Auteur: Ruud

Ventileren op de eerste plaats!

Ventileren op de eerste plaats!

De energietransitie is een enorme uitdaging. Gelukkig komen er steeds meer oplossingen beschikbaar voor bestaande woningen, zo ook voor ventilatie met WTW. Helaas blijft ventilatie als belangrijk onderdeel van een geslaagde transformatie onderbelicht. En dat is niet alleen jammer voor het energiegebruik, maar vooral ook voor de gezondheid. Ik durf er bijna niet meer over te beginnen, want we hebben er allemaal schoon genoeg van, maar ook de coronacrisis heeft laten zien hoe belangrijk het is om te ventileren en daarmee de kans op besmettingen te verkleinen. Het verbaast mij dan ook dat ventileren nog steeds niet wordt genoemd als dé basisregel om verspreiding van het virus te voorkomen. Bij elke persconferentie is op de spreekstoelen van de ministers te zien om welke basisregels het gaat. De volgorde is gelukkig op de eerste persconferentie van het nieuwe kabinet gewijzigd en ‘lucht’ staat nu na ‘afstand’ op plaats 2, helaas wel met als symbool een open raam. Een raam open is beter dan niets, maar het staat niet gelijk aan structureel goed ventileren en een energiezuinige oplossing is het natuurlijk ook niet. We weten uit onderzoek dat in de strijd tegen Corona ventileren een cruciale rol speelt. Ook het RIVM beschrijft dat op haar website. Waarom is hier dan niet veel meer aandacht voor en wordt er geen beleid gemaakt om dat in alle gebouwen zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen? Het mooie is dat we dan twee vliegen in één klap slaan, want naast een gezonde samenleving (met minder

Onderzoek

Onderzoek

TNO opende recentelijk het Bouwinnivatie Lab. Een onderzoekscentrum voorzien van de modernste snufjes om onder andere installatiesystemen te onderzoeken en testen. Wat is de meerwaarde hiervan voor onze branche? IZ legde een aantal vragen voor aan Piet Jacobs, Senior onderzoeker binnenmilieu en energiebesparing. Het nieuwe lab op de TU Delft Campus werd op 6 oktober geopend door burgemeester van Delft Marja van Bijsterveldt, Paul de Krom (CEO TNO), Doekle Terpstra (voorzitter Techniek Nederland), Tim van der Hagen (voorzitter college van bestuur en rector magnificus TU Delft). Wat behelst het Bouwinnovatie Lab? “In het TNO Bouwinnovatie Lab wordt toegepast onderzoek naar innovaties op het gebied van bouwmaterialen, klimaatsystemen en constructies uitgevoerd.” Welke klanten worden er bediend? “Opdrachtgevers voor onderzoeken in dit laboratorium komen uit de woning- en utiliteitsbouw, infrastructuur, civiele en maritieme sector in de Nederlandse en internationale markt. De afdeling Building Physics & System doet in het Bouwinnovatie Lab onderzoek om de prestaties van nieuwe (lucht)warmtepompen te meten en te verbeteren. Hiervoor zijn recent twee enorme klimaatkamers geplaatst. Daarnaast wordt onderzoek verricht naar zaken die een positief of een negatief effect hebben op de kwaliteit van de binnenlucht.” Kunt u wat dieper inzoomen op dat onderzoek naar binnenlucht? Met de testopstelling in het nieuwe Indoor Air Quality (IAQ) Lab (zie hierboven) bootsen we een keuken na. In deze speciaal ontworpen klimaatkamer wordt onderzocht wat het effect van verschillende afzuiginstallaties is op de binnenluchtkwaliteit. Daarbij gaat het niet alleen om geuren en verbrandingsgassen, maar vooral om het fijnstof dat tijdens het

