Categorie: Vooraf

Het zit ‘m in de details

Het zit ‘m in de details

Als we aan installatietechniek denken, denken we vaak groot: warmtepompen, cv-ketels, airconditioners, luchtbehandelingskasten etc. Natuurlijk gaat het uiteindelijk om het eindproduct maar minstens zo belangrijk zijn de ‘details’ van een installatie: knelfittingen, beugels en einddoppen tot aan het simpele doekje toe waarmee een printplaatje wordt schoongemaakt. Iedere installateur heeft er zijn wagen mee vol liggen; zoveel verschillende apparaten, zoveel verschillende installatiematerialen en gereedschappen om ze netjes en vakkundig te installeren. Neem nu de knelfitting. Wil je leidingen afdoppen, dan heb je voor elk type en voor elk merk een andere dop en ander gereedschap nodig. Bovendien gebruik je twee van de drie delen van een knelfitting maar één keer. Er wordt dus veel materiaal weggegooid. De perstang die gebruikt wordt, is bovendien zwaar en duur. Kortom, het kan allemaal efficiënter, duurzamer en goedkoper. Ook hier kan dus een aardige innovatieslag gemaakt worden. En dat gebeurt ook. Nieuwe richtlijnen, universele materialen en hergebruik zijn zo maar wat speerpunten die we in deze special van IZ terugvinden. Maar nu op ‘detailniveau’.

Noodzakelijk ventileren

Noodzakelijk ventileren

Gedurende de coronapandemie kwam er steeds meer aandacht voor het ventileren van binnenruimten. Waar de noodzaak hiervan eerst nog ontkend of afgezwakt werd, werd dit later alsnog bijgesteld en ging ventilatie zowaar een rol spelen in de strijd tegen het virus. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen. Inmiddels zijn we bijna vergeten dat er een pandemie heeft plaatsgevonden en pakken we weer als vanouds de draad op. Als een griepgolf het land overstroomt, zijn we alweer vergeten dat we afstand moeten houden, strenge hygiënische maatregelen moeten treffen en… moeten ventileren. Wat dat laatste betreft: het is wel logisch dat we niet meer te pas en onpas ramen en deuren openzetten om te ‘luchten’, zoals tijdens de pandemie het devies was. Energie-efficiëntie heeft nu immers de hoogste prioriteit; niet alleen omdat we duurzaam willen zijn maar vooral omdat de energieprijzen de pan uit rijzen. Van de huidige richtlijnen moeten we het ook al niet hebben. Dat zijn richtlijnen waaraan minimaal moet worden voldaan en in de praktijk laat dit nogal eens te wensen over. Vooral onze portemonnee blijkt dus weer eens de belangrijkste aanjager te zijn.

Volop duurzaamheid

Volop duurzaamheid

Duurzaam is al meer dan een decennia een veelgehoord woord in ons vakgebied. Maar pas de laatste jaren zien we die duurzaamheid echt in de volle breedte van de samenleving terug. Hoe dat komt? Zoals altijd is het financiële plaatje een beslissende factor. Enerzijds zijn we door de initiële ontwikkelingsfase heen en worden duurzame producten steeds betaalbaarder. Anderzijds zorgen de sterk gestegen energietarieven ervoor dat het financieel aantrekkelijker is om duurzaam te verwarmen of koelen. Het maakt eigenlijk ook niet uit wat de achterliggende redenen zijn, zolang we maar massaal overschakelen op duurzaam zodat ook generaties na ons nog een leefbare toekomst hebben. De tijd zal ons leren of we daarin uiteindelijk zullen slagen. Een belangrijke rol in dit proces is weggelegd voor de installatiebranche. De branche moet komen met duurzame alternatieven en deze ook nog eens allemaal installeren. Een hele opgave weliswaar, maar daarin lijkt de weg te zijn gevonden. Warmtepompen, LT-radiatoren, infraroodpanelen, PCM’s, wandverwarming…het wemelt inmiddels van de duurzame oplossingen. Nu alleen nog genoeg ‘handjes’ zien te vinden.

