Auteur: Ruud

Parametrisch ontwerpen

Parametrisch ontwerpen

In de installatiebranche is het nog zelden een onderwerp van gesprek. Maar volgens Marjet Rutten gaat parametrisch ontwerpen minstens net zo’n impact hebben als BIM. IZ sprak met de auteur, marketeer en innovator in de bouwsector. Rutten onderzocht voor BNA hoe parametrisch ontwerpen de bouw zal veranderen. De eerste vraag is natuurlijk wat deze ontwerpmethodiek precies behelst. Omschrijving “Parametrisch ontwerpen is een ontwerpproces waarbij op basis van data en relaties tussen onderdelen een ontwerp wordt gegenereerd. Het gaat om het leggen van relaties. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als ik de beukmaat van mijn pand verander? Bij een parametrisch model rekent het systeem de gevolgen voor je door. Wat verandert er dan nog meer? Alle kennis die we hebben is intelligent verwerkt in een datamodel. Het is dus een dynamisch systeem”, legt ze uit. Tool “Het is feite een ‘tool’, waarbij je aan de knoppen kan draaien. Mensen voeren de parameters in. Verander je de parameter, zoals bijvoorbeeld de grondoppervlakte voor een vloerverwarmingssysteem, dan rekent het model door wat dat bijvoorbeeld betekent voor de benodigde capaciteit van het verwarmingssysteem.” Handig Dat is reuze handig. “Stel je hebt een plot waarop woningen komen te staan en randvoorwaarden gelden voor de maximale hoogte en oppervlakte, dan berekent het systeem alle mogelijkheden.” Deze ontwerpmethodiek is ook uitstekend toe te passen voor installatietechniek, vertelt Rutten. “Zo heeft de TU/E software ontwikkeld om door te rekenen wat in een gegeven situatie de meest duurzame woning is, rekening houdend met isolatie, soort installaties, kosten en dergelijke.” BIM

Circulatieleidingen voor tapwater en warmtepompen

Circulatieleidingen voor tapwater en warmtepompen

In nieuwe, hogere smalle woonhuizen, die populair zijn in de stedelijke omgeving, komt het relatief vaak voor dat er een circulatieleiding nodig is om te voldoen aan de wachttijd voor warmwatertappunten. Dit komt doordat de opwekking zich meestal op de begane grond bevindt en er bijvoorbeeld een badkamer aanwezig is op de derde of zelfs vierde verdieping. In deze nieuwbouwwoningen wordt het tapwater met warmtepompen bereidt als er geen warmtenet aanwezig is. De circulatieleiding moet natuurlijk goed geïsoleerd worden, maar deze leiding leidt vaak alsnog tot snellere afkoeling van de tapwaterbuffer. Er is immers meer oppervlakte om energie over te verliezen. Door deze snellere afkoeling zal een warmtepomp vaker naar tapwater over moeten schakelen en dit komt het totale energiegebruik niet ten goede. De meeste warmtepompen functioneren immers met het minste rendement op tapwaterproductie. Hierdoor adviseren veel fabrikanten om de circulatieleiding los te koppelen van de opwekking en te verwarmen met een eigen elektrische doorstroomverwarming of kleine boiler. Een mooiere en ruimtebesparendere oplossing zou zijn het beschikbaar komen van meer binnenunits met een eigen extra verwarmer voor een circulatieleiding. Ik snap echter waarom dit niet gewenst is. Het zal namelijk het label van de warmtepomp niet ten goede komen en wellicht is de markt er te klein voor. Een ander alternatief is een gemakkelijk te combineren eigen product! Niet alleen biedt dit helderheid over eventueel extra verbruik. Ook kan het beter als geheel gecombineerd worden. Tim Visser Installatiebedrijf Visser in Twisk [Twee generaties installateurs, vader Dick en zoon Tim Visser,