Raam open

Raam open

Het heeft even geduurd voor het doordrong tot de politiek maar inmiddels is het zelfs daar duidelijk dat ventileren een cruciale rol speelt in de strijd tegen Corona. Toch is de overheid nog niet veel verder gekomen dan een advies om vooral goed te ventileren. O ja, bij elke persconferentie over de coronacrisis is dit advies ook nog eens te zien op de spreekstoelen van de ministers, aangeduid als ‘lucht’ met daarbij het symbool van een open raam. Zelfs de volgorde is nu veranderd: ‘lucht’ staat na ‘afstand’ op plaats 2. Toe maar! ‘Nou is een raam open beter dan niets, maar het staat natuurlijk niet gelijk aan structureel goed ventileren en een energiezuinige oplossing is het natuurlijk ook niet’, benadrukt Adriaan Cramer in zijn column in deze uitgave die hij namens de sectie Ventilatie en WTW van de Nederlandse Verwarmingsindustrie heeft geschreven. ‘Misschien is het tijd voor een Minister voor Ventilatie’, oppert hij, om daaraan toe te voegen dat ze hem daarvoor mogen bellen. Maar goed, tot het zover is, zal de markt dus zelf met oplossingen moeten komen. Gelukkig gebeurt dat ook, zoals elders in deze uitgave is te lezen. Advies: maak daar vooral gebruik van.

Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing

Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing

De Delta-Discovery Air van Burgerhout is een hoogwaardige én esthetisch verantwoorde oplossing voor warmtepompen op een hellend dak. Uniek aan deze oplossing is het inspectieluik. De installateur die voor onderhoud het dak op moet is hierdoor verleden tijd. Behoud isolatiewaarde en prefab modulaire opbouw De Delta-Discovery Air warmtepompbehuizing wordt volledig buiten de isolatieschil van de woning geïnstalleerd waardoor de EPC-waarde van de woning behouden blijft. Bijkomend voordeel is dat dit niet ten koste gaat van de leefruimte op zolder en er weinig leidingwerk nodig is. De behuizing is modulair op te bouwen. Het indekstuk en de tussenkast kunnen rechtstreeks aan de aannemer geleverd worden om de dakconstructie te maken. De bovenkast wordt prefab voorzien van het monoblock of de split unit. Het geheel kan direct op de bouwlocatie op het al  geplaatste indekstuk en de tussenkast gemonteerd worden. Voordelen voor consument én installateur Bij de ontwikkeling van de Delta-Discovery Air is nauw samengewerkt met diverse marktpartijen. Dit heeft ertoe geleid dat alle wensen uit de markt zijn meegenomen in het ontwikkelproces en het eindresultaat. Dit levert voordelen op voor de installateur en de consument. De Delta-Discovery Air is ook in XL uitvoering beschikbaar met dezelfde eigenschappen als de Delta-Discovery Air, met uitzondering van de WTW-afvoer en rioolontluchting. Voor meer informatie, kijk op www.burgerhout.nl/delta-discovery-air

Vloerverwarmingsprojecten met Robot Vloerverwarming

Vloerverwarmingsprojecten met Robot Vloerverwarming

Robot levert alle materialen voor vloerverwarmingsprojecten. Wanneer er voor een project een legplan gewenst is, bent u bij Robot ook aan het juiste adres. De afdeling ‘Project Sales’ van Robot is in 2015 opgezet en sindsdien een betrouwbare partner voor technisch advies voor de installateur en groothandelaar. Bij het offreren van een vloerverwarmingsproject kunt u als installateur op de ondersteuning van Robot rekenen. Eerst ontvangen de specialisten van Robot een DWG tekening of bouwkundige PDF op schaal, samen met de juiste uitgangspunten als gewenste warmtebron en gewenste temperaturen. Vervolgens gaan zij aan de slag met het maken van de benodigde berekeningen, materiaalselecties en uiteindelijk, na akkoord op de offerte, een legplan. Robot levert snel en vakkundig gedegen offertes en legplannen aan de professionele handel. Offerte aanvraag plaatsen bij Robot Vloerverwarming: https://www.robotclimate.com/aanvraagformulier-vloerverwarming