Finishing touch

Finishing touch

De vraag naar warmtepompen is het afgelopen jaar wereldwijd verzeventienvoudigd. Verduurzamen is nu echt ‘hot’. Positief nieuws dus, maar die exploderende vraag heeft ervoor gezorgd dat er een tekort is aan grondstoffen en productiecapaciteit. Aan dat laatste werken de fabrikanten volop, bijvoorbeeld door de productiefaciliteiten van aircosystemen steeds meer in te zetten voor warmtpompsystemen of productiecapaciteit uit te breiden. Fabrikanten gaan er ook steeds meer toe over hun producten en/of onderdelen in Europa te produceren. Maar iedere fabrikant is natuurlijk net zo afhankelijk van zijn leveranciers verderop in de supply chain. Als een fabriek mist nog 2% mist door die ene ontbrekende component, dan heb je feitelijk geen product. En dat wreekt zich nu in de bouwsector, waarin volop duurzaam wordt gebouwd maar de ‘finishing touch’ (zoals een warmtepomp) op zich laat wachten. De verwachting is dat pas over een jaar de productieketen weer op het niveau van de vraag zit. Aanbestedende partijen zouden daarom transparanter naar hun opdrachtgevers moeten zijn. De tijd dat je kon zeggen dat je volgende maand tachtig systemen nodig hebt, bestaat (even) niet meer.

Slim is de toekomst

Slim is de toekomst

Bij vrijwel alle uitdagingen waar onze samenleving voor staat, speelt techniek een doorslaggevende rol. Dat meldt de onlangs gepresenteerde toekomstverkenning CONNECT2030. Doekle Terpstra, voorzitter van branchekoepel Techniek Nederland, zegt hierover: “Er komt heel veel op ons af. We hebben creatieve oplossingen, nieuwe zienswijzen en innovatieve technieken nodig.” De tijd van simpelweg een keteltje vervangen ligt achter ons. Er moeten slimmere apparaten worden ontwikkeld, die ook nog eens slimmer geïnstalleerd moeten worden Die slimmigheid zit ‘m in veel aspecten: een efficiënter werkend apparaat, een circulair product, optimale samenwerking tussen zowel de verschillende bij een werk betrokken partijen als de producten zelf, een efficiëntere bedrijfsvoering, en noem maar op. ‘Smart’ is daarmee dé trend voor de komende jaren, tot ver voorbij 2030 (het jaar waar de toekomstverkenning zich op richtte). Wie daar nu niet al op inspeelt, heeft straks geen toekomst meer. Wees slim, voor het te laat is!

Schoon cv-water

Schoon cv-water

Verwarmingsinstallaties verliezen na verloop van tijd rendement door het dagelijks gebruik. Lucht- en vuilophoping in de installatie zijn belangrijke veroorzakers. Veel bewoners compenseren die rendementsverliezen met langer verwarmen op een hogere temperatuur. Niet goed voor het milieu natuurlijk en ook al niet voor de portemonnee. Schoon cv-water is essentieel voor een goed werkende installatie. Niet alleen vanwege de rendementsverliezen maar ook omdat bijvoorbeeld leidingen, warmtewisselaars en pompen beschadigd kunnen raken. Voor warmtepompen kan het probleem zelfs nog groter zijn dan voor cv-ketels. Ze werken op lagere temperaturen. Een eigenschap van relatief koud water is dat zuurstof langer opgelost blijft en dus meer kans krijgt om te reageren en schade te veroorzaken. Alle reden dus om aandacht te besteden aan lucht en vuil in de installatie. Het kan onnodig veel ellende voorkomen. Maar vergeet vervolgens niet om de gehele installatie optimaal waterzijdig in te regelen. De praktijk leert dat dit nog steeds geen vanzelfsprekendheid is, hoewel het bij nieuwe of te renoveren installaties inmiddels toch echt verplicht is.

Veelzijdig innovatief

Veelzijdig innovatief

Binnenkort gaat Installatievakbeurs Hardenberg van start. Inmiddels al weer de tweede installatievakbeurs van dit jaar. Afgelopen mei zette een verlate VSK-beurs de hernieuwde ‘beursgang’ in. Iedereen kan de vele noviteiten die het vakgebied rijk is nu dus weer in levende lijve aanschouwen. En dat biedt toch iets extra’s. Ook in deze uitgave leggen we het accent op de innovaties die vrij recent het daglicht hebben gezien of die nog in ontwikkeling zijn. Van dat laatste is de adsorptiewarmtepomp een mooi voorbeeld. De eerste uitvoeringen hiervan zullen in 2023 worden geïnstalleerd. Het betreft 30 veldtesten in uiteenlopende gebouwen. Daarbij wordt voortgeborduurd op de kennis die is opgedaan tijdens een recent testtraject, waarover wij in deze uitgave publiceren. Deze adsorptiewarmtepomp is met name geschikt voor bestaande woningen, die niet eerst extra hoeven te worden geïsoleerd. Volgens de ‘vader’ van deze warmtepomp ziet het er allemaal veelbelovend uit, op een aantal kinderziektes na die momenteel worden verholpen. Het benadrukt nog maar eens dat de installatiebranche niet alleen innovatief is maar minstens zo veelzijdig.

