Auteur: Ruud

Plug & Play

Plug & Play

Plug & Play is een veelgebruikte term in de installatiebranche, maar wat behelst het precies? In dit artikel geeft Ron M R Bosch een uitleg en laat hij praktijkvoorbeelden zien. Bosch is in het dagelijks leven werkzaam als adviseur en HBO-hoofddocent van de HAN Academie Built Environment. In de installatietechniek zijn Plug & Play-systemen in opkomst. Deze systemen zijn ontworpen om snel en eenvoudig in bedrijf te worden gesteld en vereisen minimale technische aanpassingen of kennis. Ze bieden aanzienlijke voordelen op het gebied van installatiegemak en duurzaamheid, wat ze ideaal maakt voor toepassingen in HVAC (verwarming, ventilatie en airconditioning), sanitair en warmtepompen. Plug & Play-oplossingen beantwoorden aan de groeiende vraag naar efficiënte en duurzame en snel inzetbare technologie in zowel renovatie- als nieuwbouwprojecten. Dit artikel verkent de vier belangrijkste voordelen van Plug & Play-systemen: tijd- en kostenbesparing, duurzaamheid en energie-efficiëntie, ruimtebesparing en flexibiliteit, en geluidsarme en comfortgerichte installaties. Tijdbesparing Installaties moeten steeds sneller en efficiënter worden gemonteerd, zeker nu er een tekort is aan gekwalificeerde technici. Plug & Play systemen zijn ontworpen om de installatietijd drastisch te verminderen. Componenten worden vooraf geassembleerd en getest in de fabriek, wat betekent dat installateurs op locatie alleen nog de nodige verbindingen hoeven te maken. Luchtbehandelingsunit Een goed voorbeeld hiervan is de Geniox luchtbehandelingsunit van Systemair, die wordt geleverd met een ingebouwde warmtepomp. Het compacte ontwerp (afmetingen variërend van 2,4 m x 1,8 m x 1,6 m tot 4,2 m x 2,0 m x 2,5 m) maakt plaatsing op daken eenvoudig. Dankzij het lichte

Hoogwaardig hergebruik

Hoogwaardig hergebruik

Voor veel installateurs, fabrikanten en leveranciers stopt circulariteit bij de oud ijzerboer. Het gaat echter veel verder. Je kan ook op een hoogwaardige manier installatiemateriaal hergebruiken. Maar gaat dat wel samen met Plug & Play? Wat behelst hoogwaardig hergebruik eigenlijk? Je kan bijvoorbeeld denken aan kabelgoten die uit een slooppand worden gehaald en opnieuw 1:1 worden gebruikt in een renovatietraject. Of gerefurbishte cv-ketels die weer een woning ingaan. Als je bij de oud ijzerboer aanklopt, kan hij alleen laagwaardig hergebruik faciliteren door de materialen te recyclen. ‘Om’ “Moeilijk, moeilijk, moeilijk”, luidde het antwoord nog enkele jaren geleden als we als IZ vroegen aan slopers, fabrikanten, groothandels, adviseurs en installateurs of hoogwaardig hergebruik ooit de maatstaf kon worden in de installatiebranche. Inmiddels zijn de partijen wel om. Zie ook artikelen in het april- en novembernummer van IZ van vorig jaar. Kennisevent DGMR en BBA organiseerden afgelopen najaar een kennisevent over ‘circulair bouwen’ waarbij Atze Boerstra en Gert-Jan Wesenbeek uitgebreid ingingen op de mogelijkheden om circulair te installeren. IZ sprak na afloop met Wesenbeek. Componenten Circulariteit bestrijkt dus een breed spectrum: van laagwaardig hergebruik – lees recycling – tot hoogwaardig hergebruik – lees het 1 op 1 opnieuw benutten van installatiemateriaal -. Een belangrijk aspect hierbij is het onderscheid tussen statische en dynamische componenten, vertelt Wesenbeek. Echt duurzaam? Statische componenten zijn bijvoorbeeld leidingen, kabelgoten en schakelmateriaal. In theorie kan je deze componenten relatief makkelijk hergebruiken. Dat ligt anders voor dynamische componenten, zoals ventilatoren, verdeelkasten, warmtepompen, cv-ketels en regelkleppen. Deze onderdelen en systemen