Project starten

Project starten

Stel je krijgt een projectaanvraag binnen, hoe pak je het dan vervolgens aan? Ron Bosch, HBO-docent Installatietechniek en installatieadviseur legt uit waar je op moet letten om zonder kleerscheuren een offerte- en uitvoeringstraject te doorlopen. Alles begint met een opdrachtgever die contact zoekt. Dat gebeurt meestal via de reguliere post, email, telefoon, Social Media of face-to-face. Probeer eerst de vraag achter de vraag van de opdrachtgever te ontleden en om te zetten naar een programma van wensen (PVW). Check vervolgens bij de opdrachtgever of je hem of haar goed begrepen hebt. Voorbeeld Zo kan je bijvoorbeeld het volgende verzoek krijgen via Social Media: Goedemiddag, Ik zou graag mijn huis gasloos willen maken. Ik wil weten hoe energiezuinig mijn huis nu is en welke maatregelen ik moet nemen om helemaal van het gas af te gaan. Ik wil ook graag weten wat dit gaat kosten. Met vriendelijke groet Jan Janssen Registreren Registreer eerst de nieuwe opdrachtgever in je administratiesysteem en maak voor hem of haar een nieuwe projectmap aan. Stuur je opdrachtgever een bevestiging met reflectie waarin je de vraagstelling herhaalt: Geachte heer Janssen, Dank voor uw aanvraag. U wilt aan de hand van de beschikbare gegevens, zie verzoek hieronder, weten of uw huis energiezuinig is. Daarna wilt u gaan kijken hoe u het beste van het gas af kunt gaan, door de voorgestelde maatregelen door te voeren. U wenst ook vooraf een kostenoverzicht te krijgen. Kunt u ons de volgende zaken opsturen: Tekeningen plattegronden en gevelaanzichten van uw woning; Foto’s

Koelen met druppels

Koelen met druppels

In datacenters is indirecte adiabatische koeling al langer in gebruik. Maar in de gebouwde omgeving niet, en dat is onterecht vinden veel ontwikkelaars en leveranciers. Via een nieuw rapport, dat ISSO opstelde, willen ze de installatiebranche bekend maken met deze technologie. Adiabatische koeling, het koelen door het effect van verdampend water, is geen onbekende technologie. Maar om het ook in gebouwen toe te passen, is voor veel ontwerpers en installateurs vaak nog een lastig te nemen horde. Deels door onbekendheid met de techniek en deels door een bepaald (voor)oordeel over mogelijke risico’s. Samen met een groep adviseurs en de brancheorganisatie NVKL schreef ISSO een rapport dat de voor- en nadelen van deze techniek in kaart brengt. “We hopen hiermee een antwoord te geven op de ontbrekende kennis over verdampingskoeling onder installatietechnisch geschoolde professionals”, vertelt Noortje Alders, senior specialist bij ISSO (foto). Veel vragen uit de markt Het ISSO-rapport Indirecte adiabatische koeling behandelt een specifieke vorm van adiabatische koeling, namelijk de indirecte. Bij deze vorm van koeling bevochtigt het systeem de afvoerlucht die vervolgens, via een warmtewisselaar, de binnenstromende, verse lucht afkoelt. “Vanuit de markt krijgen we al jaren veel vragen over de toepassing van verdampingskoeltechnieken, waaronder indirecte adiabatische koeling. Er is wel de nodige kennis beschikbaar, maar het toepassen van de techniek blijft achter. In 2017 en 2018 is in opdracht van RVO al eens onderzocht welke belemmeringen er zijn rond de toepassing van indirect adiabatische koeling in bouwprojecten. Dat onderzoek was in 2019 de opstap voor een project dat

Goede voornemens

Goede voornemens

Zoals alle jaren heb ik ook voor 2022 weer goede voornemens. Gezondheid staat uiteraard met stip bovenaan. Menigeen zal het zich niet direct realiseren maar als het hiermee iets minder gaat, wordt je met de neus op de feiten gedrukt. Verder is rust een belangrijk item, waarbij opgemerkt mag worden dat door de hele coronacrisis er ongemerkt een bepaalde rust is gekomen. De drukte aan het einde van de dag in veel gezinnen is minder; geen gehaast en gejaag, snel eten, want we moeten vanavond weer ergens heen. Er is meer tijd voor elkaar om eens rustig te praten over van alles en nog wat. Heel belangrijk, want dit is jaren een ondergeschoven kindje geweest. Ook in het werk is, ondanks de enorme hoeveelheid hieraan en een tekort aan uitvoerenden, toch een bepaalde rust terug te vinden. Je moet het willen zien. Als er in het verleden iemand ziek was en een afspraak moest worden afgezegd, leidde dit vaak tot irritatie en ergernis: “Kun je niemand anders sturen!” Nu krijgt de zieke gelijk dat hij thuis blijft en is een andere afspraak zo gemaakt. Ook door de drukte in de zorg en andere sectoren, is er bij klanten meer het begrip dat iets niet zomaar gemaakt kan worden. Ik ga dus ook voor de rust, zowel in het werk als in de familie. Wat meer tijd voor elkaar nemen en genieten van wat we samen hebben. Wat vaker even met elkaar in gesprek over van alles en nog wat, belangstelling