Waterkwaliteit

Waterkwaliteit

Door al het warmtepompgeweld van de laatste jaren zouden we haast vergeten dat bijvoorbeeld ook water en de technologie die daarbij komt kijken, een belangrijk item is in de installatiebranche. Bij water denk je al snel aan de badkamer of het toilet maar ook het verwarmingssysteem zit er natuurlijk vol mee. En nu hebben wij in Nederland best een prima waterkwaliteit, maar zelfs ons water bevat allerlei ‘ingrediënten’ die de efficiënte werking van huishoudelijke apparatuur nadelig kunnen beïnvloeden. Zo veroorzaakt kalk nog wel eens problemen. Terwijl het water hier lang niet zo ‘hard’ is als in bijvoorbeeld een land als Spanje. Daarom staan we in deze uitgave uitgebreid stil bij waterontharders; de manier waarop ze werken en de zin ervan. Maar ook de badkamer en het toilet komen in deze uitgave voorbij. Vaak gaat het dan over designtrends, maar er is meer. Ook sanitairfabrikanten kijken bijvoorbeeld naar het installatiegemak om de al erg drukke installateur te ontlasten. Daarnaast maakt steeds vaker de veelvuldig toegepaste elektronica het verschil. Kortom, wederom een lezenswaardige uitgave, ook al komen warmtepompen dit keer niet uitgebreid aan bod.

Slimme warmtepomp

Slimme warmtepomp

Wie heeft het tegenwoordig nog over cv-ketels? Het ooit zo populaire apparaat wordt nog steeds volop geplaatst maar in de (vak)media gaat het alleen nog maar over warmtepompen. Toch lijkt de rol van de cv-ketel voorlopig nog niet uitgespeeld, al zal het in de (nabije) toekomst vooral gaan om een bijrol. Want inmiddels lijkt wel duidelijk dat een hybride opstelling de voorkeur krijgt boven een all electric-oplossing, zeker als het bestaande bouw betreft. Dit betekent dat de verduurzaming stapsgewijs gaat: eerst een warmtepomp plaatsen naast de cv-ketel en pas later overschakelen op volledig all electric. We zien ondertussen steeds innovatievere warmtepompen op de markt verschijnen. Fabrikanten richten zich daarbij vooral op efficiëntie, geluidsreductie en installatiegemak. Maar ook digitalisering pikt een graantje mee. Zo brengt Quatt een ‘slimme warmtepomp’ op de markt. Deze leert, na te zijn geïnstalleerd, eerst de lokale omstandigheden kennen. Dankzij een artificial intelligence algoritme wordt permanent berekend wat de optimale manier is om het huis te verwarmen met zo min mogelijk energie. Wie weet, gaat een dergelijke warmtepomp in de toekomst ook nog koffiezetten.

Trappelen

Trappelen

Hij komt er dan toch, de jubileumeditie van de VSK. Normaal vindt de beurs plaats in februari en dat zou dit jaar ook het geval zijn, ware het niet dat een nieuwe coronagolf roet in het eten gooide. De beursorganisatie opteerde voor uitstel naar medio mei, in de hoop dat Covid tegen die tijd geen spelbreker meer zou zijn. En dat lijkt nu het geval. Het belooft mede door het verlate tijdstip en het feit dat het de 25ste editie is een speciale beurs te worden. Maar ook al omdat het aantal exposanten niet het niveau van weleer lijkt te halen. Op het moment van schrijven hadden zich zo’n 260 exposanten zich ingeschreven. Het is bovendien maar de vraag of de bezoekers massaal de weg naar de Jaarbeurs zullen weten te vinden. Iets wat de afgelopen edities ook minder was dan ruim een decennia geleden. Hoe dan ook, toch goed dat er weer sprake zal zijn van een ‘fysieke beursgang’. Veel blijkt vandaag de dag digitaal afgehandeld te kunnen worden maar het ouderwetse rondsnuffelen en contacten leggen op een beurs zal niet zomaar een vergeten tijdsbeeld worden. Dus, ergens tussen 17 en 20 mei toch maar naar Utrecht af te reizen. De exposanten staan al te trappelen.