Efficiënt inzetten van medewerkers door plug & play

Efficiënt inzetten van medewerkers door plug & play

De media staan vol met berichten over de grote tekorten aan vakmensen in onze sector. De komende tien jaar zullen deze tekorten alleen maar toenemen. Denk daarbij aan de vergrijzing, de beperkte instroom van jongeren in techniekonderwijs en de uitstroom naar andere sectoren waar eveneens tekorten zijn. Dit zorgt ervoor dat we het vele werk met minder mensen moeten doen. We zullen door een andere bril naar goed opgeleide vakmensen moeten gaan kijken. Zo moet geïnventariseerd worden welke werkzaamheden die zij op dit moment (nog) doen kunnen worden uitgevoerd door andere mensen met lagere kwalificaties. Daarnaast zijn er nog de op dit moment beperkt ontgonnen mogelijkheden op het gebied van de apparatuur die we plaatsen en de manier waarop we deze installeren. Door werkzaamheden van de bouwplaats naar de fabriek te verplaatsen, kunnen we veel tijd en kosten besparen en daarmee faalkosten tegengaan. In de fabriek kunnen onder ideale omstandigheden de installatiedelen worden samengebouwd, naar de bouwplaats worden getransporteerd en in korte tijd op de juiste plaats worden geïnstalleerd. Door deze plug-and-play oplossingen kan een deel van de uitdagingen op de arbeidsmarkt worden opgelost, en dan met name in geval van repeterend werk. Ook de plaatsing op de bouwplaats kan nog deels worden uitgevoerd door lager gekwalificeerde mensen of medewerkers die nog in opleiding zijn. Dit beperkt zich wel tot werkzaamheden waar geen wettelijke certificering noodzakelijk is, zoals de CO- en F-gassencertificering. Vervolgens kan de vakvolwassen monteur de eindcontrole en feitelijke in bedrijf stelling uitvoeren. Dergelijke oplossingen zullen we als

Slim installeren: vooruitdenken voor een duurzame toekomst

Slim installeren: vooruitdenken voor een duurzame toekomst

De rol van de installateur verandert. Het gaat niet meer alleen om het vervangen van een cv-ketel, maar ook om het meedenken met de klant over energiezuinige oplossingen voor een duurzamer verwarmd huis. Hoe zorg je ervoor dat je niet alleen nu de beste keuze maakt, maar ook rekening houdt met toekomstige ontwikkelingen en wensen? Uit een tweejarig onderzoek, waarin zo’n 200 hybride installaties nauwlettend zijn gemonitord, blijkt dat een hybride warmtepomp gemiddeld 75% gasbesparing oplevert. Dit resulteert in een jaarlijkse besparing van circa 1.000 euro op de energiekosten. Het opmerkelijke is dat de gasbesparing en de prestaties van de hybride installaties in de praktijk zelfs aanzienlijk beter uitvallen dan vooraf was verwacht. Dit komt doordat hybride optimaal gebruik maakt van de bestaande verwarmingsinstallatie, wat bijdraagt aan een efficiënter energiegebruik. Kiezen voor een hybride systeem betekent kiezen voor een stapsgewijze verduurzaming van de woning. Hybride installaties zijn eenvoudig te installeren zonder ingrijpende aanpassingen aan de woning, waardoor de klant direct profiteert van lagere energiekosten. Van daaruit kan de klant bepalen welke vervolgstappen hij wil zetten. Wil hij zijn woning verder isoleren? Een energiezuiniger afgiftesysteem installeren? Of misschien zonnepanelen of een batterij aanschaffen? Zo kunnen klanten overzichtelijk en betaalbaar verduurzamen, met de mogelijkheid om in de toekomst te blijven profiteren van nieuwe innovaties. Slim installeren betekent dus niet alleen kijken naar de directe oplossing, maar ook vooruitdenken. Door nu te kiezen voor hybride systemen, leg je de basis voor een woning die meegroeit met de technologische en duurzame ontwikkelingen van de

Laatste column

Laatste column

Na vele jaren columns te hebben geschreven voor dit prachtige vakblad, is het moment gekomen om afscheid te nemen. Ik kijk terug op een periode waarin ik, met veel passie en betrokkenheid, aandacht heb gevraagd voor de thema’s die mij na aan het hart liggen: vakmanschap, behoud van vakmensen, opleiding, en innovatie. Het vakmanschap heeft altijd centraal gestaan in mijn columns. Het is de kern van wat onze sector sterk maakt. Zonder de inzet, kennis en kunde van vakmensen kunnen wij onze cruciale rol in de samenleving niet waarmaken. Ook pleitte ik vaak voor het behoud van onze vakmensen en het belang van het opleiden van nieuwe generaties. Het is een uitdaging waar we als sector volop mee te maken hebben, maar ook een uitdaging die kansen biedt om ons vak verder te verrijken. Ik heb niet alleen geschreven over technische aspecten, maar deelde ook mijn idealen: ik was bijvoorbeeld blij met de jongeren die de straat opgingen voor klimaatdemonstraties. Hun roep om verandering inspireerde mij en herinnert ons aan de belangrijke rol die wij spelen. De technische installatiebranche is onmisbaar in de energietransitie en de strijd tegen klimaatverandering. Onze sector heeft de unieke kans om de wereld duurzamer te maken en een toekomst te bouwen waarin onze kinderen en kleinkinderen kunnen floreren. Maar dan is ook innovatie en veiligheid van belang. Innovatie is de sleutel tot vooruitgang, maar die vooruitgang moet hand in hand gaan met veilige werkomstandigheden voor iedereen. Dat blijft een voortdurende verantwoordelijkheid voor ons allemaal. Deze