Gezond binnenklimaat: het kwartje is gevallen

Gezond binnenklimaat: het kwartje is gevallen

Ventilatie en het belang van een gezond binnenklimaat beginnen eindelijk écht te landen. Te langzaam en te laat? Zeker, maar ik bekijk het van de positieve kant. Er zijn belangrijke stappen gezet. Ventilatie is als vierde basisregel opgenomen in de corona-aanpak. We zijn in gesprek met de overheid, met schoolbesturen en onderwijsinstellingen en andere stakeholders over het verbeteren van het binnenklimaat. Binnenklimaat Nederland was veelvuldig in de media om haar boodschap te vertellen. En de bewijsvoering voor nut en noodzaak van ventilatie in woningen, gebouwen en scholen wordt telkens groter. Het RIVM publiceerde in december nog een rapport met de conclusie dat betere ventilatie besmettingen kan voorkomen. Dat laat onverlet dat er nog steeds een hoop moet gebeuren. Nog te veel scholen bijvoorbeeld, gebruiken de SUVIS-regeling om energiebesparende investeringen te doen. Ook goed, maar daarmee krijg je niet op korte termijn het gezonde binnenklimaat dat nodig is om kinderen gezond en productief te laten leren. En nog te vaak wordt er gekozen voor goedkoop en snel, waar wij als branche al jarenlang pleiten voor: goed en duurzaam. Als branchevereniging kijken we terug op een intensief jaar waarin mooie resultaten behaald zijn. Ik noem er een paar. We reikten het eerste Binnenklimaat Label uit, brachten een nieuwe versie van het PvE Gezonde Kantoren uit en zijn bezig met een PvE Gezonde Woningen (lancering medio 2022). Thuiswerken blijft voorlopig de norm en als branchevereniging streven wij ernaar dat mensen dit in een gezond huis kunnen doen. We zijn blij dat we hiervoor

De Verwondering

De Verwondering

Basisschool De Verwondering in Almere kan met recht een landmark worden genoemd. Het gebouw is circulair, duurzaam en opgetrokken volgens de principes van Biophilic Design. Dat was best wennen voor de installateur. IZ sprak erover met Architect Guus Degen. De Verwondering presenteert zichzelf als een “ecologische school. Dit ecologische gedachtegoed ziet u terug in ons gebouw, in het gebruik van materialen en bijvoorbeeld door het zelf energie opwekken met zonnepanelen”, aldus de website. Biobased ORGA architect nam het ontwerp voor zijn rekening. “ORGA maakt moderne biobased architectuur. Hout is het materiaal, gezonde en groene gebouwen zijn het doel. Circulariteit en comfort zijn vanzelfsprekend. Oplossingen zijn natuurlijk waar het kan en technisch waar het moet”, aldus het architectenbureau. Houtskeletbouw Veel hout dus en dat is te merken. Het gebouw heeft een hybride CLT/houtskeletbouw constructie. De kolommen zijn gemaakt van geschaafde boomstammen. Ook de kanaalplaatvloeren, buitenwanden en kozijnen zijn van hout. Daarbij is onder meer gebruik gemaakt van vuren, accoya en lariks, deels voorbehandeld. Overigens zijn de binnenwanden van ongebakken leemsteen. Demontabel “Bijna alle materialen zijn biobased, dat wil zeggen op korte termijn hernieuwbaar”, licht architect Degen toe. Dat geldt ook voor de kurkwanden, die het gebouw opsieren. Een circulair gebouw is in principe makkelijk te demonteren aan het einde van zijn levensduur. Vandaar dat men alleen bout-moer verbindingen heeft toegepast. “Pen-gat verbindingen zijn theoretisch gezien ook mogelijk bij een circulair gebouw, maar in dit geval niet, omdat ze de krachten niet aan zouden kunnen.” Zonverkaveling Het gebouw bestaat de facto uit