Luchtverwarming

Luchtverwarming

Zuiniger omgaan met energie. In de praktijk betekent dat meer dak-, vloer- en spouwisolatie en kierdicht bouwen. Daarnaast moeten gebouwgebonden energiesystemen zuiniger en bij voorkeur fossielarm of -vrij worden. We verwarmen daardoor onze gebouwen vrijwel uitsluitend nog via convectie. Stralingswarmte is in deze systemen volledig verdwenen, zegt adviseur Rob Verbrugge. Maar levert dit wel het gewenste comfort op? Verbrugge heeft er ernstige twijfels over. Lucht als medium is in gebouwen bijna alles bepalend geworden. Enerzijds wordt het gebruikt om te verwarmen en anderzijds om te ventileren. We hebben de dominantie positie van luchtverwarming ongemerkt geaccepteerd. Het gaat niet meer om de mens, maar om het gebouw. Vreemd eigenlijk. Als een gebouw nooit door mensen zou worden gebruikt, dan zou verwarmen onnodig zijn. Ontstaan Hoe heeft eigenlijk luchtverwarming haar dominante positie verworven? Daarvoor moeten we teruggaan naar de jaren ’90. De cv-ketels van destijds moduleerden nog niet en verwarmden meestal centraal, via radiatoren. De watertemperatuur was hoog, waardoor radiatoren warmte overdroegen via straling en convectie (lucht). Trendbreuk Toen midden jaren ’90 cv-ketels gingen moduleren, veranderde ook de warmteoverdracht. Via de bijbehorende modulerende kamerthermostaat, vermogensreductie en lage watertemperaturen werd de kamertemperatuur tot op de tiende graad constant gehouden. Waar de branche aannam dat dit het meest comfortabel was, constateerden gebruikers daarentegen een negatieve verandering. Zij ervaarden een gemis aan stralingswarmte. “Het is met de nieuwe ketel, net zoals met de oude, nog altijd twintig graden, maar het lijkt wel alsof het vroeger warmer was dan nu”, was een veel gehoorde opmerking. Moduleren

Grondstofschaarste en de invloed op de gezondheid

Grondstofschaarste en de invloed op de gezondheid

Staal, kunststof en elektronica (vooral chips die in ventilatoren en regelingen zitten): zonder deze grondstoffen kunnen luchttechnische apparaten niet gemaakt worden. Sinds de uitbraak van de coronapandemie is het tekort aan deze grondstoffen nijpender geworden en de gevolgen zijn evident. Langere levertijden en oplopende prijzen. Aan de andere kant was de vraag naar gezonde binnenlucht nog nooit zo groot. Vooropgesteld: de schaarste is er! Zowel in de utiliteits- als in de woningbouw zorgen de tekorten voor problemen. Toen we dit vorig jaar hardop uitspraken, was er bij veel partijen nog ongeloof. Wat zouden wij er in Nederland nu van merken als er ergens in Azië een fabriek dichtgaat die negentig procent van de elektronica voor chips produceert? Inmiddels is het besef wel ingedaald en dat zet de markt zeker onder druk. Tegelijkertijd ligt er een mooie toekomst voor ons. Er moeten ontzettend veel woningen gebouwd worden. De pandemie heeft er bovendien voor gezorgd dat ventilatie eindelijk de aandacht krijgt die het – in mijn ogen al veel langer natuurlijk – verdient. Het is niet alleen de grondstof schaarste die de levertijden doet oplopen. De huidige omikron-variant van het coronavirus doet ook een duit in het zakje. Door de vele besmettingen en nog meer quarantaine gevallen, zijn nagenoeg alle ondernemingen onderbezet. Hierdoor lopen de levertijden ook op. Niet alleen bij de toeleveranciers, maar ook bij de aannemers en de installatiebedrijven. Persoonlijk verwacht ik dan ook dat de grondstofschaarste eind dit jaar wel weer wegebt; alleen de opgelopen achterstand halen we niet

Ventileren op de eerste plaats!

Ventileren op de eerste plaats!

De energietransitie is een enorme uitdaging. Gelukkig komen er steeds meer oplossingen beschikbaar voor bestaande woningen, zo ook voor ventilatie met WTW. Helaas blijft ventilatie als belangrijk onderdeel van een geslaagde transformatie onderbelicht. En dat is niet alleen jammer voor het energiegebruik, maar vooral ook voor de gezondheid. Ik durf er bijna niet meer over te beginnen, want we hebben er allemaal schoon genoeg van, maar ook de coronacrisis heeft laten zien hoe belangrijk het is om te ventileren en daarmee de kans op besmettingen te verkleinen. Het verbaast mij dan ook dat ventileren nog steeds niet wordt genoemd als dé basisregel om verspreiding van het virus te voorkomen. Bij elke persconferentie is op de spreekstoelen van de ministers te zien om welke basisregels het gaat. De volgorde is gelukkig op de eerste persconferentie van het nieuwe kabinet gewijzigd en ‘lucht’ staat nu na ‘afstand’ op plaats 2, helaas wel met als symbool een open raam. Een raam open is beter dan niets, maar het staat niet gelijk aan structureel goed ventileren en een energiezuinige oplossing is het natuurlijk ook niet. We weten uit onderzoek dat in de strijd tegen Corona ventileren een cruciale rol speelt. Ook het RIVM beschrijft dat op haar website. Waarom is hier dan niet veel meer aandacht voor en wordt er geen beleid gemaakt om dat in alle gebouwen zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen? Het mooie is dat we dan twee vliegen in één klap slaan, want naast een gezonde samenleving (met minder