2050: Jij maakt het verschil

2050: Jij maakt het verschil

In 2050 moet onze gebouwde omgeving klimaatneutraal, circulair en bestand zijn tegen klimaatveranderingen. We gaan naar een toekomst waarin alles met elkaar verbonden is in één slim systeem. Dat is geen fantasie of doel, maar noodzaak. En het belangrijkste? Data! De uitdagingen op weg naar 2050 zijn groot, maar dat betekent juist dat er kansen zijn. Samen kunnen we werken aan een omgeving waarin welzijn, natuur en technologie in balans zijn en elkaar versterken. Dat begint bij de bedrijven zelf en de mensen die er werken. Deels omdat we dat willen maar ook omdat er nieuwe regels (bijvoorbeeld de Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD) zijn die bedrijven verplichten om duurzamer te werken. Dit betekent dat bedrijven zich nu echt moeten inzetten voor duurzaamheid om hun toekomst veilig te stellen. En de bedrijven die dit al doen zijn er. Maar er is meer. Het start steeds meer met de inzet van data. Het slim kunnen spelen met data om gebouwen duurzamer en slimmer te maken is de basis. Dit betekent bijvoorbeeld dat we met weersvoorspellingen, energiebeheer en gebouwgebruik steeds efficiënter werken. Slimme gebouwen zijn de sleutel tot echte verduurzaming, want daarmee kunnen we verspilling van materialen en energie voorkomen. En wie data goed kan lezen, duiden en verwerken heeft het stuur in handen. En er zijn natuurlijk onze jonge vakmensen. Gedreven en onderdeel van een toekomst die niet meer vanzelfsprekend is. Ik zie jonge vakmensen inzetten op slimme keuzes voor een duurzame, leefbare wereld in 2050. De vakmensen van nu maken

Gasloos

Gasloos

Robbie Heeren haalde uit nieuwsgierigheid op de kleuterschool al contactdozen uit elkaar. Het zal de lezer dan ook niet verbazen dat de 52-jarige een carrière opbouwde in de techniek. Aanvankelijk vooral als elektrotechnicus, maar sinds enige jaren ook als warmtepompspecialist. Na zijn MTS werkte Heeren jarenlang bij Panasonic, als specialist op het gebied van CCTV. “Toen we werden overgenomen was ik meer bezig Excel-sheets in te vullen dan met de techniek, terwijl daar juist mijn hart ligt. Ik had inmiddels al zo’n groot netwerk opgebouwd dat ik in 2018 de sprong in het diepe heb gewaagd en voor mezelf ben begonnen.” Koeltechniek Tot de pandemie concentreerde hij zich met name op het installeren van CCTV-, domotica- en PV-systemen. Zijn agenda zat bomvol, tijd om zich verder te verdiepen had hij niet. “Maar toen de coronacrisis uitbrak, had ik plotseling ruimte. Ik heb me aangemeld bij Opleidingscentrum GO en mijn papieren gehaald als koeltechnicus. Omdat ik het leuk vond, ik heb altijd interesse gehad in koeltechniek, maar ook omdat ik een missie voor mezelf zag: ik wilde de warmtepomp ‘slim’ maken”, vertelt hij enthousiast. Out of the box “Het is hard nodig dat installateurs leren om meer out of the box te denken. Door fluctuerende energietarieven, netcongestie en de afschaffing van de salderingsregeling, neemt de vraag naar slimme systemen die inspelen op dynamische energietarieven toe. Jongere installateurs hebben dat door. Die denken al veel meer als totaalinstallateurs en ontwikkelen integrale concepten. Je levert dan niet alleen een warmtepomp, maar ook een

