naar uiteindelijk 0. De derde is het stapsgewijs verlagen van de hoeveelheid F-gassen die op de Europese markt gebracht mogen worden naar uiteindelijk 0 in het jaar 2050. De vierde maatregel is het terugdringen van het gebruik van F-gassen voor onderhoud en service aan koude- en klimaatinstallaties. Al deze maatregelen leiden ertoe dat de markt in snel tempo beweegt richting alternatieve koudemiddelen. Daarnaast zien we een beweging van directe naar indirecte systemen. Deze bevatten een beperkte hoeveelheid koudemiddel in de koude- of warmteopwekker die buiten is opgesteld, waarna middels een warmtewisselaar wordt overgegaan op een watergevuld distributie- en afgiftesysteem dat in het gebouw is gesitueerd. Deze beweging vraagt andere skills van de koude- en klimaatinstallateurs die gewend zijn om te werken met systemen die volledig gevuld zijn met koudemiddel en nu met een watergevuld systeem aan de slag moeten. Bedrijven die in deze markt willen werken, moeten gaan

Verduurzaming van buitenzwembaden

Verduurzaming van buitenzwembaden

Met de zomer in zicht zijn ook de meeste lokale buitenzwembaden afgelopen mei weer geopend. Maar de prijzen van energie hebben de lokale buitenzwembaden de laatste jaren niet geholpen. Vandaar dat veel van deze zwembaden ook naar andere vormen van verwarming zijn gaan kijken. Net als met ieder gebouw is het bij een zwembad verstandig om eerst te besparen voordat de opwekking vervangen wordt voor iets nieuws. Een zwembad verliest het meeste energie via de verdamping van water. Hierdoor is het te allen tijde verstandig om zwembadafdekking toe te passen bij een buitenzwembad. Een investering die zeker de moeite waard is. Een andere optie om te besparen kan zijn om de temperatuur van het zwembadwater te verlagen, zolang de comfort dit toelaat. Maar dan komt het punt om de opwekking te vervangen. Het bepalen van het vermogen hiervan voor een buitenzwembad blijft echter een lastige kwestie, ook omdat deze afhankelijk is van weersinvloeden. Wat heel veel kan helpen bij het bepalen van het werkelijk benodigd vermogen is data van voorgaande jaren. Denk hierbij aan het totaal aantal benodigde m3 gas om het bad op te stoken, het verbruik in m3 gas per etmaal van meerdere dagen of aanvoer-, retourtemperatuur en de volumestroom van de huidige opwekking; hoe meer hoe beter. Met deze gegevens kan namelijk vrij accuraat het energiegebruik van het zwembad bepaald worden, waarmee vervolgens een goede inschatting van het benodigd vermogen gedaan kan worden. Dus kent u iemand die in aanraking komt met installaties van buitenzwembaden en overwegen

Duurzaam warmtapwater

Duurzaam warmtapwater

We lezen steeds vaker over netcongestie, filevorming op het elektriciteitsnet. Met een groeiend aantal zonnepanelen en warmtepompen in woningen, komt ‘code rood’ op het net ook steeds vaker voor in woonwijken. Verduurzaming van tapwater is dé sleutel in reductie van lokale netcongestie. Netcongestie is er op verschillende netvlakken (hoog-, midden en laagspanning), zowel in de winter als in de zomer en heeft verschillende oorzaken. Wanneer we focussen op bestaande wijken, zijn de toegenomen elektriciteitsvraag van warmtepompen (winter), elektrische auto’s (hele jaar) én de toegenomen productie van zonnepanelen (zomer) de belangrijkste oorzaken dat de bestaande laagspanningsnetten tegen grenzen aanlopen. Bij het uitbreiden van de capaciteit van de wijktrafo en/of het niet kunnen aansluiten van (nieuwbouw)wijken liggen vaker ook problemen van hogere netvlakken ten grondslag aan netcongestie. Het effect van duurzaam warmtapwater op netcongestie: • Verlagen winterpiek door lagere gelijktijdigheid, beter functioneren warmtepomp en verschuiven vraag naar volledig buiten de piek. • Vraagcreatie gedurende piekproductie zonnepanelen. • Verhogen zelf-consumptie van elektriciteit naar 90%. Zelfs als een individuele woning de aansluitwaarde niet verandert, verlaagt duurzaam warmtapwater het wijkvermogen met 30-40% per 100 woningen. Hoe kan douche-energie zoveel effect hebben? Dertig jaar terug was slechts 6% van de warmte-energiebehoefte voor douchen. Door na-isolatie en hoogkwalitatieve nieuwbouw is het aandeel warmtapwater in de gemiddelde woning nu 26% en in nieuwbouw al steeds vaker meer dan 50%. Bij toepassen van de hybride warmtepomp stijgt het aandeel warmtapwater in de gasvraag naar 60-80%. DoucheWTW vermindert de tapwater-energiebehoefte met 50%. Dat is 12-25% van de totale warmtebehoefte en 30-40% van de

Pompen

Pompen

Circulariteit is het nieuwe tover­woord. Ook voor de pompenbranche. Maar er zijn meer belangrijke ontwikkelingen te melden. IZ sprak erover met drie specialisten. Zowel Biral, Grundfos als Kessel zijn bekende namen in de pompenwereld. Alle drie timmeren al de nodige jaren aan de weg in Nederland. Ieder in zijn eigen segment. ‘Natlopers’ Biral levert zowel oplossingen voor de verwarmingswereld en gekoeld water als drinkwater. Het gaat dan om circulatiepompen en inlinepompen. Bij circulatiepompen wordt de motor gekoeld door het medium, vandaar dat ze ook wel ‘natlopers’ worden genoemd, vertelt directeur Erwin Knijnenburg. Bij inlinepompen daarentegen staat de elektromotor op de pompbehuizing. Een ventilator zorgt aan de achterkant voor koeling van de elektromotor. Digitalisering Circulatiepompen zijn in principe 10 tot 12 jaar onderhoudsvrij. Inlinepompen hebben een afdichtingsseal en daarom regelmatig onderhoud nodig. In de HVAC-wereld komen voornamelijk circulatiepompen voor. De belangrijkste technische ontwikkeling dateert alweer van enige jaren geleden, vertelt Knijnenburg. Pompen zijn energie-efficiënter geworden, omdat de regelgeving heeft aangestuurd op een betere IE-classificatie voor de elektromotoren. Daarnaast digitaliseert de pompenbranche in een rap tempo. De systemen worden aangesloten op GB-systemen of zijn bijvoorbeeld via apps te bedienen. Verduurzaming De verduurzamingsslag die Nederland nu doormaakt heeft ook grote gevolgen voor de pompenbranche. Zo neemt de vraag naar oplossingen voor koelingssystemen toe. Tegelijkertijd kunnen gebouwen door de steeds betere isolatie toe met minder grote verwarmingsvermogens dan vroeger, vertelt Knijnenburg. Kennis De directeur van Biral merkt dat kennis uit de sector aan het wegstromen is, nu de oudere generatie met pensioen gaat. Om