Onderzoek

Onderzoek

TNO opende recentelijk het Bouwinnivatie Lab. Een onderzoekscentrum voorzien van de modernste snufjes om onder andere installatiesystemen te onderzoeken en testen. Wat is de meerwaarde hiervan voor onze branche? IZ legde een aantal vragen voor aan Piet Jacobs, Senior onderzoeker binnenmilieu en energiebesparing. Het nieuwe lab op de TU Delft Campus werd op 6 oktober geopend door burgemeester van Delft Marja van Bijsterveldt, Paul de Krom (CEO TNO), Doekle Terpstra (voorzitter Techniek Nederland), Tim van der Hagen (voorzitter college van bestuur en rector magnificus TU Delft). Wat behelst het Bouwinnovatie Lab? “In het TNO Bouwinnovatie Lab wordt toegepast onderzoek naar innovaties op het gebied van bouwmaterialen, klimaatsystemen en constructies uitgevoerd.” Welke klanten worden er bediend? “Opdrachtgevers voor onderzoeken in dit laboratorium komen uit de woning- en utiliteitsbouw, infrastructuur, civiele en maritieme sector in de Nederlandse en internationale markt. De afdeling Building Physics & System doet in het Bouwinnovatie Lab onderzoek om de prestaties van nieuwe (lucht)warmtepompen te meten en te verbeteren. Hiervoor zijn recent twee enorme klimaatkamers geplaatst. Daarnaast wordt onderzoek verricht naar zaken die een positief of een negatief effect hebben op de kwaliteit van de binnenlucht.” Kunt u wat dieper inzoomen op dat onderzoek naar binnenlucht? Met de testopstelling in het nieuwe Indoor Air Quality (IAQ) Lab (zie hierboven) bootsen we een keuken na. In deze speciaal ontworpen klimaatkamer wordt onderzocht wat het effect van verschillende afzuiginstallaties is op de binnenluchtkwaliteit. Daarbij gaat het niet alleen om geuren en verbrandingsgassen, maar vooral om het fijnstof dat tijdens het

Raam open

Raam open

Het heeft even geduurd voor het doordrong tot de politiek maar inmiddels is het zelfs daar duidelijk dat ventileren een cruciale rol speelt in de strijd tegen Corona. Toch is de overheid nog niet veel verder gekomen dan een advies om vooral goed te ventileren. O ja, bij elke persconferentie over de coronacrisis is dit advies ook nog eens te zien op de spreekstoelen van de ministers, aangeduid als ‘lucht’ met daarbij het symbool van een open raam. Zelfs de volgorde is nu veranderd: ‘lucht’ staat na ‘afstand’ op plaats 2. Toe maar! ‘Nou is een raam open beter dan niets, maar het staat natuurlijk niet gelijk aan structureel goed ventileren en een energiezuinige oplossing is het natuurlijk ook niet’, benadrukt Adriaan Cramer in zijn column in deze uitgave die hij namens de sectie Ventilatie en WTW van de Nederlandse Verwarmingsindustrie heeft geschreven. ‘Misschien is het tijd voor een Minister voor Ventilatie’, oppert hij, om daaraan toe te voegen dat ze hem daarvoor mogen bellen. Maar goed, tot het zover is, zal de markt dus zelf met oplossingen moeten komen. Gelukkig gebeurt dat ook, zoals elders in deze uitgave is te lezen. Advies: maak daar vooral gebruik van.

Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing

Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing

De Delta-Discovery Air van Burgerhout is een hoogwaardige én esthetisch verantwoorde oplossing voor warmtepompen op een hellend dak. Uniek aan deze oplossing is het inspectieluik. De installateur die voor onderhoud het dak op moet is hierdoor verleden tijd. Behoud isolatiewaarde en prefab modulaire opbouw De Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing wordt volledig buiten de isolatieschil van de woning geïnstalleerd waardoor de EPC-waarde van de woning behouden blijft. Bijkomend voordeel is dat dit niet ten koste gaat van de leefruimte op zolder en er weinig leidingwerk nodig is. De behuizing is modulair op te bouwen. Het indekstuk en de tussenkast kunnen rechtstreeks aan de aannemer geleverd worden om de dakconstructie te maken. De bovenkast wordt prefab voorzien van het monoblock of de split unit. Het geheel kan direct op de bouwlocatie op het al  geplaatste indekstuk en de tussenkast gemonteerd worden. Voordelen voor consument én installateur Bij de ontwikkeling van de Delta-Discovery Air is nauw samengewerkt met diverse marktpartijen. Dit heeft ertoe geleid dat alle wensen uit de markt zijn meegenomen in het ontwikkelproces en het eindresultaat. Dit levert voordelen op voor de installateur en de consument. De Delta-Discovery Air is ook in XL uitvoering beschikbaar met dezelfde eigenschappen als de Delta-Discovery Air, met uitzondering van de WTW-afvoer en rioolontluchting. Voor meer informatie, kijk op www.burgerhout.nl/delta-discovery-air

Vloerverwarmingsprojecten met Robot Vloerverwarming

Vloerverwarmingsprojecten met Robot Vloerverwarming

Robot levert alle materialen voor vloerverwarmingsprojecten. Wanneer er voor een project een legplan gewenst is, bent u bij Robot ook aan het juiste adres. De afdeling ‘Project Sales’ van Robot is in 2015 opgezet en sindsdien een betrouwbare partner voor technisch advies voor de installateur en groothandelaar. Bij het offreren van een vloerverwarmingsproject kunt u als installateur op de ondersteuning van Robot rekenen. Eerst ontvangen de specialisten van Robot een DWG tekening of bouwkundige PDF op schaal, samen met de juiste uitgangspunten als gewenste warmtebron en gewenste temperaturen. Vervolgens gaan zij aan de slag met het maken van de benodigde berekeningen, materiaalselecties en uiteindelijk, na akkoord op de offerte, een legplan. Robot levert snel en vakkundig gedegen offertes en legplannen aan de professionele handel. Offerte aanvraag plaatsen bij Robot Vloerverwarming: https://www.robotclimate.com/aanvraagformulier-vloerverwarming

Project starten

Project starten

Stel je krijgt een projectaanvraag binnen, hoe pak je het dan vervolgens aan? Ron Bosch, HBO-docent Installatietechniek en installatieadviseur legt uit waar je op moet letten om zonder kleerscheuren een offerte- en uitvoeringstraject te doorlopen. Alles begint met een opdrachtgever die contact zoekt. Dat gebeurt meestal via de reguliere post, email, telefoon, Social Media of face-to-face. Probeer eerst de vraag achter de vraag van de opdrachtgever te ontleden en om te zetten naar een programma van wensen (PVW). Check vervolgens bij de opdrachtgever of je hem of haar goed begrepen hebt. Voorbeeld Zo kan je bijvoorbeeld het volgende verzoek krijgen via Social Media: Goedemiddag, Ik zou graag mijn huis gasloos willen maken. Ik wil weten hoe energiezuinig mijn huis nu is en welke maatregelen ik moet nemen om helemaal van het gas af te gaan. Ik wil ook graag weten wat dit gaat kosten. Met vriendelijke groet Jan Janssen Registreren Registreer eerst de nieuwe opdrachtgever in je administratiesysteem en maak voor hem of haar een nieuwe projectmap aan. Stuur je opdrachtgever een bevestiging met reflectie waarin je de vraagstelling herhaalt: Geachte heer Janssen, Dank voor uw aanvraag. U wilt aan de hand van de beschikbare gegevens, zie verzoek hieronder, weten of uw huis energiezuinig is. Daarna wilt u gaan kijken hoe u het beste van het gas af kunt gaan, door de voorgestelde maatregelen door te voeren. U wenst ook vooraf een kostenoverzicht te krijgen. Kunt u ons de volgende zaken opsturen: Tekeningen plattegronden en gevelaanzichten van uw woning; Foto’s