Hybride route naar duurzaam verwarmen

Hybride route naar duurzaam verwarmen

In de zoektocht naar duurzame oplossingen voor verwarming biedt de hybride warmtepomp een veelbelovende route. Deze technologie combineert een warmtepomp met een traditionele cv-ketel, wat resulteert in aanzienlijke gasbesparingen en een lagere CO2-uitstoot. Maar wat maakt de hybride route zo aantrekkelijk? Een hybride warmtepomp werkt voornamelijk op elektriciteit en de cv-ketel springt bij tijdens koude periodes en zorgt voor warm water. Dit systeem bespaart gemiddeld direct 75% gas, wat niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor de portemonnee. Bovendien werkt de hybride warmtepomp samen met zowel nieuwe als bestaande cv-ketels en werkt het met verschillende afgiftesystemen zoals vloerverwarming en radiatoren. De voordelen van de hybride route zijn duidelijk. Het biedt een betaalbare en realistische manier om de CO2-uitstoot te verminderen en draagt bij aan de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie. Tegen 2030 moet Nederland 55% minder broeikasgassen uitstoten ten opzichte van 1990. De hybride warmtepomp kan hier een grote bijdrage aan leveren. Daarnaast is de hybride warmtepomp een toekomstbestendige oplossing. Na de initiële gasbesparing kan de resterende gasvraag worden verduurzaamd met groen gas, waterstof of batterijtechnologieën. Dit maakt de hybride warmtepomp niet alleen een tussenstap, maar ook een eindoplossing voor duurzame verwarming. Een bijkomend voordeel van de hybride warmtepomp is dat het stroomnet minder wordt belast. Door de combinatie van elektriciteit en gas wordt de piekbelasting op het stroomnet verminderd, wat gunstig is voor de stabiliteit van het net. Kortom, de hybride route biedt een haalbare en effectieve manier om onze verwarmingssystemen te verduurzamen. Het is een

Uitdaging

Uitdaging

De markt vraagt al enige tijd om totaalconcepten en die gaan – aangezwengeld door o.a. het streven naar duurzaamheid en gebruikersgemak – steeds een stukje verder. In het recente verleden ging het vooral nog om een beetje W op elkaar afstemmen, maar gaandeweg zijn volwaardige meet- en regeltechniek en domotica daar bijgekomen. Tegelijkertijd moet de huidige W-installateur eigenlijk ook wel iets afweten van isolatie, omdat het bijvoorbeeld geen zin heeft om een warmtepomp in een lek huis te installeren. En ga zo maar door. De W-installateur van vandaag is dus eigenlijk steeds meer de bekende duizendpoot, die weliswaar niet tot in detail overal van af moet weten maar toch op zijn minst op de hoogte moet zijn van de verschillende technieken die met de ‘traditionele’ W-technieken samengaan. Voor de grote installatiebedrijven is dit allemaal wat makkelijker te behappen. Die lijven E-gerelateerde bedrijven in en beschikken daarmee in één klap over de nodige kennis en ervaring. Voor kleine bedrijven en de vele zzp’ers in de branche daarentegen, is er werk aan de winkel.

Gevaarlijke stoffen

Gevaarlijke stoffen

Werknemers kunnen ernstig ziek worden van werken met gevaarlijke stoffen. Maar werken met gevaarlijke stoffen is soms niet te vermijden. De blootstelling aan schadelijke stoffen op de werkvloer vormt dan ook een groeiend probleem, met jaarlijks duizenden (ook dodelijke) slachtoffers als gevolg. Dat vraagt om kennis, om bewustwording. En vooral op een makkelijke en toegankelijke manier! De Schadelijke Stoffen Assistent zorgt ervoor dat medewerkers op de hoogte zijn. Veel bedrijven, met name kleine en middelgrote ondernemingen, worstelen met het naleven van de ingewikkelde Arbowet als het gaat om schadelijke stoffen. Vaak ontbreekt het aan de kennis en middelen om een goede veiligheidsstrategie op te zetten. En toch is dat juist van belang. In een sector waar dagelijks met potentieel gevaarlijke producten wordt gewerkt, is een hulpmiddel als de Schadelijke Stoffen Assistent van groot belang om de duurzame inzetbaarheid en gezondheid van werknemers te kunnen borgen. Niet zichtbaar Schadelijke stoffen zie je niet, maar het effect is er wel. Op welke manier, hoe vaak en hoe lang iemand met een stof in contact komt, of hoeveel iemand er van binnen krijgt, noemen we blootstelling. Deze stoffen kunnen zitten in verpakte producten, zoals schoonmaakmiddelen, kitten, verven en smeermiddelen. De blootstelling verschilt per situatie. Eén ding staat vast: de werkgever heeft een rol maar ook de werknemer. Alles draait om kennis, inzicht en gedrag. De Schadelijke Stoffen Assistent helpt. Vier stappen De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) heeft al eerder het 4-stappenplan van de Zelfinspectie Gevaarlijke Stoffen gelanceerd. Maar dit is een omvangrijk stappenplan wat